HAKANLAR ÇARPIŞIYOR (1977)

Yönetmen: Natuk Baytan

Senaryo: Erdoğan Tünaş

Kamera: Cahit Engin

Yapım: Uğur Film/Memduh Ün

Yönetmen Asistanı: Zafer Par, Set Ekibi: Erdil Demirbağ, Halil Dede, Kadir Yılmaz, Bedri Uğur, Seslendi-ren: Tuncer Aydınoğu, Işık Şefi: Ömer Ekmekçi, Kostüm: Niyazi Er, Makyör: Cemal Gonca, Montaj-Senkron: Özdemir Arıtan, Prodüksiyon Müdürü: Adnan Uygur, (Acar Film Stüdyosunda hazırlanmış ve renklendirilmiştir.)

Oyuncular: Cüneyt Arkın (Olcayto, Halit, Akkaya (Tengin Han, Hüseyin Peyda (Şeyh Malik, Turgut Özatay (Tunkay), Reha Yurdakul (Celme Noyan), Hikmet Taşdemir (Cabir), Sü-heyl Eğriboz (Kim-Yu), Necdet Kökeş (Çakır), Doğan Tamer, Ayçın Tansel, Muzaffer Cıvan (Moğol), Cemal Gonca (Şen-Kim), Niyazi Er (Tağmaç Beyi), Mehmet Uğur (Çinli), Yılmaz Kurt (Çinli), Kadir Kök (Çinli), Mustafa Doğan, Sön-mez Yıkılmaz (Dövüşçü), Levent Çakır (Sungur), Çocuk Yıldız: Arseven Gümüş (Olcayto)

Konu: Türkistan'ın ücra köşelerinden birinde bir çocuk dünyaya gelir. İsmini Tegin koyarlar. Tegin, gelecekte Türkle-rin hakanı olacaktır. Türkistan diyarının başka bir yerinde de diğer kahraman çocuk doğmaktadır; Olcayto. Türklerin Ergenekon’dan çıkşını kutlandığı bir bayram esnasında, Olcayto'nun ailesi düşman baskınına uğrar. Olcayto, tüm ailesini kaybeder. Öksüz ve büyüyen Olcayto'nun intikam ateşi de onunla beraber büyür. Şartlar, Olcayto ve Tegin'i karşı karşıya getirir.

HAİN (1977)

Yönetmen: Yücel Hekimoğlu

Senaryo: Yavuz Işıklar

Foto Direktörü: Salih Dikişçi

Yapım: Yavuz Film/Yavuz Işıklar

Prodüksiyon Amiri: Fikret Ertuğrul, Kunt Film Stüdyosunda Hazırlanmıştır

Oyuncular: Salih Kırmızı, Bulut Aras, Necla Fide, Tugay Toksöz, Eşref Kolçak, Meral Deniz, Sami Tunç, Tevhit Bilge, İlyas İnan, Eşref Kolçak, Tevhid Bilgei Renan Fosforoğlu, İhsan Gedik, Kudret Karadağ,

Konu: Film, Haydar’ın öldürmesi ile ilgili soruşturmayı konu edinir. Zengin bir adam olan Haydar kendi mekânında öldürülür. Haydar’ın en yakın adamı Rıfat, o an orada olduğu için tutuklanır. Cinayeti soruşturmakla görevlendirilen Ethem’in görevi kabul etmek için tek şartı, Ömer ve Saffet ile birlikte çalışmaktır. Görevden ihraç edilmiş bir alkolik olan Saffet, Haydar’ın en yakın arkadaşlarından biridir. Soruşturma sürerken Haydar’ın sekreteri Nezihe’nin olaya tanık olduğu ortaya çıkar. Fakat Nezihe, ağabeyi Engerek Mahmut’un baskısı ile susturulur. Soruşturmayı yürüten ekibin, Nezihe’yi Osmaniye’den alarak İstanbul’a mahkemeye getirmesi gerekmektedir. (Aslan Erdem)

HABABAM SINIFI TATiLDE (1977)

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Sadık Şendil

Görüntü Yönetmeni: Ertunç Şenkay

Müzik: Melih Kibar

Yapım: Arzu Film/Nahit Ataman

Oyuncular: Kemal Sunal (İnek şaban), Adile Naşit (Hafize Ana), Şener Şen (Body Ekrem), Münir Özkul (Kel Mah-mut), Ayşen Gruda (Ayşe), Sevda Aktolga (Sevda), Avni yalçın (Avni),Halit Akçatepe (Güdük nemci), Feridun Şavlı Domdom), Ahmet Arıman (Hayta İsmail), Muharrem Gürses (Müdür), Teoman Ayık (Öğrenci), Filiz Bozkurt (Filiz), Sevtap Erdemli (Sevtap), Ergin Orbey (Hüseyin Şevki Topuz), Cem Gürtap (Tulum Hayri), Ertuğrul Bilda, Talat Dumanlı, Hayri karabey, Sıtkı Akçatepe, Tayfun Akalın,

