Powered By Blogger

29 Nisan 2015 Çarşamba

HARMANKAYA (1948)

Yönetmen Sami Ayanoğlu
Eser ve Senaryo Ziya Çalıkoğlu
Operatör Aram Hügasyan
Yapım Ha-Ka Film / Halil Kamil

Oyuncular: Nevin Aypar, Behsat Budak, Mahmut Moralı, Muhip Arcıman, Reşit Gürzap, Fatma Andaç, Hümaşah Hiçan, Nergiz Moğol


Konu: Çiftlik sahibinin kızı ile Emine ile sevgilisini ayırmaya çalışan bir kadın ve aşıkların öyküsü.

GÜNAHIM (1948)


Senaryo ve Yönetmen Vedat Örfi Bengü
Operatör Cezmi Ar
Yapım Halk Film Fıat Rutkay


Oyuncular: Suzan Yakar Rutkay, Handan karaokçu, Atıf Kaptan, Refik Kemal Arduman, Vedat Karaokçu, Selahattin Yazgan, Sabriye Toksöz, Ali Küçük, Handan Adalı


Not: Konusuna hiçbir kaynakta rastlanamamıştır

EFE AŞKI (1948)


Yönetmen Şadan Kamil
Senaryo Aydın Arakon
Foto Direktörü İlhan Arıkon
Yapım Atlas Film Nazif Duru


Oyuncular: Orhan Murat Arıburnu, Emine Engin, Nergiz Moğol, Vedat Karaokçu, Afif Yesari, Vedat Örfi Bengü, Naciye Çokduyan, Hakkı Ruşen


Konu: Af sonunda dağdan şehre inen bir efenin aşk öyküsü.

DÜŞKÜNLER (1948)

“BEYAZ BAYKUŞ”

Senaryo ve Yönetme Vedat Örfi Bengü
Foto Direktörü Lazar Yazıcıoğlu
Yapım Halk Film Fıat Rutkay


Oyuncular: Suzan Yakar, Sadi Tek, Vedat Karaokçu, Selahattin Yazgan, Şükriye Atav, Mehmet Karaca,


Konu: Vedat Örfi Bengü, kendi yazdığı “Beyaz Baykuş” isimli tiyatro oyununu, ismini değiştirerek “Düşkünler” adı altında sinemaya uyarlar. Film “Hayatta yaşam savaşı veren küçük insanların öyküsünü” konu almaktadır
.

DÜMBÜLLÜ MACERA PEŞİNDE “*” (1948)


Yönetmen Şadan Kamil
Senaryo Aydın Arakon
Kamera İlhan Arıkon
Müzik Muhittin Sadak
Yapım Atlas Film / Nazif Duru


Oyuncular: İsmail Dümbüllü, Hakkı Ruşen, Mualla Mukadder Atakan, Tevfik İnce

Konu: Türk tiyatrosunun orta oyuncularından İsmail Dümbüllü’nün orta oyunu güldürüsü.

___________________________________


*” İsmail Hakkı Dümbüllü (1897 - 1973) Geleneksel Türk Tiyatrosunun son temsilcisi, Ortaoyunu ve Tuluat sanatçısıdır. İsmail Dümbüllü, 1897 yılında Üsküdar Süleymanağa Mahallesinde doğdu. Babası II. Abdülhamid'in silahşörlerindan Zeynel Abidin Efendi, annesi Fatma Azize Hanımdır. Üsküdar İttihat-ı Terakki Mektebi'nde okula başlar. Gazeteci Burhan Felek ile aynı okuldan mezun olur.

Tiyatro yüzünden Askeri Rüştiyeden atılmasının ardından onaltı yaşında Kel Hasan Efendi’nin Dilkûşa Tiyatrosu'na girer. Şevki Şakrak, Küçük İsmail Efendi, Kavuklu Hamdi Efendi, Komik Naşit Efendi gibi zamanın ünlü oyuncularıyla aynı sahneyi paylaşmıştır. Profesyonel olarak Şehzade Başı Tiyatrosu'nda başlar. Bilinen adıyla Dümbüllü İsma-il Efendi, 'Dümbüllü' adını nasıl aldığını şöyle anlatır:

Peruz Hanım vardı kantocu, Samran'dan evvel. Bu Peruz Hanım o zamanın en birinci kantocusuydu. Hem de beste yapar, güftesini de kendisi yazardı. Dümbüllü diye bir kanto söylerdi. Buna bir gazel ilave ederek söylemeye başladım. 'Dümbüllü, Dümbüllü, Gabarala, mabarala, Dümbüllü' diye oynardık. Böylece Dümbüllü adı üzerimde kaldı.

