Yönetmen Talat Artemel
Operatör Kriton İlyadis
Senaryo Sedat Simavi
Yapım Ses Film/Necip Erses
Oyuncular: Gülistan Güzey, Suavi Tedü, İsmail Galip Arcan, Şaziye Moral, Reşit Gürzap, Nezahat Dilligil (Tanyeri), Nevin Aypar, Mümtaz Ener, Sezer Sezin, Sami Ayanoğlu, Necdet Mahfi Ayral, Reşit Baran
KONU: Meşrutiyetin ilanı sıralarında II. Abdülhamit'in jurnalcilerinden Arif Paşa, konağında karısı Afet Hanım kızı Leyla ve manevi evladı soyu sopu belirsiz fakat asil bir genç olan Kamuran ile yaşarlar. Leyla ve Kamuran itiraf edemedikleri bir aşk yaşarlar. Leyla, Kamuran'dan kendisini babasından istemesini beklerken, Kamuran da bu istekte bulunmak için bir an önce ." Darül Fünun'u bitirrnesi beklemektedir. Bu arada doğru dürüst bir eğitimi dahi olmayan. babasının asaleti ile övünen züppe Firuz Bey, Leyla'ya talip olur; hem Arif Paşanın konağına kapılanmak hem de bir sefarette iş kapabilmek nivetindedir. Kamuran sınavlarını verip mezun olmuştur. İki gencin durumunu bilen Leyla'nın dadısı Kamuran’ı Leyla'yı istemesi için teşvik eder, Paşa ve karısı bu durumu hoş karşılamazlar ve Leyla'yı Firuz ile nişanlarlar. Meşrutiyet ilan edilir ve Paşa tüm nüfuz, iktidar ve servetini .kaybeder, elde kalan bir kaç parça emlağı, Kamuran paraya çevirerek paşaya bir apartman alır ve adını Hürriyet Apartnı koyar. Kamuran'ın iyilikleri üzerine Paşa, Vivana sefaretine tayin olduğu günden beri Leyla’yı arayıp sormayan Firuz’dan vazgeçip tekrar Kamuran'a vermeyi düşünür. Paşa gidince sefaretteki görevi de biten Firuz parasız pulsuz İstanbul'a döner, metresi Froso ıle yaşar bir gün Paşaının bir apartman sahibi olduğunu öğrenir ve hemen oraya gider, eski damadını karşısında gören Paşa, Kamuran'ı unutup kapıları Firuz'a açar Leyla'nın da Firuz’a muhabbeti olduğunu sanan Kamuran, Hürriyet apart-manını terk eder, bu ara Paşa'nın karşı koymasına rağmen apartmanı sigorta ettirmiştir, giderken, dalgınlıkla sisgorta poliçesini de beraberinde götürür, bunun farkına varıp döndüğünde apartmanın yanmakda olduğunu görür, hemen po1içeyi Paşa'ya verir, bunun hesaba dayanan bir şey olduğu kanaati ile Paşa Kamuran'ı kovar, Kamuran ümitlerini bitiren bu olay üzerine, ayrılırken Leyla'nın alevler arasından kendine geldiğini görür, iki sevgili, "bu karanlık alemden avdınlığa ve daha mesut, daha doğru bir dünvaya, hürriyete feyiz dolu bir cumhuriyete ve ebedi demokrasiye doğru yol alırlar."(Orhan Ünser, “Kelimelerden Görün-tüye” syf, 16)
► Türk filmi nasıl olmalı? Yıllardan beri bu mesele üzerinde münakaşa eder dururuz. Tarif eder, anlatırız. Fakat bir türlü anlaşamayız, anlatamayız. Çünkü aradığımız, Frenklerin "Mahalli Koku" dedikleri şeydir. Koku tarife sığar mı? Olsa olsa o kokuya yakın bu kokunun adını söyleyeceksiniz. Fakat yine yalan yanlış olacak. İşte Türk filmlerinde de "bizden!" diye aradığımız mevzu, söz, saz, kıyafet, tavır, düşünüş, zevk, nükte... Kısaca bizim cemiyetimiz, bu filmde görülebildi. Hürriyet Apartmanı filmciliğimizde o kadar büyük bir zafer ki, ne kadar övülse, ne kadar söylense, alkışlansa az olur.
Bu filmde emsalsiz bir başarı elde eden Şaziye Moral'ı tebrik etmeden, rollerini çok iyi oynayan Reşit Gürzap ve Necdet Ayral ile Nezahat Dilligil'i alkışlamadan geçe
mem.
Galip Arcan biraz fazla teatral oynamasa daha iyi olacaktı. Suavi Tedü şle Sami Ayanoğlu gibi onun notu da orta ile iyi arasındadır. Bilhassa Hürriyet'in ilanı kabul edildiği zamanki telaşı, heyecanı, korkusu kafi değil!.