Konu: Okul müdürü, daha fazla para kazanabileceğini düşünerek, Çamlıca Lisesi ne yeni gelen kız öğrencileri kabul eder. Bu 4 kız, Hababam Sınıfı’na gönderilir. Ancak, kısa zamanda Hababam Sınıfı’nın haylazlıklarına uyum sağlayan kızlar, erkeklere karşı bir savaş başlatır. Sürekli erkeklerin tuzaklarına düşen kızlar, başlarına geleceklerini önceden öğrenebilmek için erkekler arasında bir ajan aramaya başlar. Okuldan kaçmak için izcilik bahanesiyle Body Ekrem’i kandıran öğrenciler, maç dönüşü karşılarında Mahmut Hoca yı bulur. Mahmut Hoca’nın cezası ise öğrencilerin bir izcilik kampına gitmesidir.

İZLE

GÜNEŞLi BATAKLIK (1977)

Yönetmen: Süreyya Duru

Eser ve Senaryo: Vedat Türkali

Görüntü Yönetmeni: Orhan Kapkı

Yapım: Murat Film / Süreyya Duru

Yardımcı Yönetmen: Erkan Işıklar, Erhan Sökmen, Kamera Asistanı: Suha Kapkı, Işık: Recep Biçer, Ali S. Yaşar, Set Amiri: Sonay Kanat, Set: Şeref Yılmaz, Selim Acar, Cengiz Özkan, Prodüksiyon Amiri: Stephan Melikyan, Efek ve Dublaj: Sudi Yılmaz, Montaj: Veli Akbaşlı, Sesleri Alan: Erol Saylınbay, Senkron: Celal Köse, Negatif Montaj: Kenan Kaçamak, Ses Montaj: Ali Dilek, Müzik: Hurşit Yedigün, Stüdyo: Şad Yapım,  (Lâle Film Stüdyosunda hazırlanmıştır

Oyuncular : Hakan Balamir, Semra Özdemir, Aytaç Arman, Ali Cağaloğlu, İhsan Yüce, Zülfikar Divani, Sonya Yıldızoğlu, Kayhan Yıldızoğlu, Enver Orhan, Sırrı Elitaş, Salih Kalyon, Menderes Samancılar, Mesut Sürmeli, Rıza Tüzün , Kadri Ögelman,, Hakkı Kıvanç, Mesut Sürmeli, Dündar Aydınlı, Engin Vural, Reşit Çıldam, Muhteşem Durukan, Saadet Gürses, Sabahat Işık, Sata Saka, Akif Çapkın, Çetin Başaran, Cevat Balıkçı,

Not: Fabrika çevresinde tozlulukların çöküntüsü ve işçi direnişlerini anlatan sendikal bir yapıya sahip olduğundan yasaklanıp Danıştay kararı çıkıncaya kadar gösterimden kaldırıldı.

Konu: Piyasaya egemen olan büyük sermaye, holding'lerin amansız savaşı, kardeşleri bile birbirinden ayıran büyük çıkar çekişmeleri.. Ağabeyi Mahmut'-tan fabrikayı devralan Cemal Tek, baş-ka bir rakip şirketin başındaki Kerami beyle çekişiyor. Cemal, sermayenin amansız, insafsız, ödünsüz bir temsilcisi, çağdışı bir sermayeci. Kapısına gelen işçi temsilcilerini köpek gibi kovan. Sendikal hakları vermeye yanaşmayan, sendika önderlerine karşı kiralık katillerle, bozguncularla savaşım veren biri.

► "Güneşli Bataklık" 1977’de yapılıp bitmiş bir film. 1979 ortalarına doğru gösterime çıkabildiyse, Türk sinema piyasası gibi küçük sermayeye dayalı, yatırdığını hemen geri almak zorunda olan bir piyasada bunun ne denli Çizgi dışı bir olay olduğu kavranabilir. Sansür engelini güçlülükle aştıktan sonra bu kez "sinemacı sansürüne" uğrayan filmi, sonunda görebiliyoruz. 'Güneşli Bataklık", 2 yönde gelişen bir film ... Ne var ki bu 2 yönün birbiriyle olan açık diyalektik bağlantısı, filme bütünlük kazandırıyor.