Oynadığı oyunlardan ençok Gözlemeci, Kavuklu'ya Hile, Çifte Hamamlar, Ters Biyav ve Kanlı Nigar'ı severdi. Oynadığı filmlerde de en çok Nasreddin Hoca ile özdeşleşmişti.Bir trafik kazasının bir ay sonrasında 5 Kasım 1973 tarihinde hayatını kaybetti. Cenazesi, İstanbul'da Boğaziçi Köprüsü'nden geçen ilk cenazedir. Kabri, Üsküdar'da Çiçekci Camii karşısında bulunan Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunmaktadır.

DAMGA (1948)



Senaryo ve Yönetmen: Seyfi Havaeri
Kamera Coni Kurteşoğlu
Yapım Erman Film Hürrem Erman

Oyuncular: Sezer Sezin, Memduh Ün, Arşavir Alyanak, Hasan Taşdelen, Rafet Gülerman, Semih Evin, Lebibe Çakın, Turhan Erdem

Konu: Asuman’ın çeşitli aşk maceralarından sonra evlenemeyerek kötü yola düşüşü anlatılmaktadır .

ÇILDIRAN KADIN (1948)


Yönetmen Baha Gelenbevi
Senaryo Vedat Örfi Bengü
Foto Direktörü Kriton İlyadis
Müzik Muhittin Sadak
Yapım Birlik Film / İskender Necef


Oyuncular: Nezihe Becerikli, Reşit Akif Gürzap, Hadi Hün, Hulusi Kentmen, Kadri Ögelman, Feridun Çölgeçen, Atıf Avcı, Eyüp Sabri Gülenay


Konu: Vedat Örfi Bengü’nün “Bir Yuva Böyle Yıkıldı” isimli senaryosunu, Baha Gelenbevi “Çıldıran Kadın” ismiyle sinemaya aktarmıştır. İhanet eden karısını yaralayıp, aşığını da öldüren mühendisin dramatik öyküsü anlatılmaktadır. Aynı zamanda renk uygulamasının denendiği ilk film özelliği taşıması açısından da bu film önem taşımaktadır.

CANAVAR (1948)


Yönetmen Vedat Örfi Bengü
Senaryo Faruk Nafiz
Operatör Lazar Yazıcıoğlu
Müzik Baki Çallıoğlu
Yapım Halk Film Fuat Rutkay


Oyuncular: Sadi Tek, Şükriye Atav, Hadi Hün, Mehmet Karaca, Nevin Berkman, Suzan Yakar Rutkay, Selahattin Yazgan


Konu: Ali Baba'nın oğlu Ahmet ile zengin esnaf oğullarından Ömer, Zeynep'i severler; Zeynep de Ahmet'i sever. Ömer; Zeynep'i kaçırır, Ahmet Zeynep'i bulup kurtarır, Ömer ve adamları dönüş yolunda peşlerindedirler, yakalanacaklarını anlayan Ahmet, Zeynep'i öldürür ve intikam almak için dağaçıkar" biçimindedir. . Sinema kaynakların da konusuna ulaşmak mümkün olmamaktadır, fakat oyunun konusu sinemamız için göz ardı edilemeyecek yapıdadır. Romanları istediği deformasyona uğratmakta sakınca görmeyen sinemamız, konusunu verdiğimiz böyle bir oyunu ister aslına uygun ister kendi kalıplarına oturtarak uygulamaktan uzak durmayacaktır. (Nurullah Tilgen’in “Sahipsizler“ isimli eserinden esinlenerek yazılmıştır. )

BİR YABANCI (1948)


Senaryo ve Yönetmen Seyfi Havaeri
Foto Direktörü Lazar Yazıcıoğlu
Yapım Omay Film / Ömer Aykut


Oyuncular: Demir Aşuroğlu, Nükban İnci, Lebibe Çakın, İhsan Perk, Seyfi 

Havaeri, Sevinç Ünal, Münir Ceyhan, Maksude Tan-sel, Reşit Erkul

Konu: İhanete uğrayan bir koca, batağa saplanan bir kadın ve ortada kalan çocuk-ların dramatik öyküsü.

