9 Mayıs 2015 Cumartesi

KANLARI İLE ÖDEDİLER (1955)


Senaryo ve Yönetmen Osman F. Seden
Fotografi Kriton İlyadis
Yapım Kemal Film / Osman F. Seden,

(Day Film Stüdyosu'nda seslendirilmiştir.)

Montaj: Sezai Elmaskaya, Laboratuvar: Faruk Özar, Senkron: Adrine Muradyan, Işıklar: Necati İltaç, Kamera Asistanı: Kenan Kurt, Dekorlar: Zare Girityan, Prodüksiyon Şefi: Yüksel Tanık, Prodüksiyon Asistanı: Macit Doğudan, Sesleri Çeken Yorgo İliadis, Reji Asistanı ve Dublaj: Nuri Ergün, Ar Direktör: Sami Dandır, Müzik: Fehmi Ege ve Orkestrası , Kadri Şençalar Saz heyeti


Oyuncular: Eşref Kolçak, Neriman Köksal, Talat Artemel, Mualla Kaynak, Kenan Pars, Kadir Savun, Kenan Mun, Oya Sensev, Toma Balcı


Konu: Kenar bir mahallede yaşayan mütevazi bir ailenin iki oğlu arasına giren nikahsız fettan kötü bir kadının sebep olduğu kıskançlık, şiddet ve sonu kanla biten hikayeleri konu ediliyor


► 1955 yılına gelindiğinde, iyi bir ikili oluşturarak birlikte başarılı yapıtlara imza attıkları Lütfi Ö. Akad'la yollarını ayırmış olan Seden, bu filmlerde gösterdiği performansla kendini kanıtlamış, hem başarılı bir yapımcı hem de iyi bir senarist olduğunu ispat etmişti.


Bundan sonrasında ise o, sergilediği yenilikçi tavrıyla çevresinde umutlarla karşılanan bir sinemacı olarak baba yadigarı Kemal Film'de yönetmenliğe başladı.
İlk yönetmenlik deneyimi için yine yaşanmış bir olaydan yola çıkan Seden, olaya bir film çekiminden dönerken, Kastamonu - Sinop arasındaki bir kır kahvesinde bizzat şahit olmuş, olayın ayrıntılarını ahaliden dinlemiş ve "Kanlarıyla Ödediler” ismiyle sinemaya aktarmak üzere İstanbul'a döner dönmez senaryo hazırlığına başlamıştı.


Aynı kadına aşık olan ve bu kadın yüzünden birbirlerine düşman kesilen iki kardeş ve onların arasında kalarak oğullarını barıştırmaya çalışan bir babanın "hikayesi, oldukça başarılı bir şekilde, Türk filmciliğinde o güne kadar görülmeyen bir hareketlilikle sinemaya aktarılmıştı.


 Kanlarıyla Ödediler", polisiye melodramın bütün özelliklerini içinde barındıran bir çalışmaydı. Filmde iki günahkar oğul yüzünden kahrolan baba, aynı kadın yüzünden birbirine düşman olan iki kardeş, fedakar eş, kötü kadın, yatalak kız kardeş öğeleri işlenmişti. Filmin sonunda iki kardeşin baltalı mücadelesinin de aşarak oldukça ilkel bir sine ma anlayışının ürpertilerini verdiği için, Seden bu ilk denemesinde sinema sanatı bakımından pek başarılı olmuş sayılmazdı. Ancak oyun cu yönetiminde, çekimde ve kurguda, edindiği deneyimlerin ışığında belli bir çizginin üstüne de çıkabilmişti.

Seden, "Kanlarıyla Ödediler" filmine konu olan ve "ilkel" diye nite lendirilen olayı oldu-ğu gibi perdeye aktarmış, olayın hararetini bütün çıplaklığıyla verdiği için, daha ilk filminde "sadizm"Ie suçlanmıştı. Hayatı bo-yunca çektiği filmleriyle "sadist" yahut "biçimci" olarak görüler Seden'in bu yaptığı, aslında olayları bütün çıplaklığı ile perdeye yansıtmaktan başka bir şey değildi.
Kanlarıyla Ödediler çok acayip bir konuydu. İki kardeş baltalarla birbirine saldırıyor falan filan. Vahşet dediler ... Vahşet diyorsun ama masa başında fetva vermekle olmuyor bu iş. Ben bunu gözümle gördüm. Kastamonu-Sinop arasındaki yolda ben bunu gördüm. Ben bunun hikayesini dinledim, şehire getirdim. Ama hikayeyi orada yaptım. Tabii yaşanmış bir hikaye olduğu için ve ben de çok değişik bir tarzla anlattığım için ilgi çekti.


Yani o zamanki durağan sinema gibi değildi Şelale gibi akıyordu film. Bu çok büyük sükse yaptı. Kemal Film'in yerli film sahasında imparatorluğu o şekilde kurulmuş oldu."
Şüphesiz ki bu fiImde daha sonraki yıllarda da karşımıza çıkan bir Seden buluyoruz. Çok iyi bildiği Amerikan sinemasının etkisi altında kalmış, çok hareketli, özellikle son 30 dakikası çok hızlı bir sinema örneği olan bir melodramı çekiyordu. "Kanlarıyla Ödediler", bir prototip olarak sonraki Osman Seden'in güdümlerinde sık sık rastlayacağımız bütün unsurları veriyordu. 


Melodramlar, çatışmalı kişiler, intikamlar. hızlı bir anlatım, biçime kayan anlatım. En önemlisi, sonradan daha da genişleteceği tematiğini kuruyor:

 Bir yanda iyi delikanlılar vardır: bunların olmaz denilecek kadar saf sevgilileri vardır. Öte yanda kötüler. Delikanlıları ya kandırarak ya da sosyoekonomik bazı zorunlulukların pençesine düşürerek çığırından çıkaran kötüler. Çığırından çıkarılan delikanlılar değilse, mutlak onun sevdiği kızdır. Ya da kız kötüdür de, sonradan ortaya çıkar kötülüğü. Oğlan bilmeden tuzaklara düşer. Delikanlıların tümünün de kötüdür sonları. Gerçeği sezdikleri, iyinin ve güzelin bilincine vardıkları anda kurşunlanırlar ya da kötü bir iş yaparlar. Onları bekleyen ölümdür. Düşmanlarının kurşunudur. Polisin eline düşmektir, herhalde idamdır sonları sağ kalanların da. (“Gülşah Nezaket Maraşlı, “Osman Fahir Sedenle Türk Sinemasında Düet” syf, 139 )



KANLI PINAR (1955)


Senaryo ve Yönetmen Çetin Karamanbey
Foto Direktörü Mengü Yeğin
Yapım Maden Film Akif Maden


Oyuncular: Yılmaz Duru, Türkan Sülün, Hulusi Kentmen, Renan Fosforoğlu, Asuman Çintay, Hasan Ceylan, Faik Coşkun, Emel Bulan, Muazez Arçay, Suzan Biimer


Konu: Kötü ruhlu bir ağa ve birbirini seven iki gencin dramatik aşk öyküsü.

KANLI NİGAR (1955)

“KARAGÖZ-HACİVAT” (*) 

Yönetmen Settar Körmükçü
Senaryo Osman F. Seden
Operatör Kriton İlyadis
Yapım Kemal Film / Osman Seden


Oyuncular: Melahat İçli (Nigar), Muazzez Arçay (Dev anası Safinaz), Dursine Şirin (Arap bacı), Cevat Kurtuluş (Beberuhi), Saadettin Erbil (Laz), Nubar Terziyan (Ermeni), Osman Alyanak (Arnavut), Kadir Savun (Tarçınızade), Osman Türkoğlu (Bekçi), Salih Tozan (Hacıvat), Mehmet Karaca (Karagöz), Renan Fosforoğlu (Yahudi)


Konu: Erkeklerin peşinde koştuğu Nigar ile onun kızlarının öyküsü.
Not: Bu film kayıplar listesi arasında yer almaktadır.
Osmanlı döneminde İstanbul'da randevuevi işleten Cihanyandı Kanlı Nigâr'ın, kendini ve bu yola düşürenlerden aldığı intikamın öyküsü.


Not: Kanlı Nigar Filmi 1933, 1955, 1968 ve 1981 yıllarında 4 kez filme aktarılmış bir filmdir


________________________________

“*” Film adının “Kanlı Nigar” olması nedeniyle sansüre uğramışsa da adı “Karagöz-Hacivat” olarak değiştirilmiş ve gösterime girebilmiştir. Sansür Tarihi: 23.12.1954 Sayı 282 (kyn: Gülşah Nezaket Maraşlı)


KADININ FENDİ “ASLAN BACANAK” (1955)


Senaryo ve Yönetmen Orhan Erçin
Operatör Manasi Filmeridis
Yapım Güven Film / Yoakim Filmeridis


Montaj ve Senkron: Diamandi Filmeridis, Ses Mühendisi: Rauf Tözüm, Laboratuar: Semih Pekgöz, Işık: Eryılmaz Kardeşler, Operatör Asistanı: Yılmaz Akay, Prodüksiyon Müdürü: Adnan Uygur, Müzik Derleyen-Besteleyen: Metin Bükey, Nazif Girgin (Keman), Yaşar Işın (Keman), Nuri Şenleyli (Kanun), Kemal Güleşoğlu (Fagot), Mustafa Demir (Piyano), Mustafa Kandıralı (Klarnet), Ömer Güntaş (Obua), Yaşar Anlı (Darbuka), Metin Bükey (Ut), (Erman Film stüdyosunda hazırlanmıştır)

Oyuncular: Orhan Erçin (Çeto), Gönül Bayhan, Tevhit Bilge, Reşid Baran (Molla), Necdet Mahfi Ayral, Özcan Tekgül, Renan Fosforoğlu, Nasip Cihangirli, Mürvet Sim, Toto Karaca, Vahi Öz, Feridun Çölgeçen, Dursune Şirin, Rasih Ertuğ, Adnan Uygur, Faik Coşkun, Sadri Karan, Osman Türkoğlu, Necabettin Yal, Danslar: İnci Birol, Türkan Şamil, Şarkılar: Süheyla Panseller (“Kalaycı” şarkısı), Adanalı Celal “Gazel”


Konu: Kalaycılı yapan iki kardeşin İstanbul’daki bir panayır yerinde yaşadıkları macera.


KADIN SEVERSE (1955)


Senaryo ve Yönetmen Atıf Yılmaz “*”
Filmi Çeken Mike Rafaelyan
Müzik Asım Güzey
Yapım Lale Film /Cemil Filmer


Ar Direktör ve Dekoratör: Sohban Koloğlu, Işık Operatörü: Kostantin S. Psaros, Reji Asistanı: Nejat Saydam, Kamera Asistanı: Çetin Gürtop, Işık Asistanı: Erol Batıbeki, Ses Mühendisi: Esat Toroğlu, Montaj: Isak Dilman, Senkron: Mustafa Kent, Fuat Akömer, Laboratuar: İbrahim Üstüner, Nihat Sevinç, Negatif Kurgu: Alis Serabyan , Prodüksiyon sorumlusu: Abdullah Ataç

Oyuncular: Muzaffer Tema, Gülistan Deniz (Güzey), Hadi Hün, Leyla Altın, Agah Hün, Renan Fosforoığlu, İbrahim Delideniz, Osman Alyanak, Alev Elmas, Mina Kazmira, Özkan Gürol,


Konu: 1948. Uludağ. ‘Görülmemiş bir kar fırtınası hüküm sürüyor’. Bodur dağ (filmde çam) ağaçları arasında ‘yayvan, yassı bir bina’. Belediyenin kazazedeler için yaptırdığı sığınak. ‘Uzun boylu, geniş omuzlu, kıvırcık saçlı bir adam’ kendini güçlükle içeri atıyor. Birazdan imdat çığlığını duyduğu bir kadını içeriye taşıyacak.
Nevin. 15-16 yaşlarında. Yabancı bir adamla ilk kez yalnız kalıyor. Önce istemez ama Ferit’in, üstelik bir doktor olarak ısrarları sonucunda ıslak giysilerini çıkarır. (Kahramanımızın kendininkileri çıkarmayıp, genç kızınkiler için ısrarcı olması da ilginçti.)


Sonra genç kız uyurken dakikalar boyu ‘Froydizm’ adlı kitabı okur; “İnsanları bir açlık bir de aşk (aslında cinsellik ama film buna ‘aşk’ diyerek olası tepkileri yumuşataya çalışmış) idare eder..”
Nevin’in güzelliği ile ‘kemiklerinin içine ka-dar titrediğini hisseden’ Ferit, ‘aklıselimin ve eğitiminin yardımıyla arzularına mukavemet etmeye çalışır ama artık bu akışın önünde duracak kuvveti kalmıyor’. Sonrasında yaptıklarını, yine Sigmund Freud mazur göstermeye çalışır;
Her şeyi irade hakimiyetine bağlamak yanlış bir düşünüştür. İnsanı bütün zaaflarıyla, sadece insan olarak kabul etmek lazım.”


Nevin, ‘Froydizm’ kitabı arasındaki resimde Ferit’i karısıyla görünce oradan kaçıyor. 5 yıl sonra.. Dr. Ferit, Beyoğlu’ndaki muayenehanesinde. İki (romanda bir) sene önce ‘feci bir otomobil kazasında karısını ve hafızasının bir kısmını kaybetmiş’. Hastalarından biri de Prof. Kemal Engin’in güzel karısı Ley-la. Onu ilk kez gördüğünde ‘sanki evvelden tanıyormuş hissine kapılır’. Nedenini sonra anlayacağız. Genç kadın uyuyamıyor, sinir buhranları geçiriyor. 37 yaşında ve 20 yıllık evli. Londra’da eğitimini sürdüren yetişkin bir kızı var. Konuşmaları sırasında kocasını, evliliklerinin ilk yılında, üstelik çocuklarının beşiği dibinde (romanda Alman) hizmetçi/dadı ile yakaladığını anlıyoruz.


Yakınlıkları doktor hasta ilişkisini aşıyor. Büyü-kada’daki karşılaşma Sedef Adasında bir-birlerinin olmalarıyla sonuçlanır.
O günlerde Leyla’nın kızı uçakla (romanda trenle) İstanbul’a gelir. Onu görünce şaşırı-yoruz. Çünkü bu genç kız filmin başında gördüğümüz Nevin.
Sonrası aile için çok zor. Kemal Bey, karısının ilişkisini öğrenir. Boşanmaya karar verirler. Nevin, annesinin ‘aşığı’ ile konuşmaya gi-dince başından aşağı kaynar su dökülmüş gibi olur. Ama ‘kısmi hafıza kaybı nedeniyle’ Ferit onu ‘hatırlamıyor’. Her şeyi anımsaması için genç kızın onu Çamlıca tepelerine (filmde Uludağ’daki kulübeye)götürmesi gerekecektir.


“Hakikati şimdi anlıyorum. Kalbimde yaşayan meğer o değil senmişsin. Annen sadece senin bir gölgenden ibaretmiş.” Bu sözleri bir rastlantı sonucu duyan Leyla, Ferit’in onu aylar önce “Sizi sonsuzluğa götürüyo-rum. Ebediyete kadar gider bu yol” diyerekgötürdüğü Sedef Adasında [‘Akasyalar Açarken’ (1963) filminde yapacağına ben-zer şekilde] yaşamına son verir.


Leyla’nın mahkemedeki konuşması;
“Muhterem Hakim bey, biraz da aile dediğiniz müessesenin en bedbaht azası olan kadınlarla meşgul olun.. Erkekler hodkâmdırlar (bencildirler). Kendi zevklerini, arzularını her şeyin üstünde tutarlar. Yavaş yavaş ihmal etmeye başlarlar. Bir zaman gelir ki, artık düşündükleri bile yoktur sizi..O zaman cildinizle ruhunuz arasında bir yol açılır. Bütün ıstıraplarınızı bu yoldan dökmeye başlarsınız. İnanın bana muhterem Hakim bey, günah bizim değil kocalarımızındır.” (Benzer şekilde Ferit, Şoför İsmail’e “..Yoldan çıkan kadınların günahı biraz da söz dinlemeyen kocalarındır” demişti. (Kyn: Murat Çelenligil – Sinematürk Internet veri tabanı)


_____________________________________

NOT: Sohban Koloğlu.. Erman Şener’in ‘efsane dekor’ dediği Dağ Evi’ni nasıl yaptığını anlatıyor. 50 küsur yıllık sinema sanatçısı. 2500’den fazla filmde (sanat yönetmeni, oyuncu, dekorcu olarak) katkısı var. Kadın Severse’nin unutulmaz dekoru için Turgut Demirağ’ın Ant Film platosu Lale Film tarafından kiralanmış. Yapımcı Cemil Filmer’in korusundan 7-8 metre boyunda 15 tane çam ağacı getiriliyor. Kullanılan malzeme; 2 kamyon tuz, 200 kilo naftalin, 3 tane büyük fabrika aspiratörü ve buz sarkıtlar için mum. Ahşap evin duvarları yönetmenin isteğiyle, filmin çekimini kolaylaştırmak için hareketli yapılmış. “Basılmamış gazete kâğıdını iki tahta arasında odun hızarıyla biçtirdim. Tozu toprağı ayırıp ufak kâğıt parçalarını çuvallara doldurdum. Arasına, parlasın diye naftalin attım. Binanın etrafına engebeler, fon için de karlı dağ resimleri yaptım.” Üç aspiratör, kar fırtınasında kullanılacak kâğıt ve naftalin anafor yapacak şekilde yerleştiriliyor. Bu yapay afet, sete gelen Esat Mahmut Karakurt’u şaşırtır. Sohban Koloğlu’nun şakası Aman Hocam, içeri girme. Naftalin var, insanın sıhhatine zararlıdır.” Filmin başında ve sonunda gördüğümüz bu evde Ferit neler buluyor ; ‘İçi odun dolu bir ocak, sedir, minder, sandalyeler, battaniye, çay, şeker, kahve, porselen bardaklar, ecza dolabı, çıra, kibrit, gaz lambası’ (romanın yazıldığı yıllarda petrol lambası deniyormuş). Zamanımızda belediyelerin kazazedelere böyle bir yer yapmaları düşünülebilir mi, (Yazan: Murat Çelenligil “editör” – Sinematürk Internet veri tabanın



KADER MAHKUMLARI (1955)

 “Babaların Günahı" 

Senaryo ve Yönetmen Abdurrahman Palay
Yapım Halk Film / Fuat Rutkay


Oyuncular: Hümaşah Hiçan (Göker), Atıf Kaptan, Abdurrahman Palay, Danslar: Semiramis

KADER (1955)


Yönetmen Necil Ozan
Senaryo Oğuız Özdeş
Operatör Şevket Kıymaz
Yapım Kurt Film / Mehmet Arancı


Oyuncular: Kenan Artun, Belgin Doruk, Nezihe Becerikli, Meral Polat, Ahmet Tarık Tekçe, Mualla Mukadder Atakan, Birsen Özkara, Muazzez Arçay

İLK ve SON (1955)


Yönetmen Atıf Yılmaz
Senaryo Sadık Şendil
Foto Direktörü Mike Rafelyan
Yapım Sonku Film / Cahide Sonku


Oyuncular: Cahide Sonku, Nuri Altınok, Şaziye Moral, İsmail Galip Arcan, Nurhan Nur, Temel karamahmut, Osman Alyanak, Nubar Terziyan


Konu: Çiftlik sahibi bir Kadın ve kâhyası arasındaki aşk konu edilmektedir.


► Filmin yapımcısı Cahide Sonku geçimsiz, her zaman kendi dediğinin yapılmasını isteyen bir kadındı. Filmin çekimleri sırasında zaman zaman Yılmaz’la ters düşmekte ve bu nedenle de Atıf Yılmaz’ın kurguda bazı sahneleri atabileceği düşüncesiyle müdahaleden de çekinmezdi. Sami Ayanoğlu’na ilave bir final sahnesi çektirip filme eklemek istemiş, hatta filmin afişlerine ve jeneriğine Sami Ayanoğlunun adını yönetmen olarak yazdırmıştır. (Atıf Yılmaz, “Bir Sinemacının Anıları”)

IZDIRAP ŞARKISI (1955)


Senaryo ve Yönetmen Orhan Dilmen
Görüntü Yönetmeni Coşkun Taşan
Yapım Ahmet Üstel /Kobra Film


Reji Asistanı: A. Conkbayır, Montaj: Ali Berlkan, Efektör: Refik Toçu, Sahne Şefi: Mehmet Çakar, Laboratuar: Mihal İskarpetis, Recai Karataş, Ses Mühendisi: Lami Kamil. Müzik: Selahattin Pınar,
Filmdeki Şarkıları Besteleyen: Selahattin Pınar, Güfteler: Vecdi Bingöl, Baki Süha Ediboğlu, Piyanoda: Fevzi Aslangil, Şarkılar: Sabite Tur Gülerman, Muzaffer Birtan, Dansöz: Türkan Şamil

Oyuncular: Sadri Alışık, Muhterem Nur, De-niz Tanyeli, Ayhan Batu, Mümtaz Ener, Belkıs Fırat, Kenan Büke, Toto Karaca, Nobar Terziyan, Asuman Arsan,

IRZ DÜŞMANLARI (1955)


Yönetmen Nuri Akıncı
Senaryo Fuat Day, Behlül Dal
Foto Direktörü Muzaffer Güleryüz
Yapım Akar Film / Nuri Akıncı


Oyuncular: Gülistan Güzey, Muhip Arcıman, Ali Korkut, Atıf Kaptan, Mustafa Dağhan, Kemal Kan


Konu: Çiftlik ağasıyla göz koyduğu kız arasındaki dramatik aşk öyküsü

HER YERDE TEHLİKE (1955)

“BOĞAZİÇİ CASUSLARI”  

Senaryo ve Yönetmen Abdurrahman Palay
Operatör Manasi Filmeridis, Megü Yeğin
Yapım Elektra Film / Yorgi Saris


Oyuncular: Abdurrahman Palay, Fatma Bilgen, Ayfer Feray, Kika Poli, Keti Dalmas, Feridun Çölgeçen, Aziz Basmacı


Konu: Bir polisle, bir casus şebekesinin öyküsü.

HAYATIMI MAHVEDEN KADIN (1955)


Yönetmen Faruk Kenç
Senaryo Bülent Koral
Operatör Muzaffer Pekgüleryüz
Yapım İstiklal Film / Cahit Günal


Oyuncular: Neriman Köksal, Abdurrahman Palay, Muhterem Nur, hadi Hün, Saltuk Kaplangı, Cemal Sahir, Leman Akçatepe


Konu: İyi bir ailenin çocuğuyla, metres hayatı yaşadığı bir bar kadının öyküsü

GÜN DOĞARKEN (1955)


Yönetmen Orhan Murat Arıburnu
Senaryo Refik Erduran
Kamera İlhan Arakon
Yapım Kemal Film / Osman F. Seden


Oyuncular: Orhan M. Arıburnu, Nedret Güvenç, Sibel Göksel, Kenan Pars, Reşit Gürzap, Refik Kemal Arduman, Hasan Ceylan, Nubar Terziyan

GÖRÜNMEYEN ADAM İSTANBUL'DA (1955)


Yönetmen Lütfi Ö. Akad “*”
Operatör Kriton İliyadis
Yapım Kemal Film Osman F. Seden, (Kemal Film Stüdyosunda çevrilmiştir).
Özel Efekt: Ö. Lütfi Akad


Oyuncular: Turan Seyfioğlu (görünmeyen adam), Atıf Kaptan (Cemil), Neşe Yulaç (Zehra), Settar Körmükçü (Haydar efendi), Abdurrahman Palay (Selim), Muazzez Arçay (Behice),Rıza Tüzün (emn.amiri), Ferudun Karakaya (işportacı), Ferda Ferdağ


KONU: Mucit bir kimyagerin (Atıf Kaptan) yanında çalışan bir genç adam (Turan Seyfioğlu) karısı (Neşe Yulaç) tarafından aldatıldığını öğrenince intikam almak amacıyla kimyager patronunun bulduğu görünmezlik serumunu kullanır, eşini ve sevgilisini (Abdurrahma Palay) öldürür ve polis tarafından vurulur.

► James Whale'in, ünlü yazar Henry George Wells'in romanı "The Invisible Man” (Görünmeyen Adam)'dan ünlü bir karakter oyuncusu olan Calaude Rains'le  1933'te sinemaya aktardığı filmin uyarlaması olan "Görünmeyen Adam İstanbul'da" ise, Lütfi Ö. Akad'ın önerdiği bir konudur. Akad, bu fikrin kendisinde nasıl belirdiğini şöyle anlatıyor.


Bir arkadaşım vardı. Rahmetli Vafit... Beraber Halkevi'ne devam ettiğm arkadaşım. Bir gün Taksim'e doğru gidiyorduk. 'Yahu,' dedi, 'Görünmeyen Adam’ı yapsana' . 'Valiahi bilmem ki...' dedim. 'İlginç bir film olabilir’ dedi. Osman'a teklif ettim. O da ilginç buldu teklifi. Seden , fikrin Akad'dan geldiğini şöyle anlatıyor:


‘Görünmeyen Adam' fikri onundu. Fikir onu çok heyecanlandırmıştı. Senaryosunu da o yazdı. “Görünmeyen Adam” İstanbul’da zayıf trükajlı, basit bir film oldu. Başarılı sayılmazdl."
Film esas gayesi insanı aramaktı. Hem görünmeyen bir adam hem insanı aramak, Vatikan' da Allah-ü Ekber' demek gibiydi. Yap dedik, film yerlerde süründü. Filmin başarısız oluşunda, özenti bir uyarlama olmasının yanı sıra, teknik bakımdan ve oyunculuk yönünden ortaya çıkan tutarsızlıkların da etkisi olmuştur.


Filmde, o güne kadar denenmemiş birtakım trükajlar kullanılmaya çalışılmış, Kriton İliadis bu hileleri inandırıcı yapabilmek içinelinden geleni yapmış, ancak başarılı olamayarak eleştirilere hedef olmuştu. Lütf Akad, bu başarısızlığı, halkın konuyu sevmemesine bağlamaktadır: "Film iş yapmadı. Herhalde beceremedik. Konuyu sevemediler, gerilim koyamadık. Yoksa biz teknik olarak başarmıştık. "
"Görünmeyen Adam İstanbul'da", Akad'ın da Kemal film için yaptığı son filmi olmuştur. 


Not: Film sansür kurulunca 10 Aralık 1955 tarih ve 102 sayılı kararı ile yasaklanmıştır. Bugün Kemal filmin kayıplar listesinde yer almaktadır.


____________________________________


"*" Henry George Wells’in (1866-1946) romanından, R.C Sherrif’in (1896-1975) senaryosundan James Whale’nin (1889-1957) 1933 yılnda filme çektiği, “The Invisible Man” (Görünmeyen Adam) filmin den uyarlama. (kyn:www.imdb.com)



GÜNAHKAR BABA (1955)


Yönetmen: Dr. Arşavir Alyanak
Senaryo Fikret Arıt
Operatör Manasi Filmeridis
Yapım Yakut Film / Memduh Ün, Arşavir Alyanak


Oyuncular: Muhterem Nur, Kenan Pars, Gülderen Ece, Celal Ersöz, Muazzez Arçay, Sadri karan, Memduh Ün


Konu: Yetim kalan iki çocuğun maceraları


GÜLMEYEN YÜZLER / Evlat Katili (1955)


Senaryo ve Yönetmen Muharrem Gürses
Operatör Turgut Ören
Yapım Işık Film Agop Fındıkyan


Oyuncular: Deniz Tanyeli, Bülent Ufuk, Fikret Hakan, Atıf Kaptan, Bedia Muvahhit


Konu: Bir babanın yanlış eğitimi yüzünden yaşamını yitiren bir çocuğun öykü

GÖRMEYEN GÖZLER (1955)

Senaryo ve Yönetmen Semih Evin
Görüntü Yönetmeni Coni Kurteşoğlu
Müzik Şükran Özer
Yapım Seneka Film Semih Evin


Oyuncular: Oya Sensev, Turgut Özatay, Renan Fosforoğlu, Leyla Altın, Faik Voşkun


Konu: Yeniden bir araysa gelen eskli sevgililerin öyküsü

GARİPLER ADASI (1955)

 Senaryo ve Yönetmen İlhan Arakon
Foto Direktörü İlhan Arakon
Yapım Delta Film


Oyuncular: Özcan Tekgül, Rıza Cilasun, Asım Nipton, Fadıl Garan,


Konu: Bir kaza sonucu ıssız bir adaya sığınan bir dansözle onu elde etmeye çalışan adamın öyküsü.

EZO GELİN/ ALEV GÖMLEK (1955)

Senaryo ve Yönetmen Orhan Elmas
(Behçet Kemal Çağlar’ın bir eserinden)
Foto Direktörü Hayrettin Işık
Yapım Halk Film / Fuat Rutkay


Oyuncular: Mahir Özerdem, Hümaşah Hiçan, Orhan Elmas, Atıf Kaptan, Mualla Fırat, Ali Korkut


Konu: Gelenek, göreneklerimiz yüzünden yıkılan bir yuvanın dramatik öyküsü.

EBEDİYETE KADAR (1955)


Senaryo ve Yönetmen Turgut Etingü (Ziya Şakir’in bir eserinden)
Fotoğraf Direktörü Yoakim Filmeridis
Müzik Direktörü Metin Bükey
Yapım Güven Film / Yoakim Filmeridis


Beste: Sadi Hoşses ; Saime Sinan (Yıldızlı Semalarda şarkısını okuyan), Armağan Şenol ve Arkadaşları (“Bekleyiş” tangosu, Fon Müzikleri : Rauf Tözüm, Prodüksiyon Amiri: Adnan Uygur Ses Mühendisi: Rauf Tözüm, Laboratuar: Semih Pekgöz, Montaj: Diamandi Filmeridis, Kamera: Gani Maraşlıoğlu, Işık: Eryılmaz Kardeşler, Prodüksiyon Asistanı: Osman Uzkan, 

(Erman Film stüdyosunda hazırlanmış ve seslendirilmiştir.)

Oyuncular: Gülistan Güzey, Turan Seyfioğlu, Ferudun Çölgeçen, Neriman Köksal, Atıf Kaptan, Mualla Sürer, Muazzez Arçay, Muazzez Asma, Hulusi Kentmen, Sedat Demir, Adnan Uygur, Nazım İnan, Reşit Gürzap, Reşid Baran, Feridun Çölgeçen, Necla Gökçer, Füsun Erbulak (Çocuk oyuncu), Uğur Kıvılcım (Çocuk oyuncu)


KONU: Genç ve güzel kadının, hasta ve yaşlı kocasıyla aşk ilişkileri yoktur. Ve sekse arzuludur. Aile dostları olan Neriman kadını Turan ile tanıştırır. Paraya düşkün olan genç adam, kadını sırf parası için kabullenmiş görünür ve tüm parasını yedikten sonra onu terkeder. Ancak evi terkeden kadını kocası eve kabul etmez. Annsinin yokluğuna alışamayan kızı hastalanır ve ölür.


DÜŞMAN AŞIKLAR (1955)


Yönetmen: Memduh Ün,”*” Mehmet Muhtar
Senaryo lhami Safa
Operatör Turgut Ören
Yapım Kurt Film


Oyuncular: Nazım İnan, Mine Coşkun, Ha-san Ceylan, Kadir Savun


Konu: Bir ailenin kan davasının trajik öyküsü. Bursa’nın İnegöl ilçesinde yaşayan Hacı Şakir ailesi komşu çiftliğin sahipleri ile toprak meselesi yüzünden kan davası gütmektedirler. Soylu bir aile olan Hacı Şakir’lerin oğlu Vedat ile komşu çiftlikten Zuhal birbirlerine aşıktır. Ancak her iki aile de gençlerin birleş-melerine karşı çıkar.


________________________________________

“*” Memduh Ün’ün ilk yönetmenlik denemesi. Ancak yarım kalan filmi Mehmet Muhtar tamamlamıştır. İsmi jenerikte yer almamıştır. (Selim İleri, Milliyet 2.6.1985)

DALAVERECİLER KRALI (1955)


Senaryo ve Yönetmen Nuri Akıncı
Foto Direktörü Cezmi Ar
Yapım Lüks Film / Nuri Akıncı


Oyuncular: Kemal Kan, Ali Seyhan, Mahmut Arseven, Nurhan Tüzünkan, Ayten Güvenç, Muzaffer Nebioğlu, Memduh Kar
akaş, Ali Korkut, Danslar: Türkan Şamil, Asuman Çintay

Konu: Arap gencin İstanbul’daki maceralı öyküsü.

DAĞLARI BEKLEYEN KIZ (1955)


Senaryo ve Yönetmen Atıf Yılmaz
Eser Esat Mahmut Karakurt
Foto Direktörü Turgut Ören
Yapım Duru Film / Nazif Duru


Oyuncular: Sezer Sezin, Kenan Artun, Nubar Terziyan, Ahmet Tarık Tekçe, Feidun Çölgeçen, Renan Fosforoğlu, Nuri Genç, Mehdi Yeşildeniz, Hayri Esen, Abdullah Ataç


Konu: Karaköse vilayetinin bir kasabası ve bir askeri hava alanı. Nöbetçi başçavuş, Binbaşı İhsan’a göreve giden uçakların geri döndüğünü haber eder. Yalnız on uçak olan filo dokuz uçakla geri döner. Yzb. Nuri, Mülazım Celal Bey’in uçağının filodan ayrılıp intihar saldırısı yaptığını söylerler. Yzb. Nuri sözünü bitirmeden celal Beyin uçağı havada beliriverir. Mülazım Celal ağır yaralı olarak uçaktan çıkarılır ve gönül rahatlığı ile son sözlerini söyler. Etrafına toplanan subaylar arasından mülazım İsmail’e annesini ve kız kardeşini emanet edip, vefat eder.


Defin işlemleri sırasında filo geriye kalan dokuz uçağıyla yeni bir görev alır. Zor bir uçuştan sonra filo tekrar döner; ama mülazım Servet göğsünden yaralanmıştır. Bnb. İhsan yanına Yzb. Nuri ve Mülazım Adnan’ı yanına alarak Mülazım Servet’i ziyarete gider. Servet yerli halktan Mahmut Efendinin elinde kalmaktadır ve evin kızı Nermin’e aşıktır.


Servet Adnan’a Nermin’den bahseder, isterse Mahmut Efendi’nin evinde kalabileceğini, ama Nermin’e yaralı olduğunu söylememesini telkin eder.