Bir yandan Türk büyük burjuvazisi anlatılıyor. Buna karşılık, işçi kesimi var, filmin ikinci yönünü oluşturan Sınıfsal savaşımını sürdüren, içlerindeki bozguncuları susturmaya çalışan, bilinçsizlerin ve yarı bilinçlilerin yavaş yavaş da olsa bilince kavuştukları emekciler ... ... Bu iki kesim arasına bir de birkaç küçük burjuvazi temsilcisi yerleştirilmiş. Yoksul, küçük bir çevreden gelip yükselmek için her türlü ahlak değerini bir yana atarak Cemal beyin uşağı olan sırası geldiğinde kurnazlık etmeye davrandığı zaman ise büyük burjuvazinin geleneksel kaşarlanmışlığı karşısında yenik düşen muhasebeci Salih ... Salih'e olan körü körüne aşkı yüzünden yanlış adımlar atan, mahvolmanın eşiğine gelen, ama son anda toplumsal savaşımdaki gerçek yerini bulan sekreter Zehra. "Güneşli Bataklık", tüm bu kesimler arasındaki güncel, gerçek çatışmayı, karmaşık ilişkileri bir ölçüde basitleştirerek, şematize ederek vermeye çalışan bir film... Vedat Türkali’nin senaryosu ve Süreyya Duru'nun sineması, bu ilişkilerden burjuvazininkileri verirken melodrama düşmekten kaçınmıyor, Kirli ilişkileriy-le, hırslarıyla, uygar davranışIarın ardındaki vahşetle burjuvazinin yaşamı aslında ne denli melodrama yatkındır zaten ... Bu nedenle, filmin bu melodram kokusu, ele aldığı çevreyle bağıntısı açısından yadırganmıyor. Bir tür Fransız ve İtalyan sinemasını (sözgelimi "Ahlaksız"ı) çok anımsatan bir tat kazanıyor film ... İşçi kesimiyle ilgili bölümlerde ise,

"Gümüşhaneli"nin, seyirciye çok içten gelen davranışlarından bölgesellikle ilgili şakalar başka bir sıcaklık, başka bir üslup sarıveriyor filmi... Tüm bunların ardında ise film, günümüz Türkiye'sindeki şiddet olaylarına, kitle üstüne, emekçiler üstüne ateş açma olaylarına ilginç bir yorum getiriyor, bu olayların "sağ örgütler", "sol örgütler" gibi kolay nitelemelerle açıklanamayacağını, bunların ardında çokluk büyük sermayenin kışkırtıcı rolü olduğunu sağlıyor. Türkiye'deki şiddet olaylarına biraz basitleştirilmiş, sinemanın çoğu zaman gerekli kıldığı biçimde şematize edilmiş olarak bakan bu film, en azından bu olaylar üstüne temelde doğru ve ilerici bir açıdan bakan çok sayılı Türk filminden biri olmak onurunu kazanıyor. "Güneşli Bataklık" sonuç olarak Türk politik sineması tarihinde yer alacak olan ilginç ve önemli bir yapım... İlerici kesimin desteklemesi, görmesi, tanıması gerekli filmlerden biri... Oyuncu kadrosu içinde özellikle Aytaç Arman ve Ali Cağaloğlu'nun oyunlan bize çok başarılı gözüktü. “Atilla Dorsay, “Sinemamızın Umut Yılları” syf, 178”

GÜNEŞ NE ZAMAN DOĞACAK (1977)

Yönetmen: Mehmet Kılıç

Senaryo: Tufan Gürer

Görüntü Yönetmeni: Abdullah Gürek

Yapım: Orhan Film/Mehmet Kılıç

Teknik Danışman: T. Fikret Uçak, Yönetmen yardımcısı: Ali Orhan Dağdelen, İsmail Güneş,

Oyuncular: Cüneyt Arkın, Oya Aydoğan, Turgut Özatay, Aydemir Ak-baş, Baki Tamer

Konu: Film sosyalist bir ülkede yapılan baskılara dayanamayan iki türkün hika-yesini anlatır. Bunlardan biri olan Alp Giray (Baki Tamer) Türkiye' ye kaçmak için yıllarca kendi kimliğini gizlemiş ve düzen içinde yükselerek iyi bir mevki sahibi olmuş fırsat bulduğunda yanına Yavuzu da (Cüneyt Arkın) alarak Türkiye’ye sığınmıştır ancak kaçtıkları ülke peşlerini bırakmamış onlara rahat vermemiştir. Bir kovalamaca sırasında Alg Giray yaralanarak ölür bu sayede Yavuz Türk polisine teslim olur ve sınır dışı edilerek sosyalist ülkeye iade edilirken söz konusu ülke tarafından öldürülür... Film sosyalist ülkeye iade edilirken öldürülen 150 Türk anısına ithaf edilmiştir... (www.cuneytarkin.com)

GÜLEN GÖZLER (1977)

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Sadık Şendil

Görüntü Yönetmeni: Hüseyin Özşahin

Müzik: Melih Kibar

Yapım: Arzu Film/Ertem Eğilmez

Oyuncular: Münir Özkul, Adile Naşit, Müjde Ar, Mahmut Hekimoğlu, Ahmet Sezerel, Itır Esen, Halit Akçatepe, Ayşen Gruda, Sevda Aktolga, Şener Şen, Nejat Gürçen, Ahmet Arıman, Tuncay Akça, İhsan Yüce, Talat Dumanlı, Şevket Altuğ,

