FİRAR (1984)

Yönetmen: Şerif Gören

Senaryo: Erdoğan Tünaş (Osman Şahin’in bir hikayesinden)

Görüntü Yönetmeni: Orhan Oğuz

Yapım: Gülşah Film/Selim Soydan

Set Ekibi: Bedri Uğur, Azmi Yıldız, Kadir Çil, Müzik: Yeni Türkü, Kurgu: Mevlüt Koçak, Işık Ekibi: Mustafa Koçyiğit, Metin Erdoğdu, Erol Yazıcıoğlu, Kamera Asistanı: Cem Esertepe, Renk Uzmanı: Sabahattin Hoşsöz, Laboratuvar: Selahattin kaya, Ziya Uçak, Mustafa Yıldız. Negatif Kurgu: Yusuf Aldırmaz, Sesleri Alan: Necip Sarıcıoğlu, Yapım Sorumlusu: Selahattin Koca, Yapımcı Koordinatör: Turgay Aksoy, (Yeni Lale Stüdyosunda hazırlanmış Yeni Stüdyoda seslendirilmiştir)

Oyuncular: Hülya Koçyiğit, Talat Bulut, Asuman Arsan, Metin Çekmez, Haldun Ergüvenç, Meral Çetinkaya, Tuncer Sevi, Hale Akınlı, Pınar Afşar, Hülya Özgür, Fikret Fırtına, Viveka Kangas, Seda Tüfekçi, İhsan Gedik,

Konu: İki çocuklu Ayşe (Hülya Koçyiğit) metres oturduğu kocasını, nikah kıymayıp oyaladığı için öldürür. Tutukevinde, kaçmak için topal gardiyanla (Talat Bulut) ilişki kurar. Ayşe'nin tam amacı hapse girdiği süre içinde çocuklarını bulmaktır. Ayşe hapisten kaçtıktan sonra yakınlarının aracılığıyla bir şantiyede iş bulur. Şantiye şefi ile erkeksizlik nedeniyle yatar. Ve sonunda iki yavrusuna kavuşursa da, polisler tarafından yakalanıp, tekrar cezaevine gönderilir.

Ödül: *luslararası İstanbul Sinema Günleri 1985'de gösterime giren filmler arasında Yankı Dergisi'nin sinema yazarlarınca düzenlediği "anket" sonucu "en iyi yerli film" seçildi.

► Ayrıca Sinema Yazarları "1984-85 Sinema Mevsiminin

► En başarılı filmleri ve sanatçıları oylamasında "3. film",

►Metin Çekmez En başarılı yardımcı erkek oyuncu"

* Filmin en zayıf yanı, öykünün işlenişinde. Kadının öldürdüğü adamla ilişkilerini anlatan geriye dönüşler iyi bütünleşmiyor. Filmin diğer bölümleriyle ve finalin biraz aceleye gelmiş bir havası var. (Yavuz Çetinkaya, Milliyet Sanat Dergisi, S.: 111, 1 Ocak 1985)

* Gören'in "Firar"ı, sinemamızda kadın üzerini şimdiye değin yapılanlardan oldukça farklı ve olumlu yakIaşımlar içeren değişik bir film. Şimdiye dek Türkan Şoray gibi klişeleşmiş oyunculuğuna pek yakınlık duymadığım Hülya Koçyiğit de, beni itiraf etmeliyim bu saptamamdan vazgeçirecek denli olağanüstü bir oyun sergiliyor. (Burçak Evren, Gelişim Sanat, Ocak 1985)

Gören, "Firar"da sağlam bir malzemeye, Osman Şahin'in İlginç bir öyküsüne yaslandığı için uzun zamandır elinden kaçırdığı başarı çizgisini yakalamış, Film, iyi incelenmiş bir avuç kişiliği aracılığıyla baştan sona inandırıcı bir öykü anlatırken, günümüz Türkiye'sinin çeşitli sorunlarından gerçekçi bir kesit veriyor. Ama bu filmin en ilginç yanı, kuşkusuz sinemamızda görülmedik biçimde kadına ve onun cinsel sorunlarına eğilmesi... Ayşe'nin kimliğinde, cinsel doyumsuzluğu ön plana çakan, yeri geldiğinde duygularını bile bastıran, erkeğe karşı istek duyan ve bu isteği somutlaşan, ayakları sapasağlam yerde bir kadın tipi geliyor karşımıza... 

Hülya Koçyiğit'in sıra dışı oyunuyla iyiden iyiye belirlenen bu tipin canlılığı, yaşarlığı, onun sinemamızda yeni bir aşamayı, kadına yeni tür bir yaklaşımı haberler düzeye getiriyor. Gören, öykünün getirdiği esinle çok etkili bazı sinemasal anlar yakalamayı biliyor: Topal gardiyanın Ayşe'ye ilk kez yaklaştığı veya iğne olan bir mahkûma gözünün kaydığı sahnelerde olsun, 'sağlıkçı ile geçirdiği serüveni anlatan bir mahkûmu dinleyen tüm kadınların toplu mastürbasyona gittikleri bölümde olsun cinselliğin bayağılığa düşmeden elle tutulurcasına perdede somutlaştığı çok başarılı sinema bölümleri yaratıyor. Metin Çekmez ve özellikle Talat Bulut'un çok inandırıcı kompozisyonlarıyla da bütünlenen "Firar", İkinci yarısında belli ölçüde dağılan yapısına karşın sinemamızın bu yıl (ve son yıllarda) yaptığı en ilginç filmlerden biri, kadına ve onun sorunlarına köktenci bir tulumla yaklaşan önemli bir yapıt... “Atilla Dorsay, “12 Eylül Yılları ve Sinemamız