Mülazım Adnan bir askerin rehberliğinde Nermin’nin evine gider. Nermin Adnan’ın söylediklerine inanamaz, Servet’in görev sırasında şehit düştüğünü zanneder.

Aradan üç hafta geçer Mülazım Servet iyileşir ve Nermin ile nişanlanır. İleriki günlerin birinde bir uçus sırasında servetin uçağı düşman makineli tüfekleri tarafından taranır, servet ağır yaralanır ve sonraki günlerde vefat eder.
Ağrı dağı eteklerinde konuşlanmış olan eşkiya sinsilesini imha etmek için bir bombardıman planlanır; ancak öncelikle bombardıman için gerekli istihbaratların toplanması gerekiyordur. Bu zor görev için en uygun kişi Mülayim Adnan seçilir. Bir sis bulutu arasında düz bir araziye iniş yapan uçaktan iner ve zor görevi için yola koyulur.


Birkaç saatlik bir yürüyüşten sonra Adnan bir eşkiyaya rastlar ve şeyhin nerede olduğunu bir derdinin anlatacağını söyler.Bir hinlik sezmeyen eşkıya Adnan doğruca eşkıyabaşının yanına götürür. Yolda Adnan tanıdık bir yüze rastlar, evet o yüz yıllar önce öldüğünü zannettikleri Ahmet Astsb’a aittir. Ahmet yıllar önce esir edilmiş fakat bir türlü kaçmayı başaramamıştır.


Bu süre zarfında düşman mühimmat ve silahların sayısın ezberlemiş ve çeşitli dokümanlar ele geçirmiştir. Adnan ve Ahmet bir plan yapı oradan kaçmak isterler. Ahmet mülazım Adnan’ın yanına gerekli evrak ve haritaları çaldıktan sonra ertesi gün gelecektir.


Ancak bir kaç gün geçmesine rağmen Ahmet gelmez Adnan bu durumu tehlikeli görür ve kendisini almaya gelen uçağa binmek için yola koyulur. Kendisini almaya gelen uçağı gören eşkiyalar Adnan’a seslenmeye başlarlar.


Uçağa ateş etmek için mitralyözlerin başındaki eşkiyalar yardım isterler, bir an için Adnan şok olur ama sonradan farkına varır ki onu bir eşkiya sanmaktadırlar. Adnan beylik tabancasını çıkarır ve mitralyözün başında bulunan bir erkek eşkiyayı öldürür fakat mitralyözün başındaki diğer kadın eşkıyayı öldüremez.
Bir müddet sonra iki Türk subayı ve Şeyhin kızı olduğu sanılan bir kız farkında olmadan derin bir sohbete başlarlar. Adnan’a konuşlandıkları yerler ve silahları hakkında çok önemli bilgiler verir.


Ertesi sabah Adnan planladığı gibi düz araziye inen uçakla gideceğini şeyhin kızı Zeynep’e bildirir. Zeynep onun gitmesini istemediğini o giderse yapamayacağını söyler. Ardından Zeynep’Ie aramaya gelen eşkiyalar Adnan’ı görür ve Zeynep ardından Adnan’ın bir casus bir Türk subayı olduğunu haykırmaya başlar.
Şakiler Ahmet başçavuşu karargâhtan evrak çalarken yakaladıklarını ve öldürdük-lerini açıklarlar. Şimdi Ahmet’in neden gelmediği açığa kavuşur. Türk uçakları günlük bombardımanlarına başlarlar.


 Bu arada şakiler can telaşına düşerler, bu fırsatı değerlendiren Zeynep, Adnan’ın ellerini çözer. Ardından kamptan kaçmayı başarır. Ahmet Başçavuş ve Zeynep’ten elde ettiği çok önemli bilgilerle komutanlar tarafından bir harekat planı hazırlanır. Şeyhin kampı yerle bir edilir ve bazı şakiler rehin alınır rehinler arasında Zeynep’te vardır. Yaralı olan Zeynep tedavi görmesi için hastaneye kaldırılır. Zeynep bütün bu bilgileri vermesine rağmen bir haindir, üstelik Servet’in uçağını o düşürmüştür. Olup bitenleri hastanede öğrenir ve çok üzülür.
Adnan’a Nermin ile konuşmak istediğini söyler. Nermin ertesi gün gelir ve Zeynep ona Servet’i kendisinin vurmadığını, onu yanlış değerlendirdiklerini söyler. Nermin ile beraber kucaklaşıp ağlarlar. Hain olarak görülse de verdiği harita ve bilgiler sayesinde kamp dağıtılmış ve artın yeni nişanlıların mutsuz olmasını engellemiştir.


Adnan ile Zeynep Erzurum’a gitmeye kara verirler ancak iki süngülü asker onlara yaklaşır ve Zeynep’in tutuklanması için emir olduğunu söyler. Zeynep yargılanır; fakat savcı idam isteminde bulunur. Yargıç ise verdiği bilgilerin yararlılığı, Yzb. Adnan’ı kurtarması ve pişmanlığı nedeniyle beraatine kara verir.




ÇOBAN ALİ (1955)


Yönetmen Kemal Kan
Senaryo Vural Erman
Fotoğraf Direktörü Rıza Erman
Müzik Direktörü Kadri Şençalar
Yapım Site Film İlhan Filmer


Oyuncular: Neriman Köksal, Saltuk Kaplangı, Özcan Tekgül, Muazzez Arçay, Ali Korkut, Ahmet Tarık Tekçe, İlhan Aşkın, Celal Ersöz


Konu: Evli bir kadınla onun aşkına karşılık vermeyen Çoban Ali’nin karşılıksız aşk öyküsü.

ÇOBAN ALİ (1955)


Yönetmen Kemal Kan
Senaryo Vural Erman
Fotoğraf Direktörü Rıza Erman
Müzik Direktörü Kadri Şençalar
Yapım Site Film İlhan Filmer


Oyuncular: Neriman Köksal, Saltuk Kaplangı, Özcan Tekgül, Muazzez Arçay, Ali Korkut, Ahmet Tarık Tekçe, İlhan Aşkın, Celal Ersöz


Konu: Evli bir kadınla onun aşkına karşılık vermeyen Çoban Ali’nin karşılıksız aşk öyküsü.

ÇILGIN BAKİRE (1955)

Senayo ve Yönetmen Seyfi Havaeri
Foto Direktörü Lazar Yazıcıoğlu
Yapım Nana Film / Nana Aslanoğlu


Oyuncular: Yılmaz Duru, Nana Aslanoğlu, Nuri Genç, Muazzez Arçay,


Konu: Sütçülük yapan erkek güzeli bir gence aşık olup, rüyalarında "binbir gece masalları, yaşayan bir genç kızın öyküsü

ÇETO SİHİRBAZ (1955)


Senaryo ve Yönetmen Orhan Erçin
Foto Direktörü Hayrettin Işık
Yapım Barboros Film / Nedim V. Otyam

 (Barboros Film stüdyosunda hazırlanmış, Atlas Film stüdyosunda seslendirilmiştir.)

Reji Asistanı: Zinnur Otyam, Kamera Asistanı: Bilgivi Odabaş, Prodüktör Asistanı: Abdullah Conkbayır, Işık: İlhan Özakova, Montaj ve Senkron: Nezihe Argönül, Laboratuar: Mihail Skarpetis, Recai Karataş, Sesi Çeken: Lami Kamil,


Oyuncular: Orhan Erçin (Çeto), İnci Birol (İnci) Serttar Körmükçü (Takoz Kerim), Hakkı Ruşen (Hakkı Baba), Süheyla Panseler, Türkan Tüze, Feriha Tekgül, Rukiye Göreç

CURCUNA (1955)


Senaryo ve Yönetmen Muharrem Gürses
Kamera Beliğ Selönü
Haldun Taner’in “Tuş” isimli öykü kitabında yer alan aynı isimli öyküsünden uyarlama.
Foto Direktörü Cezmi Ar
Yapım Işık Film/Agop Fındıkyan


Oyuncular: Deniz Tanyeli, Zafer Önen, Aziz Basmacı, Tevhit Bilge, Halide Pişkin, Keti Dalmas, İsmail Dümbüllü, Suat Sim, Adil Güldürücü, Vehdi Ersin, Renan Fosforoğlu, Salih Tozan, Muzaffer Hepgüler, Rondellas Revüsü



Konu: Salak bir dergi muhabiri ile, aşık olduğu kurnaz bir kızın güldürüsü şeklinde gelişir: Gazeteci Cavit, Şeytan Kız ile Halim Keser ve Müyim Yeter'le röportaj yapacağı konusunda' bahse girer; Şeytan Kız bu kişilerin bürosuna telefon ederek gelecek kişinin deli olduğunu söyler. Elinde oldukça karışık bir adres bulunan Cavit, adresi sor-duğu ihtiyardan saçma sapan cevaplar alır. şiirler okuyan ihtiyar Cavit'in üzerine yürür, Cavit kaçar ikisi de farklı kişilere çarpar, yere düşerler. Sonra bir kapıcıya adres sormaya kalkar yanlış bir cevap alır, ikinci bir kapıcı ise dürbünle pencereleri seyretmektedir, Cavit de bakar dans; eden kızlar görür bir süre adresi unutur, adresi sorduğu zaman aradığı yere geldiği anlaşılır. kapıcı Cavit'i yukarı çıkarır, büroda ki kalıp gelenin deli olduğu kanıslındadır sorduğu şeylerle ilgisi olmadığını söyler, kaşını gözünü oynatır, tabanca çeker, Cavit kaçar... yanına
gittiği ikinci katip de üzerine yürür, üçüncü katip de aynı davranışı gören Cavit para (2,5 TL) verip kapıcıdan kendisini konuşacağı kişilerin yanına götünnesini ister. Halim Keser ve Mülaıyim Yeter ile konuşmaya başlamadan adamların sevgilileri gelir, oynaşmaya başlarıar; bu arada Cavit'in de sevgilisi gelir Halim Keser'in kızıdır, başka bir odada onlarda sevişirlerken Halim Keser üstlerine gelir, Cavit kaçar yakalayıp döverlerken Halim Keser'in karısı gelir ve Halim Keser'in üzerine yürür, herkesi kovalar, bahçeye çıkarlar; bahçede bir külhanbeyi (Halim Keser'in karısının kardeşi) sevgilisi ile sevişmektedir, kovalamacaya onlar da katılır, herkes birbirini döver... sonunda külhanbeyi sevgilisi ile evlenir, Cavit düğüne röportaj yapmaya gelir, sevgilisine kavuşur. (Orhan Ünser,” Kelimelerden Görüntüye)

BİR AŞK HİKAYESİ / TUŞ (1955)

Yönetmen Şadan Kamil
Senaryo Haldun Taner Şadan Kamil
Kamera Şadan Kamil
Yapım Atlas Film Nazif Duru


Oyuncular: Münir Özkul, Mualla Kaynak, Kemal Ergüvenç, Saadettin Erbil, Ahmet Tarık Tekçe


Konu: Tuş isimli öyküde aldatılarak tecavüz edilen bir kızın mahalle halkı tarafından hakları korunarak, suçlu olan mebus oğlunun cezalandırılması girişimi sonuç vemez, babasının devreye girmesi ile olay yatıştırılır, suçlunun olay günü başka yerde olduğu belirlenir. Davacı kız ise olayın gelişmesi sırasında mahallede saklandığı yerden kaçar, bir süre sonra da randevu evine düşer. Şadan Kamil tarafından sinemaya uyarlanırken “Bir Aşk Hikayesi” adını alan film ise, "sevdiği erkekle evleneceği sıra tecavuze uğrayıp umumhaneye düşen bir kadının öyküsünü anlatır. Bunun Üzerine nişanlısı başkasıile evlenir. “Orhan Ünser, “Kelimelerden Görüntüye” syf, 130"