Konu: Nezaket Hanim ve kocası, hep erkek çocuk olacak umuduyla dört çocuk yaparlar. Ama hepsi de kız olur. İsmet, Fikret, Nedret ve Hikmet kardeşler genç kızlık dönemlerindedir ve evlilik hayalleri kurmaktadırlar. İsmet'le, Nedret, erkek arkadaşlarını babalarına zengin biriymiş gibi tanıtır. Ancak, onların maddi durumları pek de iyi değildir. Kızlarının mürüvvetini görmek isteyen Nezaket Hanım, evi ipotek ederek kızlarının düğünü için borç alır. Bu arada Fikret'le, Vecihi arasında da büyük bir aşk yaşanmaktadır. Aile, parayı ödeyebilmek için sabun üretmeye çalışırlar. Ancak işler istedikleri gibi gitmez. Kısacası, beş kızı olan bir marangoz ustasının gül-dürüsü…

Gülen Gözler", arka arkaya çekilen "Bizim Aile" ve "Neşeli Günler" ile bir bütün sayılır ve hep birlikte anılır. Ne de olsa üçü de Arzu Film yapımıdır, üçünün de senaryosunu Sadık Şendil yazmıştır, oyuncu kadrosu hemen hemen aynıdır ve en önemlisi de, Münir Özkul kalabalık bir ailenin sorunlarla boğuşan fakir ama gururlu babasını canlandırır üç filmde de. Peki "Gülen Gözler"in farkı nedir diğer aile komedilerinden? Bu sorunun en basit cevabı kesinlikle Vecihi karakterin-de gizli. Adını zikrettiğimiz diğer filmlerde de rol alan Şener Şen, "Gülen Gözler"de öyle bir kahramana hayat vermiştir ki, adeta "Hababam Sınıfı"nın Badi Ekrem'ini bile sollayıp gitmiştir tek bir filmle, ismi gibi ender bulunan bir karakter olan Vecihi, film boyunca Yaşar Usta'nm kızı Fikret'i (Ayşen Gruda) ister sürekli. Evin tepesinden uçakla süzülüp pencereden gül atacak kadar cüretkâr Vecihi'nin kız isteme numaralarından biri, Arzu Film ekolünün alameti farikalarındandır. Fikret'in kardeşinin düğününde sahneye fırlar; iskender Doğan'm Kan ve Gül şarkısını söyleyerek "istiyorum, veriyor musun?" diye sorar Yaşar Usta-ya... "Gülen Gözler"in bir başka unutulmaz sahnesi de çatı katında üretilen sabun tozunun yağmurda köpürüp evi kapladığı bölüm. Bunca kahkahanın ardından finale doğru seyirciyi hüzün-lendirmeyi ihmal etmez film ve 'baba evin direğidir' görüşünün altını kalın harflerle çizer sonunda. Her şeye rağ-men filmde Adile Naşit'in canlandırdığı annenin, Yaşar Usta'yı parmağında oynattığını görürüz; tabii birbirinden cevval 5 kızı ile işbirliği yaparak... Kızlardan güzelliğiyle öne çıkanı Müjde Ar canlandırır . "Hababam Sınıfı"nın o unutulmaz müziğini yaparak Arzu Film ekolüne katılan Melih Kibar, "Gülen Göz-ler"in de müziğine imza atınca, ortaya filmin ruhuna uygun, şenlikvari melodi-ler çıkar.

Filmin bu kadar sevilmesinin en büyük sebeplerinden biri de bu ailenin saflığında, temizliğinde ve yer yer gerçekçi duruşunda yatar. Baba gururludur, para kazanamasa bile ne kendisinin ne de çocuklarının başının yere eğil-mesine izin vermez; anne kocasının sözünden çıkmaz gibi görünür ama gizliden gizliye evi o idare eder. Çocuklar ise her zaman bir aileye sahip olmanın kıymetinin bilincinde ve geleneklerine sadıktırlar. Yıllar sonra moda olan mahalle dizileri de işte bu ruhu yakala-yıp, insanımıza kaybettiği değerleri hatırlattığı için sevilmemiş miydi? Aile komedilerinin en güzel örneklerinden biri olan "Gülen Gözler", o kayıp ruhun sinemamızdaki en iyi temsillerinden biri aynı zamanda. (M.l.)SİNEMA “En İyi 100 Film”

GÜLÜNÜZ GÜLDÜRÜNÜZ (1977)

Yönetmen: Sırrı Gültekin

Senaryo: Sadık Şendil

Kamera: Kenan Kurt

Yapım: Gültekin Film/Sırrı Gültekin

Renk Uzmanı: Sabahattin Hoşsöz, Laboratuar: Ziya Uçak, Ahmet Kuru, Recep Çakmak, Montaj ve Senkron: Bayram Türkkan, Kamera Asistanı: Cem Volkan, Prodüktör Asistanı: Baki Pınar, Prodüktör Müdürü. Mus-tafa Oğuz, Asistan Rejisör: Erdoğan Avcı, Sesleri Alan: Şakir Özen, (İpek Film stüdyolarında  hazırlanmıştır )

