Senaryo: Yavuz
Turgul
Görüntü Yönetmeni: Erdoğan
Engin
Müzik: Yavuz
Turgul
Düzenleme: Cahit
Berkay
Yapım: Arzu
Fim/Ertem Eğilmez, Nahit Ataman
Yönetmen
Yardımcıları: Ahmet Sezerel, Erdoğan Kar, Kamera
Asistanı: Ertunç Şenkay, Renk Uzmanı: Hasan Örnek, Sesleri Alan: Necip
Sarıcıoğlu, Yardımcı: Erkan Esenboğa, Sistem: Flet Elektronik,
Kurgu-Senkron: İsmail Kalkan, Mevlüt Koçak, Negatif Kurgu: Mahmut
Eskici, Laboratuvar: Selahattin Kaya, İsmet Tomaçgil, Hayrettin
Çakmak, Mahmut Doğan, Set Ekibi: Aziz Kıskanç, Taci Erşan, Azmi Yıldız, Işık
Şefi: Süley-man Çekiç, Işık Yardımcısı: Teoman Sayın, Kadir Çil, Yapım
Yönetmeni: Yılmaz Kanat, (Yeni Stüdyoda renklendirilmiş ve
seslendirilmiştir),
Oyuncular: Türkan Şoray (Sultan), Bulut Aras (Kemal) Adile Naşit (ebe
Hatice), Şener Şen (bakkal Bahtiyar), İhsan Yüce (Kemal’in babası), Erdal
Özyağcılar (Çarli), Güzin Özyağcılar (Çarli’nin meleği), Ayşe Kemikoğlu, İlyas
Salman, Tuncer Sevi, Hikmet Gül, Gül Yalaz, Filiz Bozkurt, Fatma Demirok, Ekrem
Dümer,
Konu: Yönetmenliğini
Türk sinemasının güldürü türünde ürün veren en yetkin isimlerinden biri olan
Kartal Tibet'in, senaristliğini ise Yavuz Turgul'un üstlendiği
"Sultan", 1970'li yıllara ait mahalle filmleri içinde en
sevilenlerden biri. Türün sinemamızdaki neredeyse bütün önemli oyuncularını
bir araya toplayan, Şener Şen'den İlyas Salman'a, Erdal Özyağcılar'dan Adile
Naşit'e uzanan kadrosunu Türkan Şoray'ın varlığı ile taçlandıran film, sadece
güldürmeyi değil, düşündürmeyi de amaçlayan, içerdiği toplumsal eleştiriler ile
benzerlerinden bir adım öne çıkmayı başaran bir film.
Bir gecekondu mahallesinde yaşamakta olan dört çocuklu dul bir
kadın Sultan. Zengin evlerine temizliğe giderek ailesini geçindirmeye çalışan,
mahallede namuslu ve gözü pek oluşu ile tanınan Sultan'a muhtarın minibüs
şoförlüğü ya-pan çapkın oğlu Kemal talip olunca, pepe bakkal Bahtiyar da bu
zorlu yarışa dahil oluyor ve eğlence başlıyor. Seyirci aslında evlenmek
niyetinde olmayan Kemal'e gönlünü kaptıran Sultan'ın halinin ne olacağını
düşünedururken, arka planda bambaşka bir oyun dönmekte. Gecekondu mahallesinin
yakınından çevreyolu geçeceğini öğrenen paragöz muhtar, halktan evlerini yok
pahasına satın alıp, zenginliğine zenginlik katmanın planlarını yapmaya
başlıyor. Amacı durum anlaşılmadan, mahalleliler birlik olmadan, sessiz sedasız
bu alışverişi tamamlamak. Ama evdeki hesap çarşıya uymuyor ve
dolandırıldıklarını fark eden mahalle halkı topyekün bir direnişe geçiyor.
Tabii tüm bunlar yaşanırken hayatın bir oyundan ibaret olmadığını nihayet
anlayan Kemal'in Sultan'a gerçekten aşık olduğunu söylemeye bile gerek yok.
Film, yoksul halkın o gece sofrasına ne koyacağını
düşünmekten, üzerlerinde oynanan büyük oyunların farkına varamayışı ve
sömürüye karşı savaşın ancak birlik olunarak kazanılabileceği düşüncesine yaslanırken,
öte yandan işçi hakları, sigortalı olmanın avantajları, fazla çocuk doğurmanın
yaratacağı sorunlar, kırsaldan şehre göç eden kadının kendi kimliğini buluşu
gibi dönem içinde gündem teşkil eden önemli konulara da değiniyor. Karakter
yaratımı açısından da oldukça başarılı bir film "Sultan". Elbette bu
konuda senarist Yavuz Turgul kadar, birbirinden yetenekli oyuncuların da paylan
büyük. Şener Şen'in korkak bakkal Bahtiyar, îlyas Salman'm kraldan kralcı bekçi
Kolombo, Bulut Aras'ın çapkın şoför Kemal ve İhsan Yüce'nin dolandırıcı muhtar
rolündeki başarısı dikkat çekici. Gösterime girdiği günden beri seyircinin hiç
bıkmadan izlemeye devam ettiği "Sultan", samimi ve işlek anlatımı,
sağlam alt metni, zengin oyuncu kadrosu ve eğlenceli olay örgüsü ile klasikleşmiş
bir eser. (P.T.) SİNEMA En İyi 100 Film”