" "Tuş filmine gelince, bilinen ve hiçbir heyecan taşımayan bir mevzuu filme alınınca doğan netice de gayet normal olarak bir hiç olmuş. Laboratuar çok güzel, montaj, dublaj, senkron bazı hatalara rağmen iyi. Artistler fena değil. Operatör fevkalade. Fakat rejisörün de sayesinde 'Bir Aşk Hikayesi' maalesef tuşa gelmiş. Atlas film ve Şadan Kamil, o muazzamimkanlar bollğu içinde çok güzel bir kordelameydana getirebilecek durumda olmalarına rağmen, acaba neden “Tuş” u yaptılar. Bizleri tuşa getirmek mi? (Orhan Elmas, “Yeni Venüs 26 Kasım 1955 sayı ) Orhan Ünser a.g.e. syf: 52


BEYAZ MENDİL (1955)

Senaryo ve Yönetmen Lütfi Ömer Akad
Eser Yaşar Kemal
Kamera Turgut Ören
Müzik Muzaffer Sarısözen
Yapım Duru Film / Süreyya Duru


Reji Asistanı:Feridun Karakaya, Fikret Uçak, Kamera Asistanı: Mustafa Yılmaz, Ar Direktör-Dekoratör: Semih Sezerli, Aksesuar: Danyal Topatan, Işık: Kenan Eryılmaz, Montaj: İsak Dilman, Senkron: Metin Miroğlu, Negatif Montaj: Vecded Çelikcan, Laboratuar: İbrahim Üstüner, Enstrümanlar: Ahmet Yamacı (Meydan Sazı), Osman Özdenkçi (Bağlama), Nida Tüfekçi (Cura Bağlama), Seyfettin Sığmaz (Ney-Klarnet), Coşkun Özer (Darbuka), Ses: Nida Tüfekçi, Selahaddin Erorhan, Sesleri Alan: Esat Toroğlu, 

(Lale Film Stüdyosunda hazırlanmıştır)

Oyuncular: Fikret Hakan, Ruth Elizabeth, Ahmet Tarık Tekçe, Settar Körmülçü, Kadir Savun, Nuri Genç, İclal Genç, Osman Tükoğlu, Danyal Topatan, Hayri Esen, Hasan Ceylan, Mehdi Yeşildeniz, Feridun Karakaya, Semih Sezerli, Abdurrahman Conkbayır, Nubar Terziyan, Sadık Akarsu, Murat Tok, Adnan Uyguner, Ömer Evin,


Konu: "Alacaköylü Hasan. Örenköylü Zeliha'yı sever. İki köy arasında eski bir düşmanlık vardır. Hasan, Zeliha ile buluşursa da, Zeliha bundan korkar. Hasan bir buluşmadan dönerken Zeliha’nın nişanlısı Remzi tuzak kurmuştur, arkadaşı Murat, Hasan'a bunu haber verir, çatışırlar, Murat ölür, Hasan yaralanır. Vazgeçmeyen Hasan Halim Dayı aracılığı ile Zeliha'yı babası Rüstem Ağa'dan ister. Rüstem Ağa gelenleri geri çevirir, kızını evlendirme hazırlığına başlarsa da, Hasan, Zeliha'yı kaçırır. Remzi peşlerine düşer. Sakatlanan atlarından birini Hasan satarken Zeliha'yı fundalığa saklar, Remzi'nin adamı Kör, iz sürer; Zeliha'yı bulursa da korkudan titreyen kızı görmezden gelir, sonra Hasan kızı bir asker arkadaşının yanına götürür. Remzi, körü iz sürmeye zorlar, Kör, iz sürerek yerlerini bulur, ama köylüler Hasan ve Zeliha'nın geçip gittiklerini söyler. Oysa köyde kalırlar ve köylülere harman kaldırmada yardım ederler, bu arada Zeliha'nın hastalığı ortaya çıkar, veremdir, doktor, çam havasının iyi geleceğini söyler. Dağa çıkan Hasan, sırtında kökleri ile söktüğü bir çam ağacı ile köye gelir ve evlerinin bahçesine diker. Fakat çam tutmaz, Zeliha umudunu çama bağlamıştır, çamın kuruduğunu söyler ve Hasan'ın kucağında ölür. Remzi ile Kör gelirler, Remzi "ölü de olsa kızı götüreceğini" söyler, silahı çekip Hasan'ı vurur, ama Hasan saldırıp silahını düşürür, Remzı, Kör'den yardımını isterse de yardım gelmez. Boğuşurlarken silah patlar Remzi ölür.


Hasan, Zeliha'yı alarak köye döner. Hasan ile Zeliha'yı gören iki köy halkı ellerine geleni kapıp gelirler, Zeliha'yı attan indiren Hasan, üzerine kapanır, ölür. İki kurban verilmiştir, artık düşmanlık bitmelidir. (“Orhan Ünser, “Kelimelerden Görüntüye” syf, 122 )


Beyaz Mendil, her ne kadar klasik bir kan davasının boyutlarını pek aşmıyorsa da gerçek bir köye, birbirine düşman olan iki ailenin öyküsüne bir gerilim unsuru getirmiştir. Ancak bu noktadan sonra filmdeki köy unsuru arka plana itilir ve kaçıp kovalamaca süreci öne çıkar.


İki kaçak sevgilinin (Fikret Hakan ve Elizabeth Ruth) dost bir köye sığınmalarıyla filme katılan simgesel nitelikler taşıyan "çam ağacı" unsuru gerçekle olan bağları kopma noktasına getirir. Sonunda köy, sessiz köylüleri ve delisiyle kalabalık bir mekan veya trajik bir koro hüviyetine bürünür.


Hasan, Zeliha'yı alarak köye döner. Hasan ile Zeliha'yı gören iki köy halkı ellerine geleni kapıp gelirler, Zeliha'yı attan indiren Hasan, üzerine kapanır, ölür. İki kurban verilmiştir, artık düşmanlık bitmelidir. (“Orhan Ünser, “Kelimelerden Görüntüye” syf, 122 )



BEKLENEN İTİRAF (1955)

Yönetmen İhsan Yurdakul
Senaryo Asaf Tengiz
Kamera Necati İltaç
Yapım Batı Film İhsan Yurdakul


Oyuncular: Nazım İnan, Pola Morelli, Ayten Güvenç, Haluk Sarıcı

BATTAL GAZİ GELİYOR (1955)

Senaryo ve Yönetmen Sami Ayanoğlu
Operatör Cezmi Ar
Yapım Taç Film / Sami Ayanoğlu Milli Film Stüdyosunda hazırlanmıştır.


Işık: Orhan Akdemir, Sesleri Alan: Ferruh Kırmaz, Montaj ve Müzik: Kunt Tulgar, Senkron Montaj: Adrina Muradyan, Laboratuar: Yılmaz Erma (Şef), Aslan Tektaş, Erol Cıntan, Halit Birol,


Oyuncular: Sami Ayanoğlu, Neriman Köksal (Mari), Sadri Alışık (Eflahun), Mümtaz Ener, Fikret Hakan (Cafer), Atıf Kaptan (Amuryan Beyi), Gül Gülgün, Feridun Çölgeçen, Kadri Ögelman, Hasan Ceylan, Faik Coşkun, Kadir Savun, Efgan Efekan,


KONU: Anadolu topraklarının kısmen Bizanslıların, kısmen Arapların idaresi altında olduğu bir dönemde güçlü bir kale olan Malatya, Türklerin ileri karakollarından biridir. Komşu beyliklerden Amuryan kalesi de Malatya'nın himayesindedir. Bundan ve Amuryan'ın Türklere haraç vermesinden emin olmayan bazı kişiler, Rum Kayzeri'nden destek alarak Malatya Bey'i Ömer'e karşı kazan kaldırmaya karar verirler. Buna karşılık Türklerden yana olanlar ise, kargaşayı önlemek için Malatya'ya haberci olark Eflahun'u (Sadri Alışık) gönderirler. Eflahun, Amuryan Beyi Mihriyabil'in (Atıf Kaptan) kızı prenses Mari (Neriman Köksal)ile gizli bir aşk yaşamaktadır. Bu arada Mihriyabil Bey kendi elçilerini Malatya'ya gönderip ödemeleri gereken paranın biraz ertelenmesini ister, Ömer Bey, durumun incelenmesi için Hüseyin Gazi'yi ve iki komutanını Amuryan'a gönderir. Ancak Hüseyin gazi ve komutanlar öldürülür. Hüseyin Gazi'nin oğlu genç Cafer (Fikret Hakan) Ömer Bey'den serdarlık ister ve babasının ntikamını almak için Amuryan'a gider.


BATTAL Gazi: Çeşitli araştırma kitaplarına, ansiklopedilere bakıldığında, Kimlikleri farklı kişilikleri bir birine yakın, bir kaç kişi olduğunu fark etmekteyiz. Bunlardan en önemlileri; Antakya yada Şam doğumlu, arap asıllı olduğu, asıl adının Abdullah ve Ebu Hüseyn, Ebu Yahya ve Ebu Muhammed künyeleri ile tanındığı bilinmekte, ”Battal” ismini kullandığı ve Arapça “kahraman” manasına geldiğinden kolaylıkla bu isme sahip olduğu tahmin edilmektedir.
Bizans kayıtlarını tutan tarihçilerin yazdıkları eserlerde , böyle mert ve cesur derecede hayranlık bırakan kişinin Türk olduğunu , yıllarca Bizans’a karşı, verdiği üstün mücadeleleriyle Bizans İmparatorluğunu yıldırdığını bildirmektedir. Bu kişinin ise Malatya serdarı horasanlı Hüseyin Gazinin oğlu Cafer, bir diğer adıyla; Battal Gazi olduğu anlaşılmaktadır.


Battal Gazi’ye kolaylıkla sahip çıkılması bu durumun, aynı yüzyıllarda yaşayan farklı kişilerin abartılarak çoğaltılması, halkın böyle bir kişiyi kendi milletine yakıştırması ve methiyeler dizmesi sonucu ortaya çıktığı bir gerçektir.
Bizans kaynakları ,Kendileriyle uzun yıllar mücadele eden; Battal Gazi’nin yenilmez bir Türk savaşçısı olduğunu belirtmeleri ve yıllarca yaşanan olayları dilden dile,kulaktan kulağa anlatmaları ve yabancı araştırmacı-yazarların da bunu günümüze kadar ulaştırmaları bize gerçeği göstermektedir.Hatta o kadar meşhur olmuştur ki Rumların kiliselerinin birinde Hıristiyan kahramanlarının tasvirlerinin arasında Battal Gazi’nin Resmi yer almıştır.


Annesi peygamber sülalesinden; Saide hatun olup ,Annesi,iki oğlu ile hanımı Zey-nep hatunun makamları Battal Gazide’ dir. Battal Gazi’nin babası Hüseyin Gazinin mezarı Divriği Kalesinde ,Kayınpederi Hasan Gazi’nin mezarı ise Darende kalesinin doğu kısmında bulunmaktadır.