Oyuncular: Neco (Nejat Tahir Özyılmaz), Gülistan Güzey, Nilgün Atılgan, Öztürk Serengil, Cevat Kurtuluş, Toto Karaca, Necdet Mahfi Ayral, Ali Sururi, Cemal Çolak, Fath Mühürdar, Jaklin Yürek, Zeki Duman, Mete İnselel, Gazanfer Özcan,, Oya Germen, Diler Daraç, Nuri Kırgeç, Handan Adalı, Nuri Sencer, Tevhid Bilge, Birtane Güngör, Altan Günbay, Baykal Kent,

Konu: Kendini iflas etmiş gibi gösteren milyoner bir fabrikatörle, fakir bir genç kızın öyküsü

GÖNÜL FERMAN DİNLEMEZ (1977)

Yönetmen: Çetin İnanç

Senaryo: Engin Temizer

Kamera: Dinçer Önal

Yapım: Gaye Film/Erdoğan Tilav

Oyuncular: Karaca Kaan, Emel Aydan, Tarık Şimşek, Gündüz Akar, Tevhit Bilge, - Canan Candan - Ayşen Selvi

Konu: Köyden kente göçen delikanlı, bir çiftlikte iş bulur. Kısa bir süre sonra çalışanlardan bir bayanı tecavüzden kurtarır. Yakışıklı genç, çiftlik evinde birden popüler olur. Keyfi oldukça yerindedir.

GARİP (1977)

Yönetmen: Çetin İnanç

Senaryo: Hüsnü Cantürk

Foto Direktörü: Dinçer Önal

Yapım: Klüp Film/Hüsnü Cantürk

Oyuncular: Yıldıray Çınar, Suna Yıldızoğlu, Erol Taş, Oya Yurdakul, Ali Şen, Gülten Ceylan, Tarık Şimşek, Ni-zam Ergüden, Zeki Alpan,

Konu: Film, Garip’in âşık olduğu kıza kavuşmaya çalışmasını konu edinir. Garip, Rasim Ağa tarafından katledilen bir Yörük obasından sağ kalan tek kişidir. Bir ihtiyar tarafından büyütülen Garip, bağlama çalıp türkü söyleyen bir âşık olur. Garip, kendisini büyüten ihtiyarın ölüm döşeğinde gerçek ailesiyle ilgili verdiği bilginin peşine düşer. Amacı anne ve babasını öldürenlerden intikam almaktır. Bu sırada Süleyman Ağa’nın kızı Elif’i görür ve birbirlerine âşık olurlar. Fakat Elif, Rasim Ağa’nın oğlu Bilal ile nişanlıdır. Bir süre sonra Rasim Ağa’nın ailesinin katili olduğunu öğrenir. Artık hem sevdiğine kavuşmak hem de ailesinin intikamını almak için Rasim Ağa ve oğlunun karşısına çıkacaktır. (Aslan Erdem)

FIRTINA (1977)

Yönetmen: Nejat Saydam

Senaryo: Safa Önal

Kamera: Erdoğan Engin

Yapım: Akün Film /Hasan Gürkan, İrfan Ünal

Müzik: Noyar Demirci, Güfte: Fikret Şenez, Şarkı Harika Değirmenci, Işık Düzeni Erol Batıbeki, Işık Teknisyeni: İlyas Kürtün, Koray Hersek, Set Amiri: Cumali Cümgü, Set Teknisyenleri: Halil Dede, Necmettin Çoba-noğlu, Şeref Yılmaz, Renk Uzmanı: Hasan Örnek, Seslendiren: Necip Sarıcıoğlu, Sistem: Flet Elektonik, Reji Asistanı: Şahin Gök, (Yeni Film stüdyosunda renklendirilmiş ve seslendirilmiştir)

Oyuncular: Kadir İnanır, Harika Değir-menci, Beyk İmanverdi, Güli Zengene, Diler Saraç, Nezihe Güler, Osman Alyanak, Ertuğrul Bilda, Ekrem Dümer, Mehmet Yağmur, Cevdet Arıkan

Konu: Film, ıssız adaya düşen dört kişinin yaşam mücadelesini konu edinir. Halil Kaptan ve Ahmet,  yeni aldıkları teknenin parasını çıkarabilmek amacıyla açık denizlerde ağ atmaktadır. Bu sırada bir enkaz parçasına tutunmuş Beyza’yı ve Nermin’i görüp teknelerine alırlar. Paris’e giderken düşen uçaktan yalnızca ikisi kurtulabilmiştir. Hemen karaya dönmek isteyen Beyza, Ahmet’i kandırarak tekneyi çalıştırır. Fakat gittikleri yerde büyük bir fırtına kopmak üzeredir. Bütün gece fırtınaya karşı mücadele eden teknedekiler sabah kendilerini ıssız bir adanın kıyısında bulur. Tekne, fırtınanın şiddetine dayanamayarak parçalanmıştır. Kurtarma ekiplerini beklemek dışında yapabilecekleri hiçbir şey yoktur. Bir süre sonra bu umudu da kaybedecek adada yeni bir hayat kuracaklardır. (Aslan Erdem)

