30 Mart 2018 Cuma

YARINLAR BİZİM (1975)


Senaryo ve Yönetmen:Safa Önal
Kamera:Kaya Ererez
Yapım :Akün Film/İrfan Ünal

Oyuncular: Ali Rıza Binboğa, Betül Aşçıoğlu, Kadir Savun, Ali Cağaloğlu, Feridun Çölgeçen, Oktar Durukan, Necdet Yakın, Hamit Yıldırım, Ekrem Dümer, Hakkı Kıvanç, Giray Alpan, İlhan Hemşe-ri, Muzaffer Yenen, Ali, Demir, Nermin Özses

Konu: Bir toprak parçası sahibi olup, üstüne kendisine ait bir ev yapmak isteyen inşaat işçisinin öyküsü. Ancak bütün parasını toplayıp, köydeki tarlasını dasatarak elde ettiği parayla aldığı arsada, önce oranın toprak ağasına haraç vermek zorunda kalır, sonra da bu iskan dışı arazide bir gecekondu yapmasına belediye izin vermez. Rıza'nın tüm çabaları boşunadır. Ne insanlar ondan yanadır ne de yasalar. "Yarınlar Bizim" diye seslenen şarkısının eşliğinde Rıza karısı ve çocuğuyla küçük insanları korumayan bir toplum düzeninin korkunçluğunu algılarken , film de son bulur.

* Sosyalist toplumlarda kişiler ancak: topluma verdikleri yarar ölçüsünde üne kavuşabilir, eski deyimiyle "meşhur olurlar"... Toplum yapısı, kişilerin bazı nedenlerle üne kavuşmasına, topluma verdikleri bir şeyin karşılığı olmayan nimetlere erişmesine izin vermez. Kapitalist toplumlarda ise, kişiler bazen bir anda çok şeye kavuşur, emeklerinin, bilgilerinin, yeteneklerinin karşılığı olmayan şeyler de elde ederler. Bu bazen çıkarıIan "kahraman yaratmak" doğrultusunda olan kitle haberleşme araçları, basın, sinema, TV, radyo, vs. yoluyla da gerçekleşir. Özellikle Türkiye gibi çarpık toplumlarda, bu oluşumlara sıkça rastlanır.

Ali Rıza Binboğa’da bir anda böylesine üne kavuşan kişilerden biridir. Binboğa'yı Halkın üne kavuşturduğu, gösterdiği ilgiyle kahraman' yaptığı ileri sürülecektir burada. Önemli olan halkın veya başkasının seçimi değil, sistemin bu tür olguları yaratacak, 24 saat içinde kahramanlar ve şöhretler doğuracak biçimde işleme-sidir. Gerisi ise herkesin malumudur: Binboğa, kişisel çabalarıyla da reklamını iyi yürütmüş, Yarınlar’ı, izleyen şarkılarıyla müzik değeri olmadığını kanıtlamış, bu arada içine düştüğü zor durumda "denize düşen yılana sarılır" misali, en güçlü rakibi TV'nin tanıttığı ve herkese ve her şeye sarılmakta olan sinemanın çağrısına uyarak kendisini beyaz perdede bulmuştur. Gerek bu tür "yıldırım usulü" şöhret olmalara karşı olmam, gerekseBinboğa'nın fiziğine ve de müziğine hiçbir zaman ısınamamış olmam nedeniyle, "Yarınlar Bizim" isimli filme de olumsuz bir tavır içinde gittiğimi itiraf ederim ...

Ancak, "Yarınlar Bizim", kabullenmek gerekir ki, akıllıca ve ustaca çevrilmiş bir film ... Safa Önal, öyküyü 'yazarken olsun, filmi yönetirken olsun, Ali Rıza Binboğa'nın TV'deki kişiliğine uygun bir ısmarlama öykü yazmak yerine, ayakları yere basan, sağlam bir öykü içinde Binboğa'yı yepyeni bir kişilikle kullanmak istemiş... Ve başarmış... Karşınızda bulduğumuz, ilginç, giderek başarılı bir film, ve TV'deki "şovmen" kişiliğinden uzak, içten, sıcak bir oyunu ve oyuncu kişiliğini sergileyen bir Binboğa...

"Yarınlar Bizim", İstanbul'da her gün yüzlercesi olan, zaman zaman gazetelere yansıdığında farkına vardığımız bir olayı öykülüyor... Bir toprak edinip üstüne kendine ait bir ev oturtup, küçük ailesi ile birlikte yaşamak isteyen bir inşaat işçisinin öyküsü bu ... Ancak, tüm parasını toplayıp, köydeki tarlasını da satarak elde ettiği parayla aldığı arsada, önce oranın "toprak ağasına haraç vermek zorunda kalacak, sonra da bu  iskan dışı arazide bir gecekondu yapmasına belediye izin vermeyecek-tir. Rıza'nın tüm uğraşları boşunadır: Ne insanlar ondan yanadır, ne de yasalar... "Özgürlük ve barış"ın tüm insanla-rın olduğunu söyleyen, "Yarınlar Bizim" diye seslenen şarkısının eşliğinde, Rıza, karısı ve çocuğuyla küçük insanları korumayan bir toplum düzeninin korkunçluğunu algılarken, film noktalana-caktır.

Safa Önal, bir zamanlar "Yelpaze" türü kadın dergileri için duygulu öyküler yazan bir hikayeciydi. Önal, sinemada bir süre yaşam gerçeklerinden uzak bir 'konfeksiyon sinemasını sürdürdü. Ancak duygusallığı gözlemciliği ile belli bir bileşime ulaştığında geçerli filmler yapmaya başladı. Önal'ın "Umut Dünyası" syf, 103 ”

ve "Yüreğimde Yare Yar"la girdiği bu yolda "Yarınlar Bizim" önemli bir aşama... Önal, bir tek olay çevresinde yoğunlaşan, hemen hiç bir abartma ve gerçekdışı gözlem taşımayan bu yalın öykünün gücünü, yine yalın bir anlatımla vurguluyor. Bir tür gerçekçilikle, sözünü ettiğim iki filmde de görülen bir tür içe dönük sinemanın karışımı, filme kendine özgü bir sıcaklık veriyor. Yine sözü edilen filmlerde görülen (ve bu kez, Binboğa'yı üne kavuşturan şarkının sözleriyle de son denli uyuşan) bir öğe, bu filmde de var: küçük insanların arasında gerçek dostluk, yaşama ve onun çeşitli sorunlarına direnmeye olanak veren iş ve güç birliği ...

"Yarınlar Bizim", dış çekimlerdeki başarı, düzgün bir kurgu, seviyeli bir kamera çalışması ve müzikle de. desteklenen, olumlu bir ürün... Binboğa ise, yineliyelim, bu filmdeki değişik oyunuyla sinemamıza kazanılmış bir yeni değerdir. Böylece, "Yarınlar Bizim"i, TV sinema arasında genellikle olumsuz ve yüzeyde olarak gelişen alışverişin olumlu bir örneği olarak kabul etmek de olanaklıdır. “Atilla Dorsay, “Sinemamızın Umut Yılları”

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder