ÇİÇEK ABBAS (1982)

 Yönetmen: Sinan Çetin

Senaryo: Yavuz Turgul

Kameraman: Çetin Tunca

Müzik: Cahit Berkay

Yapım: Kök Film/Engin Karabağ

Yönetmen Yardımcıları: Muzaffer Hiçdurmaz, Ahmet Sezerel, Özgün Ses çekimi ve Miksaj: Erkan Aktaş, Laboratuvar: Adnan Şahin, Mustafa Oruç, Montaj, Senkron ve Negatif Montaj: Yılmaz Atadeniz, Set Teknisyenleri: İbrahim Kul, Ömer Bubu, Turhan Alok, Işık Şefi: Hay-rettin Kara, Işık Yrd: Coşkun Tanyeri, Adem İstanbullu, Prodüksiyon Amiri: Fevzi Barlas, (Fono film stüdyosunda hazırlanmıştır).

Oyuncular: İlyas Salman, Şener Şen, Pembe Mutlu, Ayşen Gruda, Yaşar Güner, Orhan Çağman, Ahmet Mekin, İhsan Yüce, A. Fuat Onan, Hikmet Denizci, Ömer Bubu, Garibe Gündem, İbrahim Kul, Benek Aysoy, Petek Aysoy,

Konu: Bir minibüste muavinlik yapan Abbas (İlyas Salman), dürüst, altın yürekli bir gençtir. Patronu Şakir (Şener Şen) ise, çıkarcı, kötü niyetli bir kişidir. Bu nedenle Abbas, onunla anlaşamaz. Bu arada Şakir'in aldattığı, evleneceğim diye oyaladığı kız (Pembe Mutlu), Abbas'la duygusal bir ilişkiye girecektir. Ancak Şakir, sevgilisinin muaviniyle böyle bir ilişkiye girmesini hazmedemez. Abbas kesin karalıdır. Abayı yaktığı patronunun sevgilisiyle evlenecektir. Abbas, bu amaçla, borç harç edip bir minibüs alır. Ne var kı Şakir, karşısında yenik düştüğü muavinine yapmadığı kötülüğü bırakmaz.

Ödül:

19. Antalya Altın Portakal Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması (1 – 9 Ekim 1982) 

►Yavuz Turgul, "en başarılı senaryo"

Jüri Üyeleri: Bilgin Adalı, Rekin Teksoy, Füruzan, Cihat Çiftçili, Süreyya Duru, Sami Güner, Ekrem Çatay, Önder Aydınlı, Ayşe İçli, Erman Şener, Ahmet Gönen, Nazan Akgün.

* Minibüslerde muavinlik yapan Abbas, patronu Şakir'in sert, "dayı" hareketlerine bozuluyor. Hinoğlu hin Şakir'in tersine, Abbas içi dışı bir, yüreği sevgiyle dolu bir insandır çünkü... Yüzü güzel değilse de içi altın gibidir... Bu arada, Şakir'in evlenmeye bir türlü yanaşmadığı kıza abayı yakıyor. Abbas, sırf onu gezdirebilmek ve kişiliğini kanıtlamak için harç-borç bir minibüs alıyor. Muavinlikten minibüs sahip/şoförlüğüne yükselmek, Alibeyköy’ün sosyal anlayışı gereği, Abbas için nerdeyse, bir "sınıf atlamadır. Bu arada Şakir'İ bırakan sevdiği kızı da isteyecek ve babasının rızasını alacaktır... Ne var ki Şakİr bu yenilgiyi hazmedemeyecek, Abbas'a yapamadığı kötülüğü, onun minibüsüne yapacaktır...

Ama peri masalları ne denli çağdaş olsalar da, bilindiği üzere hep iyi biter. Evet, "Çiçek Abbas", sonuç olarak bir güzel çağdaş masal çünkü... Gerçeklerden yola çıkan, gerçek bir çevrede gerçek kişilere, insanlara dayanan, ama sonuç olarak hayatın gerçek kötülüklerini, olumsuzluklarını, sorunlarım göz ardı edip "mutlu son"u mutlaka getiren filmlerden... Tıpkı İtalyan komedisinin "pembe güldürü" anlayışına büründüğü dönem (60lar) filmleri, özellikle Vittorio de Sica'nın Sophia Loren'li komedileri gibi... ("Dün, Bugün ve Yarın", "İtalyan Usulü Evlenme" v.s),.

 İlyas Salman'ın artık klasikleşmeye başlayan tiplemesi, Cahit Berkay’ın bayram şekeri tadındaki müziği de bu "sonu başından belli" masal havasına yardıma oluyorlar...Bu kötü mü? Değil kuşkusuz. Sonuçta pembe rengin egemen olduğu, ama yine de ayağı yerden, toplumdan kesilmemiş güldürüler yapmak, hayata iyimser bakmak, en yoksul çevrelerde bile insanların güldüğünü, eğlendiğini, sevdiğini, birbiriyle yardımlaştığını göstermek kötü olur mu? Anlatımı daha bir işlerlik kazanan Sinan Çetin ve tüm oyuncu kadrosu da, filmin akıcılık ve inandırıcılık kazanmasına yardımcı oluyorlar... Ancak duygusallığın çokluk aşırı biçimde su yüzüne çıktığı bu filmde, bence asıl eksik olan güldürü yanım destekleyen zeka kıvılcımları... Bu tür bir filme asıl değerini niteliğini veren sahneler... Nitekim bazı sahnelerde bu kıvılcım duyuluyor: Şakir’le Abbas'ın bir western davranışı içinde birbirlerine yaklaştıkları sahne, Şakir’in tükürdüğü minibüs camını bezle silmesi, Abbas'ın hemen gelip delikanlı, Şakir'in umutlandırdığı ama evlenmeye yanaşmadığı bir kıza abayı yakıyor ve onun gözüne girebilmek için borç harç minibüs satın alıyor. Ama bu gelişmeyi kendisine hakaret sayan Şakir de boş durmuyor

