13 Nisan 2018 Cuma

BARAJ (1977)


Yönetmen: Orhan Aksoy
Senaryo: Safa Önal
Kamera: Erdoğan Engin
Yapım: Akün Film/İrfan Ünal

Ses Kayıt: Necip Sarıcıoğlu, Prodüksiyon Amiri: Hasan Gürkan, Set Amiri: Erdil Demirbağ, (Yeni Film laboratuarında renklendirilmiş ve seslendirilmiştir)

Oyuncular: Türkan Şoray (Aysel), Tarık Akan (Orhan), Nasır Melek (Nazım Usta), Günfer Feray (Hayat Kadını), Suzan Avcı (Melahat), Bilge Şen (Hayat Kadını), Alev Altın (Hayat Kadını, Saadet Gürses (Orhan’ın arkadaşı), Tuncer Necmioğlu (İnşaat İşçisi), İbrahim Kurt (İnşaat İşçisi), İbrahim Uğurlu (İnşaat İşçisi), İlhan Hem-şeri (Saim Bey), İhsan Yüce (İnşaat İşçisi), Fatoş Tez Hayat Kadını), Osman Han (İsmail), Orhan Çoban (Garson), Ekrem Dümer (Orhan’ın alacaklısı), Abdi Alşgül (Genelev müşterisi), Necla Fide, Meral Deniz, Yaşar Şener, Hüseyin Zan, İhsan Bayraktar, Ata Saka

Konu: Bursa genelevinde çalışan Cihanyandı Aysel (Türkan Şoray) ile üç-kağıtçı, dolandırıcı Orhan'ın (Tarık Akan) bir baraj inşaatında kesişen hayatlarını konu edinen filmde Tarık Akan, Orhan rolü ile yıldız imgesinde tam bir kırılma yaratmaktadır. Orhan, dolandırdığı mü-teahhide borcunu ödemek için onun baraj inşaatında çalışmak zorunda bırakılır. Çalışmaya pek gönlü yoktur. inşaatın sorumlusu Nazım Usta sürekli Orhan'ı döverek çalışmaya zorlar. Orhan, Nazım Usta'dan intikamını onun yalnızlığıyla dalga geçerek almaya çalışır. Nazım Usta, yalnızlığından kurtulmak için bir gazetenin yalnız kalpler köşesinde Aysel'le yazışmaya başlar. Aysel bir genelevde çalışmaktadır ancak Nazım'a bu durumu bildirmez. Nazım Usta gönderdiği fotoğraf ta Aysel'n güzelliğini görünce karşılık olarak kendi fotoğrafını göndermek yerine daha yakışıklı olduğu için Orhan'ın fotoğrafını gönderir. Evlenmek için inşaata gelen Aysel'e Orhan'ı Nazım Usta olarak tanıtırlar. Ancak Orhan, Aysel'le birlikte olduktan sonra, hem onunla ilgili gerçeği bildiği-ni hem de kendi oynadıkları oyunu anlatarak Aysel'i aşağılar. Nazım Usta'nın her şeye rağmen Aysel'le evlenmesi üzerine de düğünü basıp Nazım Usta'yı öldürür. Aysel de Orhan'ı öldürür. Or-han bu filmde hiçbir iyi değerin temsil-cisi değildir. Aysel tarafından "sadece kendi için yaşayan, başkalarını düşünmeyen biri" olarak nitelendirilir. Ahlaksız, dolandırıcı ve kötüdür. Filmin sonunda da katil olur. Akan bu rolüyle klasik yıldız oyuncu kalıplarının dışına çıkıp karakter oyuncusu olma yoluna girdiğinin ip uçlarını verir. Tarık Akan'ın yeni bir oyunculuk anlayışı ve kimliğiyle ortaya çıktığı ilk filmlerden biri olarak Baraj, aktörün oyunculuk serüveninde yeni başlayacak dönemin de bir habercisidir.

* Safa Önal'ın senaryosu alışılmadık, ilginç bir aşk öyküsünü anlatıyor. Bursa genelevinde çalışan ve normal bir hayata dönmek isteyen "Hayat Kadını" Aysel'le, bir aile faciasından sonra insanlardan uzaklaşmış, yalnızlığı seçmiş Nazım usta, mutsuzluklarından kaçmak için mektup yoluyla tanışıyor, buluşmaya karar veriyorlar. Araya, çok zıt kişilikte biri, kent ve lüks hayat çocuğu Orhan giriyor. Bu üçlünün karmaşık serüveni, dramatik biçimde sonuçlanıyor...
"Baraj", özellikle ilk yarısında çok iyi işlenmiş bir öykü... . Yalnız insana, kalabalık içinde yalnız insana getirdiği yaklaşım, zengin bir insancıl boyut taşıyor. Ancak, öykünün sonu, gerek senaryo, gerekse film olarak doyurucu biçimde noktalanmıyor. Özellikle Orhan'daki değişim, Aysel'e sonunda gerçekten tutulması, gerektiği biçimde verilememiş. Sinemamızda aslında gitgide gelişen bir oyuncu olan Tarık Akan, olumsuz çizgiler taşıyan rolüne belli ki ısınamamış. Onun için, ve biraz da senaryo ve yönetim eksikliğiyle, Orhan'daki trajik sona yol açan değişimi vermede yetersiz kalıyor Akan... Buna karşılık, gerek Şoray'ın 've gerekse çok yetenekli bir oyuncu olduğunu kanıtlayan İran'lı aktör Nasır Malek'in filme katkıları büyük...
"Baraj", tüm eksiklerine karşın, belli bir düzeye ulaşan bir aşk filmi... Ele aldığı kişilikler ve hikaye örgüsüyle özgün yanları olan ancak sinemamızın kalıplarına (özellikle sonlarda) yine teslim olan bir film... Görülebilir. “Atilla Dorsay “Sinemamızın Umut Yılları” syf, 184 ”

Not: Hasan Kıyafet’in “Baraj” isimli öykü-sünden. Bu eser 1994 yılında “İş” adı ile senaryolaştırılarak filme alınmıştır.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder