TOSUN PAŞA (1939)

Yönetmen Muhsin Ertuğrul

Senaryo Nazım Hikmet (jean de Letraz'ın Le Bichon adlı oyunundan Servet Moray'ın uyarladığı Tosun'dan)

Operatör Cezmi Ar

Müzik Muhlis Sebahattin Ezgi  

Yapım İpek Film / İpekçi Kardeşler 

Yönetmen yardımcısı: Necdet Mahfi Ayral, Sadık Tarlan, Ses Mühendisi: Osman İpekçi, Ses mühendisi: Osman İpekçi , Ses sistemi: Tobis Klang Film, Kurgu: Muhsin 'Ertuğrul

Oyuncular: Hazım Körmükçü (Demir), Vasfi Rıza Zobu (Tekin), Mahmut Moralı (Ziya), Feriha Tevfik Negüz (Leyla), Halide Pişkin (Şahende), Necla Sertel (Nazerıde), Süavi Tedü (Yavuz), Şevkiye May (Masume)

İlk gösterim: II Kasım 1939, İpek ve Saray sinemaları, İstanbul

Konu: Evi işyerinin yanında olan bisiklet fabrikatörü Demir, kızı Leyla'yı ortağı Ziya ile  evlendirmek ister. Ancak kız, fabrikada 'katip' adı altında her işte çalıştırılan becerikli ve sportmen Tekin'i sevmektedir.

Evin oğlu Yavuz, bir ara Ziya'nın tanıştırdığı ve kendisinin de ilişki kurduğu Masume adlı bir kadının çıkagelip ondan bir çocuk peydahladığını söyler. Bunların birbirlerini görmemeleri için, özellikle aykırı  bir ziyaretçi olunca Tekin borazan çalarak ötekilere haber verir.

Leyla, Tosun'dan kendi gayri meşru çocuğu olarak Ziya'ya söz edince; kendisinin de bir çocuğu olduğundan dem vuran Ziya buna aldırmaz, "Birlikte büyür giderler," der. Ama aslında Tosun, Ziya'nın metresi Masume'den olma kendi çocuğudur. Ortada başka çocuk da yoktur. İki ortağın iş ilişkileri bozulup Ziya'nın bir metresi de olduğu anlaşılınca Demir, kızını onunla evlendirmekten vazgeçer. Ziya da çocuğuna iyi bakan Şahende'yle evlenir.

Şirketin hisse senetlerinin de çoğuna sahip olan Şahende, bisiklet yapımına yenilikler getirecek bir yeni buluşun uygulanmaya konması bakımından Tekin'i tutar! Artık herkes Tekin'den yanadır. Yine de gönlü olsun diye Demir'den özürler dilenir. O da en sonunda kızını Tekin'le evlendirmeye razı olur.

Not: Tosun Paşa, Fransız yazarı jean de Letraz'ın "Le Bichon" adlı oyunundan Moray tarafından Tosun adıyla dilimize çevrilen ve Şehir Tiyatrosu'nda 1935-1936 ve 1937-1938 tiyatro mevsimlerinde oynanmış bir oyundan filme uyarlanmıştır.

Ertuğrul'un ekseriya o yıl tiyatroda temsil edilen oyunları aynı ekiple filme alma kolaylığının alışkanlığıyla çevirdiği filmlerinden biri olan Tosun Paşa, bir Fransız vodvilinin bütün güldürücü ve şaşırtıcı özelliklerini taşımakla birlikte, tiyatro havası niteliğinden ötürü Muhsin Ertuğrul'un filmolojisine fazla bir şey katmayan kurdelelerinden biri olmuştur.

Filmde Vasfi Rıza'nın ve Feriha'nın söylediği şarkıları Muhlis Sabahattin bestelemiştir. O sırada İstanbul'da bulunan Macar Tanasa Revüsü'nün yıldızları da filme katkıda bulunmuşlardır" (Alim Şerif Onaran, “Muhsin Ertuğrul’un Sineması”)