FIRAT'IN CİNLERİ (1977)

Yönetmen: Korhan Yurtsever

Senaryo: İhsan Yüce (Osman Şahin'in Kırmızı Yel isimli öyküsünden uyarlama)

Görüntü Yönetmeni: Salih Dikişçi

Müzik: Cahit Berkay

Yapım : Korhan Film/Korhan Yurtaever

Oyuncular: Aytaç Arman, Betül Aşçıoğlu, Tugay Toksöz, Nurhan Nur, Menderes Samancı, İhsan Yüce, Mete Sezer

Konu: Güney Doğu Anadolu da toprak ağaları ile doğanın mücadele öyküsü.. Üst üste yaptığı güç doğumlar nedeni ile son doğumunda kanaması durmayan Yağda adında bir Doğu Anadolu kadının çok acılı çilesi, ağanın getirttiği cindarın öğütleri ile ağrıları dinmez; kanı durması için hayvan dışkısına oturtulan Yağda, mikrop kaparak kuduz olur. Fırat'tan geçen cinlerden köyü kurtarmak için, bir çula sarılan Yağda, Fırat'a atılır. Kocası tüm bunlara neden olan ağayı vurur. Ve karısının peşinden Fırat'a atlar.

Köyde uzun zamandır kuraklık vardır, ayrıca fareler ekine zarar vermekte . tarlaları delik deşik etmektedir. Maho Ağa farelerin dürülmesini ister, Feyzo ise bunun günah olduğunu söyler çünkü fareler ürün tanelerini yuvalarına saklayarak depo etmektedirler. Feyzo bunları (yuvaların yerlerini) işaretleyerek daha sonra ürünleri toplayarak kendine kışlık yapmayı düşünmektedir. Bir süre sonra ağa köye bir tarım memuru getirip. fare yuvalarını ilaçlandırır, fareler ilaçların etkisi ile ölürler. Feyzo tüfeğini ile tarım memurunun peşine düşer, niyeti korkutmaktır, ateş edilince memur Siverek'e döner . Köylüler gece fare yuvalarına koydukları işaretlerden kışlıklarını toplarken, Feyzo'nun yanına gelen Bilo onun işaretlerine de kendi sahip olmak ister, Feyzo kabul etmeyince yarısına razı olur. yine kabul etmez Bilo'yu kovalar, Bilo gidip tarım memurunun gidişinin nedenini ağaya anlatır. Meho Ağa tüfekle Feyzo'nun üzerine giderek iki kez eder ve yaralar, ateş eden Feyzo ise ağayı vurur, öldürür. “Orhan Ünser, Kelimelerden Görünteye”

15. Antalya Altın Portakal Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması (1– 8 Temmuz 1978)

► En iyi 3.film

► Cahit Berkay “En iyi zgün Müzik”

Jüri Üyeleri: Prof. Dr. Alim Şerif Onaran, Genco Erkal, Ahmet Gönen, Kami Suveren, Mevlüt Ekinci, Onat Kutlar, Osman Aydın, Ömer Kavur, Şanar Yurdatapan, Tan Oral, Vecdi Sayar.

* Genco’nun dramı karısı Yağda'ya Vakkos Ağa'nın da tutkun olmasında yatar. (Şaşırtıcı bir şeydir bu aslında: Yağda'nın bayağı büyümüş bir bebesi vardır. Ağa niye hala bu sevdadan vazgeçmemiştir ki?) Genco anası ve karısıy-la el kadar bir araziyi ekip-biçerek ekmeğini çıkarmağa çalışır. Ama ağa kararlıdır: Yağda onun olmalıdır. Onun için Genco’nun tarlasına el koymaya kalkar, karşı çıkan Genco'yu dövdürür, ekin deposunu ateşe verdirir. Diğer yandan ise Yağda'nın gebeliği, köy kadınlarının korkunç bilgisizliğiyle bir drama dönüşür: Akıl almaz yöntemlerle doğumu sözüm ona kolaylaştırmaya kalkarlar. Bebek doğar gerçi (Genco'yu mutlu kılan bir oğlandır bu) ama Yağda iyileşmez. Bilgi-sizlik . sürdürülür: Yağda kanayan yarasıyla köpek salyalarına bulanmış tezek ustüne oturtulur. ... Genç kadın kuduz mikrobu kaparak acı biçimde ölecek, bu ölüm, Genco'yu da köylüyü de silkeleyecek, bilinçlendirecek, Vakkas Ağa'nın ege-menliğinin sonunu getirecektir

Fırat'ın Cinleri", Türk köylüsünün; Doğu köylüsünün süre giden acısından, sefilli-ğinden, sömürülmüşlüğünden gelir, bir tokat gibi seyircinin yüzüne çarpar. Ezeli nehir Fırat'ın yoğun bıkkın, ilgisiz bakışları önünde yaşanan, inanılmaz denli korkunç bir tragedyadır. Genco, Yağda, Vakkas Ağa, başkişileri oluştururlar. Tragedyada tanrıların değiştirilemez istenci, filmde sosyo-ekonomik koşulların getirdiği bağlardır, ilişkilerdir, zincirlerdir. Tanrıların istenci denli zordur bazen; bu koşullara karşı çıkmak, bu zincirleri kırmak ... Ama olanaksız değildir'. Bilgisizlik, sömürü böylesine sürüp gidemez. Değişir, değişecektir, değişmelidir.

