FAZİLET (1989)
Yönetmen: İrfan Tözüm Senaryo:
Gülin Tokat, /Gökay Özgüç Görüntü Yönetmeni: Ertunç Şenkay Müzik:
Cahit Berkay Kamera Asistanı: Volkan Kocatürk Yapım: Ferkan
Film/Feridun Kete Kurgu: Sedat Karadeniz, Tasarım: İrfan Tözüm, Kamera
Asistanı: Volkan Kocatürk, Işık Şefi: Yaşar Çalışkan, Işık
Asistanları: Ercan Durmuş, Ömer Ünal, Kamera Asistanı: Volkan
Kocatürk, Makyaj: Cüneyt Ballı, Prodüksiyon Müdürü: Mehmet
Beyazıt, Set Dekorları: İsmail Kündem, Sahne Amiri: Enver Kündem,
İbrahim Yıldız, Sesleri Alan: Erkan Esenboğa, Özel Ses efekt: Atilla
Ertüz, Fono Film stüdyosunda hazırlanmış ve Sineray film stüdyosunda
seslendirilmiştir.
Oyuncular: Hülya Avşar
(Fazilet), Yaman Okay (Aziz), İhsan Yüce (Hüseyin), Merih Akalın (Alev), Engin
İnal (Selim), Nuri Tuğ (Mahmut), Mustafa Suphi Baltacı, Burçin Terzioğlu, Banu
Sengelli (Fazilet’in çocukluğu), Mehmet Beyazıt , Zümrüt Bozkurt, Melike Tözüm,
Lale Ulutepe, Mehtap Anıl, Berrin Sun, Mehmet Beyazıt, Zeki Göker, Gülin Tokat,
Kazım Eryüksel, Yaşar Özdemir, İsmail Kündem, Gül Göker, Berkay Kılıçoğlu,
Mehmet Tekkanat, Yaşar Çalışkan,
KONU: Yoksulluk nedeniyle amcasıyla
beraber çocuk yaşta köyden göç eden Fazilet, zengin bale öğretmeni Alev Hanım'a
hizmetçi olarak verilir. Alev'in aracılığıyla inşaat işçisi Aziz'le evlenen
Fazilet, içten içe hanımın görkemli ve sosyetik yaşamına gıbta etmektedir.
Fazilet, köy kökenli Faziletin
"kişilik parçalanmasını anlatıyor. Çocuk yaşında amcasının peşine
takılarak kente gelen ve "bale öğretmeni" Alev'in yanına
"evlatlık" verilen Fazilet’i kendisini (herhangi bir kadım)
anlamaktan kilometrelerce uzak, inşaat işçisi kocasıyla yaşadıkları gecekondu
semtinin koşullarını, sürekli olarak "sosyetik" Alev'in çevresiyle,
koşullarıyla, ilişkileriyle kıyaslıyor. Gençj güzel, doyumsuz Faziet'e
beklediklerinden hiçbirini getirecek gibi değil yaşam... O da bilinçaltının
baskısı sonucu, kendini Alev'in yerine koymaya, onun kimliğini üstlenmeye
başlıyor. Sonuç, tam bir "klinik vaka", bir kişilik bölünmesidir.
ÖDÜL:
"Fazilet", Kültür
Bakanlığı'nın "teşvik ödülü" (1990)
4 Özgün
bir senaryonun getirdiği bu ilginç konuyu, Tözüm, gizem dozu biraz eksik
(benzer bir konuyu anlatan Julia ve Julia’yı düşünüyorum), ama oldukça sağlam
bir sinemayla perdeye aktarıyor. Toplumsal çevreyi olduğu denli, yan
kişilikleri de (kocayı, Alev'in müteahhit sevgilisini, define peşindeki amcayı)
kısa, ama özlü çizgilerle karşımıza getiriyor. Ama asıl başarısı, sürekli bir
gel gitin yaşandığı öyküsünü oldukça usta işi bir kurmacayla anlatabilmiş
olması. Filmin kimi "geçişleri" özellikle başarılı. Bilinçaltını,
hayalleri somutlaştırmak gibi sinemamızın pek iyi beceremediği (Atıf Yılmaz
ustayı bile Hayallerim, Askım ve Sen'de tökezleten) bir olgu, Fazilet’te
oldukça iyi kotarılmış. Perdede ilk kez gerçek bir kompozisyonda izlediğim
Merih Akalın, Yaman Okay, Engin inal da çok iyiler. Ama yine de özel bir övgü,
kamuoyundaki çekiciliğini nedense bir türlü "box office"e (gişe
hasılatı) dönüştüremeyen Hülya Avşar'ın dört dörtlük oyununa...”Atilla Dorsay,
“Sinemamızın Çöküş ve Rönesans Yılları”syf: 70 ”