Battal Gazinin doğduğu ev , Battalgazi ilçesinin güney batısında, orduzu sınırlarından ilçe sınırlarına giren derme deresinin iki kol halinde ayrılarak devam ettiği ara bölgededir.Bu yer ile ilgili olarak Evliya çelebi yazısında şöyle demektedir:


”Aspuzu bağları içinde bulunan Hane-i Seyyid Battal Gazi-i Horasani faydalı ve sade ev idi. Battal Gazi’nin ruhunun kudreti ile yedi yüz yıldan beri buraya zerre kadar bir zarar gelmemiştir.Bu hanedana muhabbeti olan Melik Ahmet Paşa, tekkeyi dörttarafından genişleterek yeniden bir büyük kubbe inşa ettirmiş içine parmaklıklarla çevrili yüksek yerler yaptırmış.ziyarete gelenler için mutfaklar inşa ettirerek yüzlerce bakır kap vakfetmiştir.Türbedarına teslim ettiği tekkenin çalışma kontrolünü şehir halkına bırakarak sicile kaydettirmiştir. Halen tekke ve ziyaretgah olarak meşhurdur. Fukarası eksik değildir. İmardan sonra birkaç defa uğrayıp ziyaret ettik.Sanki yeni mimar elinden çıkmış bir dua yeri idi. Bütün şehir halkı yağmur duası için buraya toplanırlar.Duaların kabul olduğu eski bir ibadet yeridir.”


Türk-İslam aleminin gönüllerindeki Battal Gazi, uzun boylu ,buğday tenli, pehlivanlıkta Hz.Hamza, heybette Hz.Ali, Evliyanın öncüsü ve alimi, yalnız Türk aleminin değil, Bizans’ın o çağda çok iyi tanıdığı ve hatta ismini duyunca etkilendiği üstün bir kişiliktir.


Battal Gazi hem okumuş, hem de savaşmıştır.Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında ,Büyük Selçuklu ve Osmanlıların ,menkıbe ve destanlarından yararlandığı bir şahsiyet olmuştur. Battal Gazi, Hz. Muhammed’in “İstanbul mutlaka feth olunacaktır.Onu fetheden komutan ne güzel emirdir ve onun askerleri ne güzel askerdir.” Hadis-i şerifinin ışığında elinden geleni ve bu fethin öncülüğünü yapmıştır.


715 Yıllarında İslam ordularının İstanbul’un kuşatmasına katılıp ferdi olarak bir çok yararlıklar göstermiştir. Bizans İmparatoru Justinyonus’un kızı Elenora ya gönül verip kaçırmıştır.


717 – 740 yılları arasında 22 yıl devam eden Akrenion savaşına katılmış ve 740 yılında Nacoleai (Prymnessia) şehrinin Mesih kalesi önünde (Eskişehir İlinin,seyit gazi ilçesinde, Battal Gazinin türbesinin olduğu yöre) şehit düşmüştür. İstanbul da Kız kulesinden kaçırdığı Elenora Battal’ın öldüğünüduyunca intihar etmiştir. Bizans kayser’i Leon Battal’ın yaralarını tedavi ettirmek istemiş ancak hekimler çare bulamamıştır.


Selçuklu İmparatoru II.Aleaddin Keykubat’ın annesi Ümmühan hatun tarafından 1207 – 1208 yıllarında , Battal Gazinin şehit düştüğü yerde bir büyük türbe yaptırmıştır. Elenora’ nın mezarı’da bu türbededir. (kyn: http://battalgazi.bloggum.com)




BATAKTAKİ KIZ “ACI KAYIP” (1955)

Senaryo ve Yönetmen Şinasi Özonuk
Kamera Coni Kurteşoğlu
Yapım Mayer Film


Oyuncular: Turan Seyfioğlu (Sami), Neriman Köksal (Neriman), Nilgün Esen (Sema), Pola Morelli (Hadiye), Şaziye Moral (Anne), Mahir Özerdem (Oğuz), İhsan Aşkın (Ahmet Ağa), Feridun Çölgeçen, Niyazi Vanlı, Semih Sezerli

5 Mayıs 2015 Salı

BASMACI GÜZELİ (1955)


Yönetmen İhsan Sedat
Kamera Coni Kurteşoğlu
Müzik Kadri Şençalar
Yapım Yüksel Film Melih Altınışık


Oyuncular: Saltuk Kaplangı, Hümaşah Hiçan, Özcan Tekgül, Esen Görkmen, Muazzez Arçay, Ali Korkut, Ahmet Tarık Tekçe, Vahi Öz, Mürüvvet Sim, Kenan Büke, Nevzat Okçugil, Rıza Tüzün

BABALARIN GÜNAHI /KADER MAHKUMLARI (1955)


Senaryo ve Yönetmen Abdurrahman Palay
Operatör Cezmi Ar
Yapım Halk Film / Fuat Rutkay


Oyuncular: Hümaşah Hiçan, Abdurrahman Palay, Nalan Küçük, Atıf Kaptan, Deniz Tanyeli


Konu: Oğlunun yaptıklarından dolayı sorumlu tutulan bir babanın öyküsü.

AŞK VE ÖLÜM (1955)


Yönetmen Orhan Elmas
Görüntü Yönetmeni Lazar Yazıcıoğlu
Yapım İstiklal Film / Cahit Günal


Oyuncular: Muzaffer Tema, Nermin Ruhsever, Gönül Bayhan, Leyla Nil, Ertuğrul Ucel, Nazım Bora,


Konu: Seven bir kadının, sevdiği erkek uğruna yaptığı fedakârlıklarının öyküsü

ARTIK ÇOK GEÇ (1955)


Yönetmen Sırrı Gültekin
Senaryo Ümit Utku
Görüntü Yönetmeni Enver Burçkin
Müzik Kadri Şençalar
Yapım Burç Film/Selahattin Burçkin


Oyuncular: Gülistan Güzey, Bülent Oran, Kenan Pars, Esen Görkmen, Gönül Serap, Müfit Kiper, Nubar Terziyan


Konu: Çileli bir kadının dramatik öyküsü.

AĞAM EĞLENİYOR (1955)


Senaryo ve Yönetmen İhsan Nuyan
Görüntü Yönetmeni Cezmi Ar
Yapım Tunç Film İhsan Nuyan


Oyuncular: Ali Küçük, İnci Birol, Faik Coşkun, Saliha Tekneci, Sevilay Acar, Nimet Köprülü, Dursune Şirin, Şarkılar: Suzan Bizimer, Selma Çakır, Danslar: Peter Wolsky Rondelas Revüsü ve Zühre Songun


Konu: Zevkine düşkün bir ağanın çapkınlık öyküleri.

YOLCULUK VAR (1954)


Senaryo ve Yönetmen: Orhan Elmas
Operatör Lazar Yazıcıoğlu
Yapım Örmen Film / Hüseyin Peyda


Oyuncular: Hüseyin Peyda, Alev Elmas, Renan Fosforoğlu, Orhan Erçin, Sadri Karan, Hadiye Bulaner, Gülderen Ece, Ahmet Göker


Konu: Babasının yıllar önce evlat olarak aldığı üvey kız kardeşiyle sevişen bir gencin dramatik öyküsü.

YOLLARIMIZ AYRILIYOR (1954)


Senaryo ve Yönetmen Nuri Akıncı
Senaryo Orhan Ateş
Foto Direktörü Cezmi Ar
Yapım: Akar Film Nuri Akıncı


Oyuncular: Nebile Teker, Fikret Hakan, Fer-han Tanseli, Nermin Ruhsever, Deniz Tanyeli, Lebibe Çakın, Mesut Sürmeli


Konu: Farkında olmadan babasının manevi kızıyla sevişen bir gencin öyküsü

YANIK EFE (1954)


Yönetmen Semih Evin
Senaryo Muharrem Gürses
Foto Direktörü Orhan Çağman
Yapım Vatan Film / İrfan Sabuncu


Oyuncular: Oya Sensev, Turgut özatay, Şükran Süley, İhsan Torun, Cahit Gürkan, Muharrem Gürses


Konu: Kötü bir kadın yüzünden cinayet işleyip dağa çıkan bir efenin öyküsü.

YABAN KIZ (1954)


Senaryo ve Yönetmen Dr. Arşavir Alyanak
Operatör Turgut Ören
Yapım Yakut Film Dr. Arşavir Alyanak


Oyuncular: Turgut özatay, Saltuk Kaplangı, Nilgün Esen, Turhan (Memduh) Ün, Salih Tozan, Muazzez Arçay, Feridun Çölgeçen, Mümtaz Alpaslan, Uğur Kıvılcım, Semiramiz Göze


Konu: Bir ressamla, bir dağlı kızın öyküsü.

VAHŞİ BİR KIZ SEVDİM (1954)


Yönetmen Lütfi Ö. Akad
Eser Esat Mahmut Karakurt
Foto Direktörü Kriton İliyadis
Yapım Kemal Film / Osman F. Seden


Oynayanlar: Ayhan Işık (Yzb. Adil), Altan Hanoğlu “Karındaş” (Kristina), Atıf Kaptan, Kadir Savun, Hasan Ceylan, Turhan Göker, Osman Türkoğlu, Kemal Tözem


Not: 24 Aralık 1954 tarih ve 283 sayılı karar ile sansür kurulunca yasaklanmıştır. Filmin bugün sadece 16mm’lik bir kopyası olduğu bilinmektedir.


Konu: Abdulhamid’in saltanatı sırasında adil adında otuz bir yaşında yakışıklı bir Türk subayı İstanbul’dan Makedonya’ya Cesri Mustafa Paşa Tepesini içine alan mıntıkaya memur edilir. Burada başında güzel bir kızın bulunduğu Bulgar çetesinin olayları ile karşılaşır ve bu çeteye son vermek için görevlendirilir.
Bir gün bu çetenin mıntıkadan geçen treni sabote edeceği haberini alır. Kendi de dahil olmak üzere tüm karakol demiryoluna devriyeye çıkarlar. Adil Beyin ormanda dolaştığı esnada bir şeyler fark eder. Hemen saklanıp olup biteni anlamaya çalışır. Askerlerinden biri bir Bulgar tarafından bağlanıp öldürülmek üzeredir. Ne yapacağını bilemez tam bu sırada Bulgar miğferini çıkarır. Gözlerine inanamaz. Müthiş bir güzellik ve şimşekler çakan vahşi bir çift gözle karşı karşıyadır. Askerini kurtarmak için tabancasına sarılır ve kızı vurur.


Kız Adil Beyi tanımaktadır. Bağıra bağıra ölüm tehditleri savura savura oradan uzaklaşmayı başarmıştır. İstihbarattan kızın Kristina olduğunu öğrenen Adil Bey içinde garip bir duygu taşımaktadır.


Kristina çeteye girmeden önce gizliden gizliye bu yakışıklıyı takip etmiş ve onu başkasına yar etmeme düşüncesiyle de çeteye girmiştir. Aşkına karşılık alamazsa onu öldürecektir ama Adil Bey de ona aşıktır.


Bir gece vahşi kız Adil Beyin odasına gizlice girer. Onu uykusunda öldürmeyi dener. Ama başaramaz gene bir kuşun yer bayılır. Adil bir yandan onun yaralarını sarar bir yandan da o güzelliği doya doya seyreder. Bir an o sımsıcak dudaklardan öpmek ister ve bir anda kız kendine gelir, tehditler savurmaya başlar. Aynı gece köprüde bir çatışma olmuş ve kızın kardeşi ölmüştür
.

Neden öldürdüklerini sorar. O da tatlı bir dille onların yaptıklarını ve kendisinin bir asker olduğunu hatırlatır. Bu konuşmalar kızı öyle etkilemiştir ki kadınsı duyguları bir anda ön plana çıkmış ve Adil Bey hakkında tüm düşüncelerini orada ona anlatmıştır ve o gece beraber olmuşlardır. Aşklarını göstermişler ve sevgilerini kanıtlamışlardır. Ama onlar düşmandır. Farklı dünyaların insanlarıdırlar.