AKINCILAR (1948)


Senaryo ve Yönetmen Fikri Rutkay
Operatör Cezmi Ar
Yapım Halk Film Fuat Rutkay


Oyuncular: Atıf Kaptan, Muazzez Mürvet Özerdem, Vedat Örfi Bengü, Ferit Oktay, Muazzez Ülkerer, Mualla Fırat


KONU: Konusunu kahramanlık öyküsünden alan bir film

YUVAMI YIKAMAZSIN (1947)



Senaryo ve Yönetmen Kani Kıpçak
Operatör Kriton İliadis
Müzik Sadi Işılay
Yapım Elektra Film / Yorgo Sarris


Oyuncular: Cahide Sonku, Oya Sensev, Galip Arcan, Hüseyin Kemal Gürmen, Kani Kıpçak, Necla Sertel, Nejat Candaner, Mürvet Ağlatan, Nebile Teker, Rüçhan Çamay


KONU: Bir aile faciasının öyküsü.


ÖDÜL
► Yerli Film Yapanlar Cemiyet Ödülleri (1948)
► En başarılı dekor
► Fotoğraflar temiz ve parlaktır. Işıklar İyidir. Takipler net ve muntazamdır. Bu filmin diğer vasfı da geniş mikyasta sokağa çıkılmış olmasıdır. (Metin Onikinci, Yıldız Dergisi, sayı 205, 1 Kasım 1947) “Okan Ormanlı, “Türk Sinemasında Eleştiri” syf,40




YARA (1948)


Yönetmen ve Senaryo Baha Gelenbevi
Operatör Lazar Yazıcıoğlu
Müzik Sadi Işılay
Şarkılar Müzeyyen Senar, Mustafa Çağlar
Yapım Birlik Film / İskender Necef


Oyuncular: Nezihe Becerikli, Talat Artemel, Suavi Tedü, Reşit Gürzap, Orhan Esen, Müfit Kiper, Samiye Hün, Adalet Pee, Saadettin Erbil, Emine Adalet, Yaşar Özsoy, Eyüp Sabri Gülener, yaşar Nezihi Özsoy


Konu: Bir fabrikada hafifmeşrep karısıyla, onu kötü yola iten bir adamın öyküsü.


►"Özet olarak Yanık Kaval için, büyük iddiaları bulunmayan ve sanat gösterme gayesini gütmeyen, meraklı ve sürükleyici bir film demek olur. Onun ne fevkalade tarafları vardır, ne de çok büyük hataları.


Yanık Kaval, senaryosu, rejisörlüğü, artistlerin temsili, fotoğraf ve ışıklan tamamen birbirine uygun, normal şekilde çevrilmiş vasatın üstünde bir filmdir." (Muvaffak İnsan Garan, 6.1.1947. Vatan g. )

► Geçiş döneminde (Tiyatroculardan sinemacılara), o dönemin şartlarını ve ortamını yansıtan yazıların birisi de "Son Saat" adlı bir yayın organında çıkan Nimet Düz imzalı bir yazıdır. Nimet Düz Yanık Kaval filminin çekildiği Ses Stüdyosu'nun teknik yetersizliğinin, filmin kalitesini de etkilediğini ileri sürmektedir. Yazar, eleştirisinde Hollywood'daki kurallar ve işleyişten bahsettikten sonra ülkemiz sinemasının farklılıklarını anlatmaktadır: "Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bizde bu tamamen aksinedir. Ve maalesef şunu belirtmek lazımdır ki -birkaç san'atkar müstesna—bizde sermaye tedarik edebilen herkes istediği gibi film çevirmeye çalışmaktadır. Bu film çevirenlerin kimi, para hırsı ile bu işe atilmıştır, kimi de şöhret temini için... Amma bu işi bir meslek olarak telakki eden Rejisör ve sanatkârlara güçlükle rast gelinir.