"Fırat'ın Cinleri" bazı sorulan, eleştirileri de getirebilir: Kişiler, gerçek birer boyuta kavuşamaz, şematik kalır filmde. Ekonomik planda belli bir bilinç taşıyan, ağanın haksızlıklarından; zulmünden, sömürüsünden ikide birde söz eden bir toplulukta, töresel planda ve insan sağlığı planın-da böylesine koyu bir bilgisizliğin sürüp gitmesi şaşırtıcıdır. İnanılır gözükmez. Ağa tipi ise cansız, yaşamsız kalmıştır: Özellikle sonda, zaten kendi içinde şematik kalan bir başkaldırıya karşı ağanın, Koskoca ağanın, düzenini kurmuş ve ustalıkla yürütmüş olan ağanın hiçbir tepki göstermesi ne kişisel, ne de örgütsel hiçbir karşı koyuşta bulunmayışı inandırıcı değildir.

Bu eksiklikler, filmi bir ölçüde zedeler, doğrudur. Ancak baştaki tanımlama-mızı yineleyelim: "Fırat'ın Cinleri" bir tokat filmdir, bir mesaj-filmdir. Zaten tam bir uzun-film değildir. bu, bir orta-metraj filmidir nerdeyse Ayrıca bir Osman Şahin öyküsünden alınmadır. Bekir Yıldız Osman Şahin gibi öykücülerin Özelliklerini taşıması doğaldır: Geniş bir panorama, bütüncül bir insan ve toplum panoraması çizmek, tüm ayrıntılarıyla bireyler canlandırmak yerine, belli bir sosyo-ekonomik koşullara sahip olan bir yöreyi ve onun insanları en etkileyici en vurucu birkaç olay ve davranış çerçevesi içinde vermeye yönelik bir anlayış. Bu açıdan, "Fırat'ın Cinleri" kuşkusuz bu anlayışa ve Osman Şahin'e olağanüstü bağlılık gösteren bir çalışmadır.

"Fırat'ın Cinleri", aslında bildiğimiz, yaşanmışlıkla, yazınla, sinemayla bildiğimiz bir dünyayı bir kez daha getiriyor bize. Ama bunu . çarpıcı, vurucu bir filmle yapıyor. Korhan Yurtsever'in şaşırtıcı bir sinema duygusu var, bu ilk filmde açıklık biçimde beliren ... Salih Dikişçi'nin yörenin etkileyici görünümüne boyut kazandıran, mekanın uçsuz-bucaksızlığını önümüze getiren çok başarılı kamera çalışmasını, Cahil Berkay'ın son zamanlarda birçok filmde bizi rahatsız edici denli gösterişçiliğe kayan, oysa bu filmde anlatımla yüzde yüz kaynaşan çok etkili müziğini de söz konusu etmeli-yim. Aytaç Arman'ın ve çok zor bir rol-de Betül Aşçıoğlu'nun çabasını da…”Atilla Dorsay, “Sinemamızın Umut Yılları” syf: 243” 

EŞREF (1977)

Senaryo ve Yönetmen: Mehmet Aslan

Kamera: İzzet Akay

Yapım: Umut Film /Abdurrahman Keskiner

Oyuncular: Yıldıray Çınar, Aysun Güven, Erol Taş, Sami Hazinses, İsmail Hakkı Şen, Semra Alper, Tugay Toksöz, Fatoş Tez, Ata Saka, Mehmet Yağmur, Tevfik Şen, Ahmet Kostarika

Konu: Film, Eşref ile Meral’in engellere karşı koyarak birbirlerine kavuşmasını konu edinir. Bir değirmencinin oğlu olan Eşref ile ağanın kızı Meral birbirlerine âşıktır. Eşref’in babası Sakıp Usta, Meral’i babasından ister fakat alamaz. Bunun üzerine Meral, Eşref’e kaçar. Fakat yakalanırlar. Kızının Eşref ile görüşmesini istemeyen Orhan Ağa, İstanbul’a taşınır. Eşref de Meral’in ardından İstanbul’a gider. Sokak sokak türkü söyleyerek Meral’i arar. Meral, bir gün Eşref’in sesini duyar. Fakat sesi duyduğu an, Haluk ile nikâhlandığı andır. (Aslan Erdem)