Bir gün karakola kadar gelir ve babasının karakolu bombalamak üzere olduğunu söyler ve uzaklaşır. Tam karakol boşaltılmıştır ki bir patla her tarafı harap eder ve çeteciler kaçar. Adil’in ona olan aşkı iyice alevlenir.
Aylar süren sessizlikten sonra çobanlık yapan bir çocuk ona Kristina’dan bir mektup getirir. Onu dağda sürünün orda beklediği çok özlediğini yazmıştır. Ama bu bir tuzaktır. Kristina’nın babasının bir oyununa gelir. Onu bir mağaraya götürür ve gözlerinin önünde babası kızını tek kurşunda öldürür ve Adil Bey de acıdan bayılır. Uyandığında karakolun yakınında karşısında ise aşkının güzel yüzü durmaktadır. Öldüğüne inanamaz o sımsıcak dudakları tekrar hissetmek ister. Ama o sıcak dudaklar bir buz kadar soğuktur. (www.buask.net/kitap-ozetleri)


► Filmle ilgili olarak sinema eleştirmeni Burhan Arpad 16 Ocak 1955 günlü Vatan Gazetesinde yazdığı yazıda; “Akad’ın rejisinde hemen hiç görmediğimiz mantık ve bilgi hatalarına, pek bol ve bariz bir şekilde rastlanması da, bu filmin pek ihmalkar hatta pek laubalice hazırlandığını gösteriyor” diyor.Akad’ın rejisinde hemen hiç görmediğimiz mantık ve bilgi hatalarına, pek bol ve bariz bir şekilde rastlanması da, bu filmin pek ihmalkar hatta pek laubalice hazırlandığını gösteriyor.


►"Bulgar Sadık"tan sonra Osman F. Seden, “Vahşi Bir Kız Sevdim” ile edebiyat uyarlamasına el atıyor.

Yüzbaşı Adil ile bir komitacı kızı olan Kristina'nın aşk hikayesini anlatan filmin senaryosunu aynı zamanda romanın da yazarı olan Esat Mahmut Karakurt'a yazdırıyor, kendisi senaryo üzerindeki son düzeltmeleri yaptıktan sonra filmin çekimine başlıyordu.


Fakat Lütfi Ö. Akad, bu filme bir türlü ısınamamıştı. Hatta filmi çekmek bile istemiyordu. Bakın bu konuda Lütfi Akad ne diyor:


“ Birkaç gün Ada’da Esat’la oturduk, çalışalım dedik. Ben çok sıkıldım, yani Esat Mahmut Karakurt'un sevmediğim bir senaryosuna çalışmak sıkıcı geldi. Ondan sonra bıraktım. Kendi başına yazdı, sonra Osman'ın elinden geçti ve bana öyle geldi. Bu film, başarılı bir film olmadı. Yani iş bakımından. Sanat olarak hiçbir yanı olmayan ticari bir yapımcı filmi oldu.”


Not: "Bulgar Sadık"la "Vahşi Bir Kız Sevdim" filmlerinde de yine aynı dekorlardan faydalanılmıştır



VAHŞİ KIZ (1954)


Senaryo ve Yönetmen Muharrem Gürses
Müzik Kadri Şençalar
Operatör Vedat Akdikmen
Yapım Site Film / İlhan Filmer


Oyuncular : Cavidan Dora, Kenan Pars, Ahmet Tarık Tekçe, Muharrem Gürses


Konu: Ayı tarafından dağlara kaçırılan bir kızın öyküsü

ÜVEY ANA “BARIN KADINI” (1954)


Senaryo ve Yönetmen İhsan Nuyan
Operatör Cezmi Ar
Yapım Tunç Film / İhsan Noyan
Danslar: Peter Wolsky Rondelas Revüsü


Oyuncular: Saliha Tekneci, Muazzez Arçay, Kadri Ögelman, Maruçka Pandelioda, Sezai Güran, Yavuz Gencer, Sevim Işık, Küçük Yıldız: Tunç Nuyan


Konu: kötü ruhlu ve eziyet eden üvey bir kadının dramatik öyküsü.

ÜÇÜNCÜ KAT CİNAYETİ (1954)

Yönetmen Orhan Elmas
Senaryo Orhan Ateş
Operatör Hayrettin Işık
Yapım Tayfun Film Turhan Ateş


Oyuncular: Mümtaz Alpaslan, Öztürk Serengil, Zeki Alpan, Turgut Pasiner, Bülent Ufuk, Muazzez Arçay, Bülent Ufuk, Mualla Kaynak, Mümtaz Alpalan, Alev Elmas,


Konu: Biri komiser, diğeri katil olan iki kardeşin, yıllar sonra karşılaşmalarının öyküsü.

TEK KOLLU CANAVAR (1954)

“BAYKUŞLAR DERESİ” 

Senaryo ve Yönetmen İhsan Nuyan
Operatör Aram Hügasyan
Yapım Tunç Film / İhsan Nuyan


Oyuncular: İhsan Nuyan, Aysel Gürel, Fikret Önol, Kadri Ögelman, Saliha Tekneci, Neriman Esen, Cemil Demirel


Konu:
Çingenelerin yaşamı üzerine kurulmuş bir öykü.

ŞİMAL YILDIZI (1954)


Yönetmen Atıf Yılmaz
Senaryo Turgut Etingü
Operatör Yoakim Filmeridis
Yapım Güven Film / Yoakim Filmeridis


Danışman: Nusret Eraslan ,Kurgu: Yılmaz Atadeniz, Turgut İnangiray, Sanat Yönetmeni: Sohban Koloğlu, Reji Yardımcısı: Nejat Saydam, Laboratuar: Semih Peköz, Davut Ergun, Sedat Tuncel, Işık Şefi: Şevket Kıymaz, Makyaj: Zeki Alpan, Ses Kayıt: Rauf Tözüm, Prodüksiyon Amiri: Gani Maraşlıoğlu, Temel Karamahmut, Prodüksiyon Asistanı: Kerim Pamukoğlu


Oynayanlar: Ayhan Işık (Teğmen Kemal), Nurhan Nur (Yıldızhan), Temel Karamahmut (General), Atıf Kaptan (Ajan), Mümtaz Ener (Can Bey), Kadir Savun (İsmail Yaman), Settar Körmükçü (Yanık), Kemal Edige (Çinli Emir subayı), Sadettin Erbil, Gazanfer Özcan Feridun Çölgeçen (Çinli Subay), Atalay Özçakır (Telsizci), Gazanfer Özcan (Çinli Subay), Faruk Savun (Max), Hulusi Kentmen (Kadır Çavuş), Osman Alyanak (Kasımpaşalı), Atacan Boran (Oğuzhan), Tekin Akmansoy (Orhan Onbaşı), Behsat Balkaya (Ali Şan), Zeki Alpan (Çinli Uşak), Sadri karan (Çinli Esir), Cemil Demirel (Lui)

Konu: Kore savaşına Birleşmiş Milletler Üyesi olan Türkiye de asker göndererek katılır. Teğmen Kemal Kore'ye gönderilen askerler arasındadır. Ancak komutasındaki bir grup askerle, diğer gruplardan ayrı düşerler. Karşılarına çıkan bir köyde bir Türkün evine sığınırlar.


► Atıf Yılmaz, Kore olgusunun gündemde olduğu bir dönemde Kore’li bir kızla bir Türk subayının aşk ve kahramanlık öyküsünü, yaşanılan gerçekle uzak ya da yakın bağlantısı olmayan, onun da ötesinde, şovenist duyguları okşayan zoraki bir yapaylıkla halkın bu konudaki duyarlılığına denk düşürecek bir düzeyde işler. Yılmaz'ın bu ilk dönemindeki iki alışkanlığı ya da tavrı (piyasa romanlarına eğilişi ve güncel olayları gerçeğinden soyutlayarak verişi) tüm sinemacılık serüvenin başlangıç noktası olur. (Burçak Evren)




ŞARLO İSTANBUL’DA (1954)


Senaryo ve Yönetmen Muharrem Gürses
Operatör Lazar Yazıcıoğlu
Yapım Irmak Film / Recep Kemahlıoğlu


Oyuncular: Cihan Işık, Kimon Spathopulos, Tevhit Bilge, Renan Fosforoğlu, Hasan Ceylan, Feridun Çölgeçen, Ayapera, Toma Balcı, Salih Tozan, Aya Pera


Konu: Charles Chaplin’in (Şarlo) filmlerinden esinlenerek hazırlanmış İstanbul ve Atina’da geçen bir güldürü.

SON ŞARKI (1954)


Yönetmen Sırrı Gültekin
Senaryo Ümut Utku
Operatör Enver Burçkin
Yapım İnci Film / Kemal İşmen


Oyuncular: Muzaffer Tema, Ayten Çankaya, Mücap Ofluoğlu, Ferudun Çölgeçen


Konu: Bir mirasla bir yasak aşkın öyküsü

SON BASKIN (1954)


Senaryo ve Yönetmen: Orhan Dilmen
Operatör Mike Rafaelyan
Yapım Kobra Film/ Ahmet Üstel


Oyuncular: Muzaffer Tema, Gönül Bayhan, Ayten Çankaya, Mücap Ofluoğlu, Feridun Çölgeçen, Nubar Terziyan, Altan Erbulak


Konu: Bir polis müdürüyle, bir kaçakçı çetesinin öyküsü.

SALGIN (1954)


Senaryo ve Yönetmen Ali İpar
Operatör İlhan Arakon
Yapım İpar International Ali İpar


Oyuncular: Kenan Artun, Virginia Bruce, Metin Birer, Gloria Doman
Konu: Şehirde çıkan salgın bir hastalıkla mücadele eden bir grup insanın hikayesi,


NOT: Laboratuar için Amerika'ya gönderilmiş, Dublajı kolay olsun diye de sessiz çekilmiş. Filmde İpar'ların uşağı, berberi oynamış. Kenan Artun'la başrol oynayan amerikalı yıldız Virginia Bruce aynı zamanda Ali İpar'ın eşidir

SAHİLDEKİ KADIN (1954)


Senaryo ve Yönetmen Aydın Arakon “*”
Fotoğraf Direktörü Hayrettin Işık
Yapım Birsel Film Özdemir Birsel
Sahne Amiri: Ahmet Acarol, Reji Asistanı: Orhan Dilmen, Laboratuar Asistanı: Müfit Gündoğdu, Sesler: Koço Marinaki, Fon Müziği: Ömer Umar, Nazmi Akıman, Şarkılar: Mefharet Atalay, Negropont’s kardeşler


Oyuncular: Gönül Bayhan (Emine), Cahit Irgat (Kaptan), Şevki Artun (Mahmut), Atalay Özçakır, Nihat Aras, Hakkı Ercan, Şevki Denge, Turan Akal, Basri Gedik,


Konu: Bir balıkçı kasabasında yaşayan cinsellğini gizlemeyen kendini cömertçe sergiliyen bir kadının hikayesi


===================================

“*” Neftali Beltran (1916-1996) ve Emilo Fernandez’in (1903-1986) birlikte yazdıkları “Redi La” isimli filminden uyarlama. Yurdumuzda “Ağa Düşen Kadın” adıyla gösterime giren ve 16 Mayıs 1956 da (USA) Amerika’da seyirci karşısına çıkan 1953 yılı yapımı filmin yönetmeni, Emilio Fernandez. Başlıca rolleri; Rossana Podesta (1934), Crox Alvarado (1910-1984), Armando Silvestre (1926), oynamışlardır (Kyn: The Internet Movie Database)

4 Mayıs 2015 Pazartesi

PAYDOS (1954)


Senaryo ve Yönetmen Sami Ayanoğlu
"H. Kemal Atalay’ın bir öyküsünden"
Operatör Cezmi Ar
Yapım Ha-Ka Film / Halil Kâmil


Oyuncular: Hadi Hün, Bedia Muvahhit, Mehmet Karaca, Sami Ayanıoğlu, Behzat Butak, Gül Gülgün, Altan Hanoğlu (Karındaş), Melâhat İçli, Necdet Mahfi Ayral

Konu: İyilik sever bir ilkokul öğretmeniyle talebelerinin öyküsü.

