MERYEM VE OĞULLARI (1977)

Senaryo ve Yönetmen: Osman F. Seden

Kameraman: Çetin Tunca

Yapım: Erman Film/Hürrem Erman

Reji Asistanları: Yaşar Seriner, Ali Kıvırcık, Şarkıların söz ve müziği: Çiğdem Talu Melih Kibar, Renk Uzmanı: Türker Vatan, Laboratuvar: Hasan Örnek, Abdullah Deniz, İsmet Karslı, Ata Kundakçı, Montaj, Senk-ron: İsmail kalkan, Sesleri Alan: Necip Sarıcıoğlu, Negatif Montaj: Mahmut Eskici, Kazım Çakırman, Prodüksiyom Amiri: Avni Turan, Prodüksiyon Amiri As.: Bilal Gülcan, Nusret Öz, Set Ekibi: Erol Demirbağ, Nejat Buvan, Mustafa Kıtır, Mansur Kırık, Işık Şefi: İbrahim Sabuncu, (Yeni Stüdyoda hazırlanmıştır.)

Oyuncular: Fatma Girik, Serdar Gökhan, Mahmut Cevher, Erol Evgin, Meral Orhansay, Ali Sururi, Birtane Güngör, Yavuz Selekman, Yılmaz Gruda, İhsan Gedik, Yaşar Şener, Ata Saka, Cevdet Arıkan, Muammer Gözalan , Yaşar Güçlü, Mehmet Yağmur,

Konu: Meryem tüm çabasına karşın oğullarını Reşit Bey'den, Reşıt Bey'in sim-gelediği paranın cazibesinden, yozlaştırı-cı, çökertici ve giderek öldürücü egemenliğinden kurtaramaz. Paranın getir-diği güçle Reşit Bey, Meryem'in iki oğlu Mehmet ve Süleyman'ı elinden alır. Onları yanında ve emrinde çalıştırır. Meryem yalnızca küçük oğlu Kemal'le kalır. Onun iyi bir birey olması için elinden gelen her şeyi yapar. Okutur ve ağabeyleri gibi yasadışı işlere girmesini engeller. Adeta dizinin dibinden ayırmaz onu. Ama Kemal de sonunda Reşit Bey'in yanında yer almak zorunda kalır. Bir yandan onun güzel kızı ve sunduğu lüks yaşam Kemal'in gözlerini kamaştırır. Meryem, onca emekler verdiği Kemal’in de diğer oğulları gibi Reşit Bey'in kirli işlerin-de çalışmasını bir türlü hazmedemez. Sonunda Reşit Bey'in para gücü ile elinden aldıklarını, oğullarını geri almak ister ve tek başına bir savaşımın içine girer. Yaşlı, yorgun, kırılmış bir ananın savaşımı yalnızca kendi oğullarını kurtarmak değil, paranın kendi iktidarını oluşturarak kurduğu yasadışı bir kaleyi de diğer ana-ların canı yanmasın diye ortadan kaldırmaktır.

► Meryem ve Oğulları'nın ilk dakikalardan itibaren belli bir trajik duygusu gelerek yerleşiyor seyircide... Meryem'in tüm çabasına karşın oğullarını Reşit Bey'den, Reşit Bey'in simgelediği paranın yozlaştırıcı, çökertici, giderek öldürücü egemenliğinden, düzen bozukluğunun savunmasız bireyi yok eden dev çarkın-dan kurtaramayacağı duygusundan geliyor bu. Meryem, Türk filmlerindeki klasik "kötü adam", "klasik” patron tipini bir kez daha yineleyen Reşit Bey'e iki büyük oğlu Mehmet ve Süleyman'ı "kaptırmıştır" daha önce... Kendisine kalan, küçük oğlu Kemal'dir. Öğrenimini tamamlayan, yasa dışılığa geçmiş iki ağabeyine karşın "namuslu" kalmış, kendi halinde iyi bir kızla sözlü, anasının dizinin dibinden ayrılmamış Kemal... Ama seyirci, baştan beri Kemal'in de "elden gideceğinin" bilincindedir. Öte yanda, yasa dışılığa karşın para vardır çünkü, lüks yaşam vardır, iyi giyinme, istediğini alabilme vardır.. Tüketime koşullanmış bir toplumda, paranın en büyük değer, Paranın satın alabilecek-lerinin en güzel, en önemli şeyler b elletildiği bir toplumda, seyirci Kemal'in Reşit Bey'in kızını seçerek "öte yana" geçmesini ister, bekler gibidir. Kemal de kuşkusuz bu seçimi yapar. Meryem. "saçını süpürge edip" onu yetiştirmiş, büyütmüş, okutmuştur gerçi.

Ama tüm bir değerler sistemini sürekli biçimde aşılayan, basınıyla. sinemasıy-la, TV'siyle toplumdaki itibar ölçüleriyle aşılayan toplumdaki. yapısına karşı Meryem ne yapsın? Kemal de elden gidecektir kuşkusuz ... Filmin (her Türk filmi gibi) kanlı ve trajik finalinden Kemal hayatta kalsa da, o Meryem'e kalmış değildir artık. Kaçınılmaz seçimini yapmıştır o aşk görüntüsü altında kendi kendini aldatarak parayı, rahatlığı seçmiştir. Kemal de haklıdır kuşkusuz: Topluma ne Meryem durabilir tek başına, ne de Kemal... Meryem ve Oğulları bu kaçınılmaz dönüşü (seçimi), bu yoz-laşmış dünya görüşünün kaçınılmaz kıldığı trajik sonu başından beri duyurur. Bu açıdan film, içinde ilginç çıkış noktaları taşır... Osman Seden bunları pek az işler, pek az ortaya çıkarır ne yazık ki. Amacı tümüyle "eli yüzü düzgün ticari" bir film yapmaktır çünkü. Bu nedenle Meryem'in: Oğullarımı istiyorum." diye bağırarak sokaklarda koşması, sorununa herkesi ortak etmesi gibi ilginç (ilginç çünkü Türk filmlerinde bu "ortak etme duygusu pek yoktur, kahramanlar sorunlarını tek başına çözmeyi seçerler) evet ilginç bölümlerin dışında film, filmlerimizin alışılmış "simantizmi"nin, gangsterlik edebiyatının pek ötelerine gidemez. Yine de bazı şeyler kalır filmden. Girik'in yer yer çok abartmalı da olsa başarılı oyunu, genç kadrodan özellikle Mahmut Cevher’in sinemamız için bir ka-zanç olduğuna inandığım yalın, sade oyunu dünya çapında bir kamera ustası olduğuna inandığım Çetin Tunca’nın (özellikle haricilerde, önünde çekilmiş sahnelerde) olgun kamera çalışması. Ve o trajik duygusu; Sinemamızdaki yazgıcılığın, kaçınılmaz acı sonların belki de en iyi biçimde duyurulduğu filmlerden biri olan "Meryem ve Oğulları"ndaki o garip, tedirgin edici trajik duygu-su…”Gülşah Nezaket Maraşlı “Osman Fahir Seden’le Türk Sinemasında Düet” syf: 206-207 (Atilla Dorsay’ın “Sinemamızın Umut Yılları” Syf. 163.”)