,

. ..muavin Niyazi'nin getirdiği hediye paketinin Şakir tarafından kabul edilmediği sahne, Abbas'ın yolcuları iterek minibüse "tıktığı" sahne,.. Bunlar nefis taşlama bölümleri. Ne yazık ki az bu sahneler, yazar ve yönetmen bu gibi sahneler üstüne fazla kafa yormamışlar, belli.,. Aynı biçimde tipleme üstüne de gereği denli çalışılmamış, birçok oyuncudan alınabilecek en iyi sonuç elde edilmemiş. (Bunlara İlyas Salman da dahil). "Çİçek Abbas", fazla savlı gözükmeyen, sevimli bir film... Ama sinema yapmanın iyiden iyiye zorlaştığı, "seri imalat"tan vazgeçildiği, bir zamanların 250-300 film sayısının 50-60'lara gelip dayandığı kafa yormak, "savsız film" anlayışından vazgeçip her filmi "savlı film" haline getirmek de gerekiyor. Çiçek Abbas" erdemli, olumlu bir film, ama bana öyle geliyor ki Alibey köyü'nün ve minibüsçülüğünün, minibüs/halk ilişkilerinin daha derinine inilebilir, bir güldürü çerçevesi içinde bile daha sağlam bir toplumsal inceleme getirilebilirdi. Bu fırsat kaçmış gözüküyor...”Atilla Dorsay, “12 Eylül Yılları ve Sinemamız”

* Haliç sırtlarında bir gecekondu semtindeki insanların ve bir minibüsün öyküsü... Yüreği sevgiyle dolu muavin Abbas ile kafası hep şeytanlığa çalışan patron-şoför Şakir'in ilişkileri temelinde gelişen "Çiçek Abbas", Abbas'ın kara-sevdaya tutulmasıyla dallamp budaklanıyor. Çünkü bu saf ve çirkin Sinan Çe-tin'in ilk dönem çalışmalarından, yani gayet iyi bir film olan "Çiçek Abbas", yakaladığı masalsı havayı toplumumuzun gerçekleriyle ilginç biçimlerde buluşturmayı başaran sevimli bir yapım. Altın Portakal'la ödüllendirilen senaryo Yavuz Turgul'a ait. Şakir ile Abbas'ın karşılıklı olarak "Aşıksan vur saza, şoförsen bas gaza ... Sen batan bir güneş, ben yollarda çilekes ... Şoförün bahtı kara, muavinin gönlü yara ... 

Emeğimiz bilek zoru, Allahım sen bizi koru ... " diyerek kahvehanede minibüs edebiyatı çeşitlemeleri yaparak atışmaları unutulacak gibi değil.. Muaviniikten şoförlüğe terfi eden ve kendi dünyasında sınıf atlayan Abbas'ın eski patronuna efelenmesi ve "Şakir'e çay yok / Ne dedin? / Şakir'e çay yok dedim / Ne demek Şakir! Şakir Abi diyeceksin, Ağa diyeceksin, Dayı diyeceksin / Geçti o günler Şakir, .. "

 demesi ise bolca güldüren bazen de hüzünlendiren filmin akıldan çıkmayacak anlarından. Bunun gibi, kahramanlarımızın western usulü birbirlerine yavaş yavaş yaklaşmaları, Şakir'in tükürdüğü camın Abbas tarafından hemen silinmesi, Abbas'ın yolcuları münibüse tıkması, Şakir ile Abbas'ın meyhanede rakı içmeleri, Ayşen Gruda'nın sürekli olarak Dallas dizisine gönderme yapıp ağabeyi Şakir'e 'Pis Ceyar!' demesi de "Çiçek Abbas"ın hafızalara kazınan anları arasında sayılabilir.

Cahit Berkay'ın müzikleri ve Barış Manço'nun "Dönence" şarkısıyla zenginleşen filmin 18 günde çekildiği söylenir ki Çetin bu hızlı tempoda bile sırf kaşkolların rengine uysun diye duvarların kırmızıya boyanması gibi bazı küçük ayrıntıların üzerinde titizlikle durmuştur. İlginç, güzel, benzerine pek rastlanmayan, yan karakterlerin de öyküye çok şey kattığı bir filmdir "Çiçek Abbas". İlyas Salman, "Sarı Mercedes"teki otomobili Balkız'dan önce bu filmdeki Ford minibüsü çok ama çok sevmiştir ki zaten Şakir de o yüzden 'Erkek adam Ford mu kullanır, Allah'ın fordçusu' demiştir! (TA.) SİNEMA “En İyi 100 Film”