ÖLÜM SAATİ (1954)


Senaryo ve Yönetmen Orhan Erçin
Operatör Mike Rafaelyan
Müzik Nedim Otyam
Yapım Barbaros Film Nedim Otyam


Oyuncular: Nevin Aypar, Orhan Erçin, Sadri karan, Abdurrahman Conkbayır, Mümtaz Alpaslan, Abbas Temizer, Arhan Erçin


Konu: Ölümü bekleyen bir adamın öyküsünü. Vecdi Bey karısı Müjgan ve oğlu Kemal ile mutlu bir yaşam sürmektedir. Elektrik malzemesi satan dükkanına bir akşam yaşlı bir çingene gelerek falına bakar. Falcı Vecdi Beye ölüm haberi verir. Korkak bir adam olan Vecdli bey bir süre sonra tehdit mektupları almava başlayınca daha fazla korkmaya başlar. Gelen mektuplarda önce küçük oğlunun sonra karısının öleceği en sonunda kendisini öldüreceğini yazmaktadır. Bir gece küçük Kemal yatağında ölü bulunur Bir süre sonra Müjgan hanım bıçaklanarak öldürülür. Vecdi bey sıranın kendine geldiğini düşünerek polise sığınır. Cinayetlerin faili Müjgan’ın amca oğlu Rıfat’tır. Ruh hastası Rıfat. aşık olduğu Müjgan’a evlenne teklif etmiş reddedilmiştir. Müjgan Vecdi Bey ile evlenmiştir. Bu Rıfat’ın mutlu aileyi yıkmak için yemin etmesine neden olmuştur.

ÖLÜME GİDEN YOL (1954)


Senaryo ve Yönetmen Muharrem Gürses
Operatör Lazer Yazıcıoğlu


Oyuncular: Sami Ayanoğlu, Eşref Kolçak, Muhterem Nur


Konu: Bir ailenin dramı

ÖLDÜREN SIR (1954)

Senaryo ve Yönetmen Ferdi Tayfur
Operatör Onnik Kalutsayan
Yapım Servan Film


Oyuncular: Muzaffer Tema, Ayten Çankaya, Atıf Kaptan


Konu: Evli bir çiftle, mezara kadar götürülen bir sırrın öyküsü

NİLGÜN (1954)

Yönetmen Münir Hayri Egeli
Senaryo Sezai Solelli Refik Halit Karay’ın aynı isimli romanından
Görüntü Yönetmeni Enver Burçkin
Yapım Lale Film Cemil Filmer


Oyuncular: Cüneyt Gökçer, Erika Ramberg, Lale Oraloğlu, Asuman Korad, Annie Ball, Şeref Gürsoy, Fatma Birgen, Bakiye Fayasof, Atıf Kaptan, Feridun Çölgeçen


Konu: Maceraperest bir adam olan Ömer ile sevişip, ardından prens Ahmet’le evlenen bir Türk prensesin öyküsü.


Not: Film ilk kez Türkiye dışında Hindistan ve Pakistan’da çekilmiş olması açısından önem taşımaktadır.

NASREDDİN HOCA VE TİMURLENK (1954)

Yönetmen Faruk Kenç
Senaryo Zeki Alpan
Operatör Kazım Koşkan
Yapım İstanbul Film / Faruk Kenç


Oyuncular: İsmail Dümbüllü, Halide Pişkin, Ali Üstüntay, Alev Elmas, Salih Tozan, Vedat Karaokçu, Vehbi Erin, Muzaffer Hepgüler, Münevver Coşkun, İnci Birol, Tomo Balcı


Konu: Hoca ile Timurlenk’in maceraları

MEYHANE KÖŞELERİ (1954)


Senaryo ve Yönetmen İhsan Nuyan
Operatör Lazar Yazıcıoğlu
Yapım Tunç Film / İhsan Nuyan


Oyuncular: İhsan Nuyan, Saliha Tekneci, Toma Balcı, Aysel Gürel, Ayhan Ökten
 

Konu: Bir kadının dramatik öyküsü

LEYLAKLAR ALTINDA (1954)


Senaryo ve Yönetmen Suavi Tedü (Mebrure Alevok'un romanından)
Foto Direktörü Özen Sermet
Müzik Baki Çallıoğlu
Yapım Lale Film / Cemil Filmer


Oyuncular: Lale Ora loğlu, Suavi Tedü, Neriman Köksal, Reşit Gürzap, Perihan Tedü, Talat Artemel, İbrahim Delideniz, Fatma Bilgen, Refik Kemal Arduman, Fatma Andaç, Necla Sertel, Feridun Çölgeçen, Şaziye Moral, Esen Görkmen, Muammer Gözalan, üçük Erkan


Konu: Babasının ölümünden sonra ekonomik durumu bozulan Lale, malların satılması üzerine, gözleri görmeyen bir yazarın sekreteri olarak çalışmaya başlar, yazara aşık olur, onu yaşamında ki sırları, kardeşinin karısı ile ilişkisini, bu yüzden, gözlerini yitirişini ve karısını kendisinin öldürdüğünü zannetmesini öğrenir, bu nedenlerle yazarın kadınları dışlaması ile mücadele eder, sonunda hem aşkını hem de yitirdiği bir kısım eşyasını yeniden kazanır.

KOKULU FİLM (1954)


Yönetmen Renan Fosforoğlu
Eser ve Senaryo Cüneyt Örs
Operatör Lazar Yazıcıoğlu

Yapım Örs Film Cüneyt Örs

Oyuncular: Mümtaz Ener, Renan Fosforoğlu, Muzaffer Nebioğlu, Hecmet Farrari, Salih Tozan, Tevhiy Bilge, Belkıs Fırat, Hüseyin Erişen, Laşaya, Ali Seyhan


Hiçbir kaynakta konuya rastlanmamıştır.

KAYBOLAN YILLAR (1954)


Senaryo ve Yönetmen Talat Gözbak
Operatör Kazım Koşkan
Yapım Örmen Film / Hüseyin Peyda
Prodüksiyon Amiri: Uğur Armutçu


Oyuncular: Atalay Özçakır, Sunay Uslu, Talat Gözbak, Hüseyin Peyda


Konu: Pişmanlıklarla geçen yılların öyküsü

KARAMANIN KOYUNU (1954)


Senaryo ve Yönetmen Semih Evin Operatör Enver Burçkin
Yapım İnci Film / Kemal İşmen


Oyuncular: Orhan Erçin, Deniz Tanyeli, Turgut Özatay, Meral Körmükçü, Renan Fosforoğlu, Turgut Özatay, Sadettin Erbil, Mürvet Sim, Nevzat Okçugil


Konu: Müşterilerinin anlattıkları yaşam öykülerine özenip, onlar gibi yaşamak isteyen bir kalaycının güldürüsü

KAÇAK (1954)


Yönetmen Şadan Kamil
Senaryo Haldun Taner
Fotoğraf Direktör Şadan Kamil
Müzik Nedim Otyam
Yapım Atlas Film / Nazif Duru


Kopist: Zinnur Otyam, Dekorlar Mümtaz Yener, Ses Operatörü: Lami Kamil, Fotoğraf Asistanı: Coşkun Taşan, Mesude Özkırım 

(Atlas Film Stüdyosunda hazırlanmış ve seslendirilmiştir.)

Oyuncular: Sezer Sezin, Turan Seyfioğlu, Necla İz, Nubar Terziyan, Hasan Ceylan, Necmi Oy, Muzaffer Nebioğlu, Viktorya Haçikyan, Mehdi Yeşildeniz, Abbas Temizer, Celal Alçam, , Küçük Yıldız: Nursan Alçam
Konu: Kendini savunmak için katil olup, bir çiftliğe sığınan bir gencin öyküsü


ÖDÜL:


 TFDD (Türk Film Dostları Derneği)nin yarışmasında (1955)
► “Kaçak”, “Sevdiğim Sendin” ve Bulgar Sadık” la beraber “En Başarılı Film”
► Şadan Kamil, Lütfü Akad, Agah Hün “En Başarılı Yönetmen”
► Haldun Taner ve Lale Oraloğlu “E n Başarılı Senaryo”
► İlhan Arakon, Turgut Ören, Kriton İlyadis “En başarılı Kameraman”
► Turan Seyfioğlu, Cahit Irgat ve Şevket Artun “ En Başarılı Oyuncu”



İSTİKLAL UĞRUNDA (1954)


Senaryo ve Yönetmen Rahmi Kafadar
Foto Direktörü Vedat Akdikmen
Yapım Ata Film /Hadi Yaman


Şarkılar: Mehharet Yıldırım,
Maya ve Gazeller: Kaplan Tarsuslu,


Oyuncular: Ali Ekdal, Atıf Kaptan, Semra Özgen, Sadri karan, Fatma Girik, Zeki Çan, Hakkı Kıvanç, Münevver Girik, Bahri Özkan, Çocuk Oyuncu: Sertaç Karan 


Konu: İstiklal savaşı sırasındaki bir kahramanlık öyküsü.

İKİ ATEŞ ARASINDA (1954)


Senaryo ve Yönetmen Çetin Karamanbey
Operatör Turgut Ören
Yapım Duru Film Naci Duru


Oyuncular: Lale Oraloğlu, İhsan Evrim, Neri-man Köksal, Nazım İnan, Yılmaz Duru, Feridun Çölgeçen, Vedat Karaokçu, İnci Birol, Temel karamahmut


Konu: Yeral
tı dünyasında üne kavuşan bir kabadayının öyküsü.

HÜRRİYET UĞRUNDA “Mukaddes Yalan” (1954)


Yönetmen Muharrem Grses
Operatör Kosta Psaros
Yapım Day Film Rasim Day
Foto Direktörü: Faruk Özarı, Müzik; Metin Bükey


Oyuncular: Bülent Ufuk, Gönül Ülkü, Feridun Çölgeçen, Vedat Karaokçu, Renan Fosforoğlu, Muharrem Gürses, İnci Birol


Konu: istiklal savaşı sırasında Anadolu’da gösterilen kahramanlıkların öyküsü.

GÜLNAZ SULTAN (1954)


Senaryo ve Yönetmen Muharrem Gürses
Foto Direktörü Coni Kurteşoğlu
Yapım Halk Film Fuat Rutkay


Oyuncular: Nevin Aypar, Eşref Kolçak


Konu: Gülnaz Sultanın yaşamını konu alan tarihi bir film

GARİBİN AŞKI (1954)


Senaryo ve Yönetmen Tekin Akpolat
Kamera Vedat Akdikmen
Yapım Konuk Film


Oyuncular: Mesiha Yelda, Ali Ekdal, Halide Pİşkin, Asım Nipton, Kadri Ögelman


Konu: Bir ağa kızıyla fakir bir gencin öyküsü
.

FINDIKÇI GELİN (1954)



Yönetmen Orhan Elçin
Senaryo Vehbi Belgil
Müzik Metin Bükey
Operatör Kosta Psaros 

Yapım Erman Film Hürrem Erman 

Oyuncular: İsmail Dümbüllüoğlu, İnci Birol, Gazanfer Özcan, Dursune Şirin
Konu: Çevresindeki erkeklere mavi boncuk dağıtan bir gelinin güldürüsü.