Gülistan Güzey'e gelince; o bazı yerlerde iyi, bazı yerlertde zayıf. Belli ki, tecrübesi artarsa daha iyi oynayabilecek. Bereket versin rolü eski devrin kapalı konak kızlarından birisidir. Pek göze batmıyor. Bu filmin en muvaffakiyetli bir noktası müziğindedir. Alaturka kısmları Sadi Işılay, alafranga montajını Muhiddin Sadak yapmış ve her iki müzik de erini bulmuş, oturmuş. Sanatkarlarla iyi çalışma imkanları verdiği için Ses Film müessesesi sahibi Necip Erses'e teşekkür etmeyi yerinde buluyoruz. (Rakım Çalapala, Yıldız 1 Ocak 1946)
Operatör Kriton İlyadis
Senaryo Sedat Simavi
Yapım Ses Film/Necip Erses
Oyuncular: Gülistan Güzey, Suavi Tedü, İsmail Galip Arcan, Şaziye Moral, Reşit Gürzap, Nezahat Dilligil (Tanyeri), Nevin Aypar, Mümtaz Ener, Sezer Sezin, Sami Ayanoğlu, Necdet Mahfi Ayral, Reşit Baran
KONU: Meşrutiyetin ilanı sıralarında II. Abdülhamit'in jurnalcilerinden Arif Paşa, konağında karısı Afet Hanım kızı Leyla ve manevi evladı soyu sopu belirsiz fakat asil bir genç olan Kamuran ile yaşarlar. Leyla ve Kamuran itiraf edemedikleri bir aşk yaşarlar. Leyla, Kamuran'dan kendisini babasından istemesini beklerken, Kamuran da bu istekte bulunmak için bir an önce ." Darül Fünun'u bitirrnesi beklemektedir. Bu arada doğru dürüst bir eğitimi dahi olmayan. babasının asaleti ile övünen züppe Firuz Bey, Leyla'ya talip olur; hem Arif Paşanın konağına kapılanmak hem de bir sefarette iş kapabilmek nivetindedir. Kamuran sınavlarını verip mezun olmuştur. İki gencin durumunu bilen Leyla'nın dadısı Kamuran’ı Leyla'yı istemesi için teşvik eder, Paşa ve karısı bu durumu hoş karşılamazlar ve Leyla'yı Firuz ile nişanlarlar. Meşrutiyet ilan edilir ve Paşa tüm nüfuz, iktidar ve servetini .kaybeder, elde kalan bir kaç parça emlağı, Kamuran paraya çevirerek paşaya bir apartman alır ve adını Hürriyet Apartnı koyar. Kamuran'ın iyilikleri üzerine Paşa, Vivana sefaretine tayin olduğu günden beri Leyla’yı arayıp sormayan Firuz’dan vazgeçip tekrar Kamuran'a vermeyi düşünür. Paşa gidince sefaretteki görevi de biten Firuz parasız pulsuz İstanbul'a döner, metresi Froso ıle yaşar bir gün Paşaının bir apartman sahibi olduğunu öğrenir ve hemen oraya gider, eski damadını karşısında gören Paşa, Kamuran'ı unutup kapıları Firuz'a açar Leyla'nın da Firuz’a muhabbeti olduğunu sanan Kamuran, Hürriyet apart-manını terk eder, bu ara Paşa'nın karşı koymasına rağmen apartmanı sigorta ettirmiştir, giderken, dalgınlıkla sisgorta poliçesini de beraberinde götürür, bunun farkına varıp döndüğünde apartmanın yanmakda olduğunu görür, hemen po1içeyi Paşa'ya verir, bunun hesaba dayanan bir şey olduğu kanaati ile Paşa Kamuran'ı kovar, Kamuran ümitlerini bitiren bu olay üzerine, ayrılırken Leyla'nın alevler arasından kendine geldiğini görür, iki sevgili, "bu karanlık alemden avdınlığa ve daha mesut, daha doğru bir dünvaya, hürriyete feyiz dolu bir cumhuriyete ve ebedi demokrasiye doğru yol alırlar."(Orhan Ünser, “Kelimelerden Görün-tüye” syf, 16)
► Türk filmi nasıl olmalı? Yıllardan beri bu mesele üzerinde münakaşa eder dururuz. Tarif eder, anlatırız. Fakat bir türlü anlaşamayız, anlatamayız. Çünkü aradığımız, Frenklerin "Mahalli Koku" dedikleri şeydir. Koku tarife sığar mı? Olsa olsa o kokuya yakın bu kokunun adını söyleyeceksiniz. Fakat yine yalan yanlış olacak. İşte Türk filmlerinde de "bizden!" diye aradığımız mevzu, söz, saz, kıyafet, tavır, düşünüş, zevk, nükte... Kısaca bizim cemiyetimiz, bu filmde görülebildi. Hürriyet Apartmanı filmciliğimizde o kadar büyük bir zafer ki, ne kadar övülse, ne kadar söylense, alkışlansa az olur.
Bu filmde emsalsiz bir başarı elde eden Şaziye Moral'ı tebrik etmeden, rollerini çok iyi oynayan Reşit Gürzap ve Necdet Ayral ile Nezahat Dilligil'i alkışlamadan geçe
Galip Arcan biraz fazla teatral oynamasa daha iyi olacaktı. Suavi Tedü şle Sami Ayanoğlu gibi onun notu da orta ile iyi arasındadır. Bilhassa Hürriyet'in ilanı kabul edildiği zamanki telaşı, heyecanı, korkusu kafi değil!.
Gülistan Güzey'e gelince; o bazı yerlerde iyi, bazı yerlertde zayıf. Belli ki, tecrübesi artarsa daha iyi oynayabilecek. Bereket versin rolü eski devrin kapalı konak kızlarından birisidir. Pek göze batmıyor. Bu filmin en muvaffakiyetli bir noktası müziğindedir. Alaturka kısmları Sadi Işılay, alafranga montajını Muhiddin Sadak yapmış ve her iki müzik de erini bulmuş, oturmuş. Sanatkarlarla iyi çalışma imkanları verdiği için Ses Film müessesesi sahibi Necip Erses'e teşekkür etmeyi yerinde buluyoruz. (Rakım Çalapala, Yıldız 1 Ocak 1946)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder