İHTİRAS FIRTINASI (1983)

Yönetmen: Halit Refiğ

Görüntü Yönetmeni: Çetin Gürtop

Yapım: Erler Film/Türker İnanoğlu

Yönetmen Yardımcısı: Seçkin Yasar, Kamera Asistanı: Ali Utku, Senaryo: Nezihe Araz, Özgün Müzik: Hurşit Yenigün, Işık Şefi: Ali Salim Yaşar, Işık asistanı: Şevket Bilgili, Ar Direktör: Sohban Koloğlu, Yardımcısı: Mümin Şerifoğlu, Muzaffer Karataş, Ömer Aksu, Kostümler: Avni Pertan, Niya-zi Er, Kostüm Asistanı: Gülin Tokat, Laboratuvar: Mustafa Oruç, İsmail Aksu, Metin Çeşmebaşı, Teknik Yönetmen: Mehmet Bozkuş, Prodüksiyon Direktörü: Fehmi Tengiz, Prodüksiyon Temsilcisi: Adnan İrkut, Prodüksiyon Yardımcısı: Necati Şimşek, Yürütücü Prodüktör: Berker İnanoğlu, (Fono Film Stüdyosunda hazırlanmıştır)

Oyuncular: Cihan Ünal, Gülşen Bubikoğlu, Zuhal Olcay, Raik Alnıaçık, Haluk Kurtoğlu, Diler Saraç, Renan Fosforoğlu, Mary March, Damla İra, Muhteşem Durukan, Eren Erenci, Necip Tekçe, Zeki Alpan, İhsan Gedik, Cev-det Balıkçı,

Konu: Osmanlı paşası Recai Bey (Haluk Kurtoğlu), kızı Şeref’i (Gülşen Bubikoğlu) bir erkek evlat gibi yetiştirmiştir. Şeref, padişahı devirmek isteyen vatan severlerce düzenlenen toplantılara katılmak-tadır. Gazeteci ve müzisyen Feyyaz Bey (Cihan Ünal) de bu vatan severlerden biridir. Recai Bey Feyyaz’dan kızı Şeref ve yeğeni Müjgan’a (Zuhal Olcay) müzik dersi vermesini rica eder. Feyyaz Şeref’e aşık olur ve evlenme teklif eder. Şeref içten içe onu sevdiği halde ilkeleri nedeniyle bu teklifi geri çevirir. Diğer yandan Müjgan da Feyyaz’a aşıktır. Abdülhamid’e karşı başarısız bir suikast düzenlenir yakalananlar arasında Feyyaz da vardır. işlemediği suç yüzünden ölüme mahkum edilir. Şeref, Feyyaz’ı kurtarmak için Haşim Bey’le evlenir. Babası Şeref’i reddeder. Feyyaz da Müjgan’la evlenir. Şeref mutlu değildir. Kocası Haşim (Raik Alnıaçık) onu sürekli aldatmaktadır. Feyyaz ve Müjgan şeref’i ziyaret ederler. Bir süre sonra Haşim Bey, Feyyaz’la Şeref’in arasında bir şeylerin varlığından şüphelenip Feyyaz’ı sürgüne gönderir. Şeref evi terk eder ve bir süre sonra sürgünden dönen Feyyaz’la hami-le eşi Müjgan’ın yanına gider. Feyyaz’la Şeref’in yakınlığına tanık olan Müjgan sesini çıkarmaz, birlikte yaşamaya devam ederler. Şeref gazeteci Feyyaz’a suikast düzenleneceğini öğrenir, üzerine Feyyaz’ın yağmurluğunu giyip dışarı çıkar. Haşim Bey ve adamları bahçededir. Haşim Feyyaz sandığı Şeref’e ateş eder, Şeref de ölmeden önce Haşim Bey’i vurur. Müjgan’ın bir oğlu olmuştur adını Şeref koyarlar bu, onların da Şerefi olacaktır Yakın tarihimize eğilen filmler, tarihsel veya dönemsel kurdelalar yapılmasını son derece olumlu karşılandığımızı öncelikle belirteyim. Elin oğlu kendi tarihinin, üstelik güdük tarihinin her olayını filmiyle, TV dizisiyle ezberletircesine kafamıza sokarken, bizim aynı iletişim araçlarım kullanarak yakın (ve de uzak) tarihimize eğilmememiz, büyük bir eksikliktir. Yakın tarih, üstelik günümüzde de sürüp giden bas toplumsal, siyasal, ekonomik tartışmalara ışık getirecektir kuşkusuz. Bu açıdan "Üç İstanbul" gibi bir dizinin önemi su götürmez.

"İhtiras Fırtınası", bu dönem üstüne ne yazık ki açıklayıcı, çözümleyici hiçbir şey getirmiyor, Abdülhamid dönemi dekorda, giyside, ayrıntılarda kalıyor yalnızca... Çelik Gülersoy'un restore ettiği köşklerde yapılan çekimler belli ölçüde göz doyuruyor. Ama suikast, düğün gibi bölümler, filmin çağrıştırdığı üstün yapım koşullarını içermiyor, tersine yoksulluklarıyla, şematik kalmalarıyla göz tırmalıyorlar. Dönemin politik tartışmaları, entrikaları anca konuşmayla geçiştiriliyor, kişilerin yaşamındaki gerçek etkileri duyurulmuyor. Bu bakımdan ciddi yönetim hataları da var: söz gelimi Meşrutiyet’in İlanı gibi bir haberin, politikayla yakından ilgili, örgüt çalışmalarında erkek kılığına girerek bizzat rol almış. Şeref gibi biri üstünde yaptığı sıfıra yakın etki, önemli bir yanlış.

Geriye kalmıyor bir 'üçlü aşk' hikâyesi. Bunda Refiğ bir kadın yazarla, Nezihe Araz'la olan işbirliğinden "O Kadın" dan daha iyi düzeyde sonuç alıyor. "Sevilen erkeğin paylaşılması" teması, filmin tarih-sel yüzeyini aşıp, ana tema olarak gelişiyor. Araz/ Refiğ, bu konuda ilginç bazı gözlemler, yeni bazı yaklaşımlar getirmeyi başarıyorlar, öncü bir 'feminist' tavır içindeki Şerefin dönemin, çağın, toplumun, dinin bazı gerçekleri ve kurallarıyla çatışmasını gösteri-yorlar. "İhtiras Fırtınası" sonuç olarak sözünü tutmayan, vaat ettiklerini (Son Osmanlı’ların öyküsünü) vermeyen, ama belli düzeyde bir melodram olarak, özellikle kadın seyirciye sunulmuş bir film gibi gözüküyor. “Atilla Dorsay, “12 Eylül Yılları ve Sinemamız”

ÖDÜL:

 21. Antalya Altın Portakal Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması (22 – 29 Eylül 1984)

► Zuhal Olcay “ En iyi yardımcı kadın oyuncu”

Jüri Üyeleri: Lütfi Ö. Akad, Sadri Alışık, Umur Bugay, Yıldız Kenter, Rekin Teksoy, Cihat Çiftçili, Emin Gerçeker, Necati Onursal, Sema Ece.