ENAYİLER KRALI (1977)

Yönetmen: Çetin İnanç

Senaryo: Engin Temizer

Kameraman: Dinçer Önal

Yapım: Gaye Film/Erdoğan Tilav

Renk Uzmanı: Sabahattin Hoşsöz, Laboratuar: Ziya Uçak, Ahmet Kuru, Recep Çakmak, Ses Mühendisi: Feridun Kınay, Ses Tekn. Asist: Şakir Ozan, Senkron: Bayram Türkkan, Gaye Film Işık Servisi, Şef: İlyas Akarsu, Prodüksiyon Amiri: İbrahim Mertoğlu, Reji Asistanı: Nisan Yönder,

(İpek Film stüdyosunda hazırlanmış ve seslendirilmiştir)

Oyuncular: Salih Güney, Necla Soylu, Emel Aydan, Alev Altın, Aysel Gürel, Tevhit Şen, Tarık Şimşek, Tevhid Bilge, Kudret Karadağ, Yüksel Gözen, Nizam Ergüden, İbrahim Kurt, Yusuf Çetin, İbrahim Uğurlu, Ferhat Ünal,

Konu: Mesut karısı ve kaynanası ile birlikte yaşamakta olan genç ve yakışıklı bir tüccardır. Rüyalarında sürekli bir Kadını görmekte ve onunla beraber olmaktadır. Bu kadını arayıp bulur ve rüyalarını gerçekleştirmeye başlar. Ancak karısı iş üstünde iken Mesut’u basar. Mesut moral bozukluğu İçinde doktora Gider. Doktor bir günlük ömrü kaldığını söyleyince, Mesut zevk ve eğlence içine dalar.

ERKEĞİM (1977)

Yönetmen: İrfan Atasoy

Senaryo: Yücel Hekimoğlu

Kamera: Suat Kapkı

Yapım: İrfan Film/İrfan Atasoy

Işıklar: Kahraman Kongur, Teknik Ekip: Kahraman Kaplı, Ahmet Servidal, Baki Soğukpınar, Sami Meriç, Prodüksiyon Amiri: Semih Servidal, Renk Uzmanı: Türker Vatan, Senk-ron, Montaj: İsmail Kalkan, Süleyman Karakaya, Negatif Montaj: Mahmut Eskici, Kâzım Çakırmanoğlu, Laboratuvar: Hasan Örnek, Abdullah Akdeniz, İsmet Tomaçgil, Özkan Sevinç, Kamera Asistanı: Ufuk Turan, Reji Asistanı: Serdar Servidal, Yardımcı Yönetmen: Ümit Efekan, (Yeni Stüdyoda Renklendirilmiştir )

Oyuncular: İrfan Atasoy, Türkan Erdem, Turgut Özatay, Bilal İnci, Tugay Toksöz, Oya Yurdakul, Baykal Kent, Renan Fosforoğlu, Doğan Tamer, Ayşen Selvi, Nazan Selvi, Tevfik Şen, Melih Esmerdiyorlar, Semih Servidal, Ziya Ozanlar,

Konu: Film, çocuğunu kaybetmiş bir annenin hazin hikâyesini anlatır. Türkan, küçük bir kasabada yaşayan genç bir kadındır. Bir gün Ekrem adında bir şarkıcıyla tanışır ve ona âşık olur. Ekrem de Türkan’a âşıktır ve onunla evlenmek istemektedir. Ekrem, evlilik için gerekli işlemleri yapmak üzere İstanbul’a gider. Fakat Türkan, uzun süre Ekrem’den bir türlü haber alamaz ve İstanbul’a gitmeye karar verir. İstanbul’da Ekrem’i bulduğunda, onun için günübirlik bir ilişki olduğunu anlar. Türkan, karnında bebeği ile ortada kalır. Bu sırada kaldığı pansiyonun sahibi Salih, Türkan’ı fahişelik yapmaya zorlar. Bir süre sonra yaşadıklarına dayanamayan Türkan, otelden kaçarak Doktor adıyla anılan gazete satıcısına sığınır. Doktor, Türkan’ın hayata tutunabilmesi için el uzattığı son kişi olacaktır. (Aslan Erdem)

DÖRT ATEŞLİ YOSMA (1977)

Senaryo ve Yönetmen: Savaş Eşici

Kameraman: Salih Dikişçi

Yapım: Birlik Film/Müfit İlkiz

Oyuncular: Cihangir Gaffari, Salih Kırmızı, Figen Han, Necla Fide, Mine Eren, Zerrin Doğan, Kazım Kartal, Sevgi Can, Melek Görgün, Mine Soley, Tarık Şimşek, Aydın Tezel, Kayhan Yıldızoğlu, İhsan Gedik, Ekrem Gökkaya, Erol Yeşilyaprak, Osman Han, Hüseyin Zan

Konu: Genç kızların başlarından geçen erotik öyküsü.