YANIK KAVAL (1947)


Senaryo ve Yönetmen Şadan Kamil (Kerime Nadir'in aynı isimli romanından)
Operatör Kriton İlyadis
Müzik Münir Nurettin Selçuk
Şarkılar Münir Nurettin Selçuk, Mefharet Yıldırım
Yapım Atlas / Film Nazif Duru


Oyuncular: Nezihe Becerikli, Talat Artemel, Suavi Tedü, Reşit Gürzap, Orhan Esen, Müfit Kiper, Samiye Hün, Adalet Pee, Saadettin Erbil, Emine Adalet, Yaşar Özsoy, Eyüp Sabri Gülener, yaşar Nezihi Özsoy,

KONU: Bir fabrikada hafifmeşrep karısıyla, onu kötü yola iten bir adamın öyküsü.


►"Özet olarak Yanık Kaval için, büyük iddiaları bulunmayan ve sanat gösterme gayesini gütmeyen, meraklı ve sürükleyici bir film demek olur. Onun ne fevkalade tarafları vardır, ne de çok büyük hataları. Yanık Kaval, senaryosu, rejisörlüğü, artistlerin temsili, fotoğraf ve ışıklan tamamen birbirine uygun, normal şekilde çevrilmiş vasatın üstünde bir filmdir." (Muvaffak İnsan Garan, 6.1.1947. Vatan g. ) “Okan Ormanlı, “Türk Sinemasında Eleştiri” syf,40


► Geçiş döneminde (Tiyatroculardan sinemacılara), o dönemin şartlarını ve ortamını yansıtan yazıların birisi de "Son Saat" adlı bir yayın organında çıkan Nimet Düz imzalı bir yazıdır. Nimet Düz Yanık Kaval filminin çekildiği Ses Stüdyosu'nun teknik yetersizliğinin, filmin kalitesini de etkilediğini ileri sürmektedir. Yazar, eleştirisinde Hollywood'daki kurallar ve işleyişten bahsettikten sonra ülkemiz sinemasının farklılıklarını anlatmaktadır:
"Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bizde bu tamamen aksinedir. Ve maalesef şunu belirtmek lazımdır ki birkaç san'atkar müstesna bizde sermaye tedarik edebilen herkes istediği gibi film çevirmeye çalışmaktadır. Bu film çevirenlerin kimi, para hırsı ile bu işe atilmıştır, kimi de şöhret temini için... Amma bu işi bir meslek olarak telakki eden Rejisör ve sanatkârlara güçlükle rast gelinir. Okan Ormanlı, a.g.e.




KILIBIKLAR (1947)


Yönetmen ve Senaryo Veat Örfi Bengü
Operatör Cezmi Ar
Müzik Sadi Işılay
Yapım Halk Film / Fuat Rutkay


Oyuncular: Suzan Yakar Rutkay, İsmail Dümbüllü, Mehmet Karaca, Halide Pişkin, Toto Karaca, Hadi Hün, Şükriye Atav


Konu: Konusu Kayseri’de geçen müzikal bir film

SEVEN NE YAPMAZ (1947)


Senaryo ve Yönetmen Şadan Kamil (Kerime Nadir'in aynı isimli romanından)
Görüntü Yönetmeni İlhan Arakon
Müzik Münir Nurettin
Şarkılar Münir Nrettin Selçuk, Mefharet Yıldırım
Yapım Atlas Film / Nazif Duru


Oyuncular: Berin Aydan, Cahit Irgat, Enver Orhon, Orhan Murat Arıburnu, Selma Kayahan, Viktorya Haçikyan, Vedat Karaokçu, Atıf Kaptan, Asım Nipton, Jeyan Mahfi Tö-züm, Vedat Karaokçu,


KONU: Birbirini seven iki gençle onları birbirinden ayırmaya çalışan kıskanç bir aşığın öyküsü